Kotik galapagoski
| Arctocephalus galapagoensis[1] | |
| Heller, 1904[2] | |
 Samiec kotika galapagoskiego | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Parvordo | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kotik galapagoski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Kotik galapagoski[4] (Arctocephalus galapagoensis) – gatunek ssaka z rodziny uchatkowatych (Otariidae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1904 roku amerykański zoolog Edmund Heller nadając mu nazwę Arctocephalus galapagoensis[2]. Holotyp pochodził z wyspy Wolf, w archipelagu Galapagos, w Ekwadorze[5].
Arctocephalus galapagoensis był wcześniej uznawany za podgatunek A. australis[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Arctocephalus: gr. αρκτος arktos „niedźwiedź”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”[7].
- galapagoensis: Galapagos (hiszp. galopegos „żółwie”)[8].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Kotik galapagoski występuje na Galapagos, gdzie występuje na większości wysp tego archipelagu[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała samic 110–130 cm, samców 150–160 cm; masa ciała samic do 33 kg (średnio 27,3 kg), samców 60–68 kg[9]. Noworodki osiągają długość 60–80 cm i ciężar 3–4 kg[9]. Występuje dymorfizm płciowy – dorosłe samce są 1,1–1,3 razy dłuższe i 2–2,3 razy cięższe od dorosłych samic[9]. Długość czaszki dorosłych samców 201–210 mm, dorosłych samic 171–186[10]. Kotik galapagoski jest najmniejszym spośród południowych kotików. Ma krótki i spiczasty pysk oraz relatywnie grubą szyję. Umaszczenie tego gatunku nie jest jednolite, kolor uszu, przodu i boków pyska jest złocisty, grzbiet i boki ciała zwierzęcia są szaro brązowe w odróżnieniu do czarnych płetw[10]. Cechą charakterystyczną kotika galapagoskiego, pozwalającą na odróżnienie go od innych pokrewnych mu gatunków np. kotika południowego, są jego kły. Zęby te są delikatne, ostro zaostrzone i pozbawione guzków[11]. Wzór zębowy: I C PM = 36[9].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zwierzęta te spędzają na lądzie więcej czasu niż pozostałe gatunki kotików (70% całego czasu). Żyją około 20 lat. Ich pokarm stanowią przede wszystkim ryby i głowonogi. Żerują niedaleko brzegu przy dnie.
Status zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (ang. endangered „zagrożony”)[3]. W 2015 na świecie występowało poniżej 10000 osobników tego gatunku[3]. Są zagrożone wyginięciem z powodu polowań na ich futra.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arctocephalus galapagoensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b E. Heller. Papers from the Hopkins Stanford Galapagos Expedition, 1898–1899. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences”. Third series. Zoology. 3 (8), s. 245, 1904. (ang.).
- ↑ a b c F. Trillmich, Arctocephalus galapagoensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-09] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 152. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Arctocephalus galapagoensis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-09].
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 438. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 117, 1904. (ang.).
- ↑ galapagoensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-09] (ang.).
- ↑ a b c d M. Webber: Family Otariidae (Eared Seals). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 91–92. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
- ↑ a b T.W. Clark, Arctocephalus galapagoensis, „Mammalian Species”, 64, 1975, s. 1–2, DOI: 10.2307/3503797, JSTOR: 3503797 (ang.).
- ↑ W.N. Bonner, Seals of the Galapagos Islands, „Biological Journal of the Linnean Society”, 1-2, 1984, s. 177–184, DOI: 10.1111/j.1095-8312.1984.tb02060.x, ISSN 1095-8312 (ang.).