Kormoran białolicy
| Microcarbo melanoleucos[1] | |||
| (Vieillot, 1817) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kormoran białolicy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kormoran białolicy[4] (Microcarbo melanoleucos) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kormoranów (Phalacrocoracidae). Zamieszkuje głównie kontynent australijski, gdzie jest pospolity. Można go spotkać także na Nowej Gwinei, Nowej Zelandii, w Indonezji i na pobliskich wysepkach południowo-zachodniego Pacyfiku oraz na obszarze subantarktycznym. Jest to niewielki, krótkodzioby kormoran, zazwyczaj ubarwiony czarno na grzbiecie i biało poniżej. Ma żółty dziób i niewielki grzebień.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek jest znany w Australii jako Little Pied Cormorant, natomiast w Nowej Zelandii Little Shag lub z maori – Kawaupaka[5].
Kormoran białolicy został pierwotnie opisany przez francuskiego naturalistę Louisa Jeana Pierre Vieillota w 1817 roku. Epitet gatunkowy pochodzi z greki klasycznej od słowa melano- „czarny” i leukos „biały”[6]. Natomiast nazwa rodzajowa Microcarbo wprowadzona przez Karola Lucjana Bonaparte w 1855[7] odnosi się do starogreckiego słowa mikros „mały” i łacińskiego carbo „czarny”. Jednakże, większość starszych ksiąg systematycznych opisuje gatunek jako Phalacrocorax melanoleucus.
Podgatunki
[edytuj | edytuj kod]Wyróżniane są powszechnie trzy podgatunki[2][4][8]:
- M. m. melanoleucos (Vieillot, 1817) – kormoran białolicy – zamieszkuje na całym obszarze występowania gatunku, poza Nową Zelandią i wyspami subantarktycznymi.
- M. m. brevicauda (Mayr 1931) – kormoran żółtodzioby – gatunek endemiczny dla wyspy Rennell (jedna z Wysp Salomona).
- M. m. brevirostris (Gould 1837) – kormoran krótkodzioby – zamieszkuje Nową Zelandię i wyspy subantarktyczne. Niektórzy systematycy wydzielają tę formę jako odrębny gatunek.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Kormoran białolicy jest jednym z mniejszych gatunków w obrębie swojej rodziny. Samice są podobne do samców, ale są nieco mniejsze[9]. Długość ciała 55–65 cm, rozpiętość skrzydeł 84–90 cm[9], dziób ma 3 cm, ogon jest dłuższy niż u kormorana bruzdodziobego. Masa ciała: podgatunek nominatywny 567–963 g, podgatunek brevirostris 413–877 g[9].
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Lęgnie się w małych koloniach, często z innymi gatunkami kormoranów, ale także czaplowatymi, wężówkami i innymi[9]. Ptak podczas toków nisko grucha[5]. Gniazduje na drzewach nad wodą (w rozwidleniu gałęzi), czasami na skałach lub półkach skalnych na klifie. Gniazdo jest wykonane z patyków i wyłożone od wewnątrz liśćmi i trawą[9].
Samica składa 3–5 jasnoniebieskich jaj z drobnym brązowym plamkowaniem. Inkubacją zajmują się oboje rodzice przez 27–28 dni. W momencie wyklucia pisklęta są nagie, mają czarną skórę, czarniawy dziób oraz różową skórę głowy i gardła, ale bardzo szybko obrastają w czarny puch, chociaż skóra głowy pozostaje naga, a różowe gardło nadal jest widoczne. Są karmione przez regurgitację przez oboje rodziców. Nie opuszczają gniazda, dopóki nie będą gotowe do lotu[9].
Status
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody kormoran białolicy jest zaliczany do kategorii LC (najmniejszej troski) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2018 roku organizacja Wetlands International szacowała liczebność światowej populacji na około 36–201 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji jest trudny do określenia[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Microcarbo melanoleucos, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Orta, J., Jutglar, F., Garcia, E.F.J., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Little Pied Cormorant (Microcarbo melanoleucos). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-03].
- ↑ a b Microcarbo melanoleucos, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) – kormorany - Cormorants (wersja: 2017-09-23). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-20].
- ↑ a b Falla RA: A Field guide to the birds of New Zealand. Sibson RB, Turbott EG. Auckland: Collins, 1972, s. 67. ISBN 0-00-212022-4.
- ↑ Liddell, Henry George i Robert Scott: A Greek-English Lexicon (Abridged Edition). United Kingdom: Oxford University Press, 1980. ISBN 0-19-910207-4.
- ↑ Christidis L, Boles WE: Systematics and Taxonomy of Australian Birds. Canberra: CSIRO Publishing, 2008, s. 103. ISBN 978-0-643-06511-6.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f N. Bouglouan: Little Pied Cormorant. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-07-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).