Korownica włóknista

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Korownica włóknista
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

korownicowate

Rodzaj

Rhizochaete

Gatunek

korownica włóknista

Nazwa systematyczna
Rhizochaete filamentosa (Berk. & M.A. Curtis) Gresl., Nakasone & Rajchenb.
Mycologia 96(2): 267 (2004)

Korownica włóknista (Rhizochaete filamentosa (Berk. & M.A. Curtis) Gresl., Nakasone & Rajchenb.) – gatunek grzybów należący do rodziny korownicowatych (Phanerochaetaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Rhizochaete, Phanerochaetaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1873 r. Miles Joseph Berkeley i Moses Ashley Curtis, nadając mu nazwę Corticium filamentosum. Obecną nazwę nadali mu w 2004 r. Karen K. Nakasone i Mario Rajchenberg, przenosząc go do rodzaju Rhizochaete[1].

Ma 9 synonimów. Niektóre z nich:

  • Corticium byssogenum Pat. 1924
  • Grandiniella filamentosa (Berk. & M.A. Curtis) Burds. 1977
  • Membranicium filamentosum (Berk. & M.A. Curtis) Y. Hayashi 1974
  • Phanerochaete filamentosa (Berk. & M.A. Curtis) Burds. 1977
  • Phanerochaete filamentosa (Berk. & M.A. Curtis) Parmasto 1968[2].

Polską nazwę zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Bazydiokarp

Szeroko rozpostarty, o grubości do 1 mm, błoniasty, łatwy do oddzielenia od podłoża. Powierzchnia hymenialna gładka do brodawkowatej, drobno owłosiona (widoczne to jest przy powiększeniu 10x), pomarańczowoszara do brązowawo-pomarańczowej, czasami szarożółta. Subikulum grube, żółtawopomarańczowe lub jaśniejsze, wystające poza obszar płodny i tworzące brzeg tej samej barwy, lub jaśniejszy, czasami biały, cienki, włóknisty do ryzoidalnego, przy czym sznury grzybniowe tej samej barwy co subikulum, o średnicy do 1 mm. Wszystkie części owocnika pod działaniem KOH zmieniają kolor na czerwony lub fioletowy[3].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Subikulum typu textura intricata, o grubości 400–700 µm. Strzępki o średnicy 2,5–7 µm, gładkie, szkliste, cienkościenne do grubościennych, przeważnie z prostymi przegrodami, rzadko z przegrodami doliporowymi, pokryte gęstym brązowawo-żółtym ziarnistym materiałem, w KOH rozpuszczającym się i zmieniającym kolor na różowy. Sznury grzybniowe o średnicy do 1 mm, tekstura porrecta, zbudowane z dwóch rodzajów strzępek; o średnicy około 2-4 µm cienkościennych, szklistych, przeważnie z prostymi przegrodami, rzadko z przegrodami doliporowymi, inne strzępki o średnicy 6-12 µm, grubościenne, przeważnie szklistez prostymi przegrodami, czasami z przegrodami doliporowymi i rzadko z wieloma sprzążkami. Wszystkie strzępki silnie inkrustowane szklistymi granulkami, trwałymi w KOH, oraz niepozornymi bladożółtymi granulkami, które rozpuszczają się w KOH, tworząc czerwony roztwór. Subhymenium zwarte tekstura intricata lub tekstura porrecta, strzępki o średnicy 2–4 µm, szkliste, cienkościenne, z prostymi przegrodami, krótkokomórkowe, silnie inkrustowane jak w subikulum. Cystydy prawie cylindryczne lub zwężające się do tępego wierzchołka, 30–80(–120) x 6–10(–12) µm, cienkościenne lub grubościenne, w górnej połowie silnie inkrustowane szklistymi kryształkami, wystające do 35 µm nad hymenium. Podstawki maczugowate, 20–35(–50) x 5–7(–9) µm, szkliste, cienkościenne, z 4 sterygmami o długości 3–5 µm. Bazydiospory elipsoidalne, spłaszczone osiowo (3,5–)4–5,5(-6,5) x 2–2,5(–3) µm, szkliste, cienkościenne, gładkie, niecyjanofilne[3].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Korownica włóknista występuje w Europie, Azji, Ameryce Północnej i na Nowej Zelandii, podano jej występowanie także w jednym miejscu w Ameryce Południowej[4]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył 4 stanowiska z uwagą, że rozprzestrzenienie tego gatunku i jego zagrożenie w Polsce nie są znane[5], w późniejszych latach podano następne stanowiska[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7]. We wszystkich wymienionych polskich źródłach gatunek ten występuje pod nazwą Phanerochaete filamentosa.

Nadrzewny, saprotrof występujący w lasach liściastych i mieszanych na obumarłych, leżących na ziemi pniach i gałęziach drzew liściastych, zwłaszcza buka[5], ale także na innych drzewach liściastych i iglastych[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-11-26] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-11-26] (ang.).
  3. a b c H.H. Burdsall, A contribution to the taxonomy of the genus Phanerochaete, „Mycologia Memoirs”, 10, Mycobank, 1985, s. 1–165 [dostęp 2023-11-26].
  4. Występowanie Phanerochaete filamentosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-11-26].
  5. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 503, ISBN 83-89648-09-1.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-11-09] (pol.).
  7. Aktualne stanowiska Phanerochaete filamentosa w Polsce (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-11-26].