Koń angloarabski
Koń angloarabski (Angloarab) – jedna z ras koni gorącokrwistych, pochodząca od konia angielskiego skrzyżowanego z koniem arabskim. W przypadkach idealnych zachowują pozytywne cechy obu ras. Cechuje je gorący temperament i inteligencja. Konie tej rasy odnoszą ogromne sukcesy w sporcie jeździeckim, ale sprawdzają się także w jeździe rekreacyjnej[1][2].
Symboliczne oznaczenie rasy: „xxoo” („xx” – pełna krew angielska, „oo” – czysta krew arabska).
Historia rasy
[edytuj | edytuj kod]Historia koni angloarabskich z dominującej hodowli we Francji związana jest z końmi orientalnymi, które pojawiły się w południowej Francji wraz z przybyciem Maurów do Hiszpanii. Konie orientalne przywozili ze sobą także krzyżowcy powracający z Bliskiego Wschodu[3]. Konie te początkowo próbowano krzyżować na południu Francji[4]. W połowie XVIII w. zdecydowano o hodowli dwóch ras użytkowych, pełnej krwi angielskiej, która wywodzi się w dużej mierze z koni orientalnych, oraz koni arabskich, aby wyhodować przyjaznego dla ludzi konia wierzchowego. W wyniku odpowiednich krzyżówek powstała odrębna rasa. W Niemczech rozpoczęto hodowlę w założonej przez Christian IV, po zauważeniu przez niego pozytywnych wyników krzyżowania koni angielskich z arabskimi, w 1975 stadninie w Zweibrücken. W czasach napoleońskich, konie orientalne wraz z uprowadzonymi ze stadniny Zweibrücken zgromadzono na rozkaz Napoleona w stadninie Arnac-Pompadour. Wzorując się na hodowli koni angloarabskich z Zweibrücken, prowadzonej przez księcia Palatynatu Christiana IV, dyrektor stadniny Eugène Gayot, później generalny inspektor stadnin krajowych, stworzył francuską hodowlę angloarabów na wysokim poziomie. Hodowla tych koni stała się popularna również w Wielkiej Brytanii i w Polsce[3][5][6].
Konie angloarabskie wywarły duży wpływ na niemieckie rasy koni. Przykłady obejmują koń trakeński - Burnus AA, koń westfalski i holsztyński - Ramzes AA oraz Upan La Jarthe x, koń oldenburski - Inschallah AA i hanowerski - Matcho AA[3][5][7][8].
Pokrój i charakter
[edytuj | edytuj kod]Koń angloarabski łączy zalety rasy arabskiej i angielskiej. Głowa jest szlachetna, a szyja dobrze zbudowana. Łopatki długie i ukośne, kłąb wyraźny, grzbiet mocny. Klatka piersiowa głęboka. Mocny, dobrze umięśniony, lekko ścięty zad. Ogon noszony elegancko. Suche kończyny o wyraźnych stawach, kopyta małe i twarde. Postawa kończyn bywa nieprawidłowa. Wysokość w kłębie: 155-165 cm. Umaszczenie najczęściej kasztanowate, gniade i siwe[2][3].
Chody tych koni są płaskie i wydajne, o dobrym galopie i dużych zdolnościach skokowych. Polski angloarab Artemor pod Janem Kowalczykiem wywalczył złoty medal w indywidualnym konkursie skoków przez przeszkody i srebrny drużynowo na letniej olimpiadzie w Moskwie w 1980[3][9].
Konie te bywają trudne do opanowania. Ich temperament jest po części odziedziczony po „ognistych” i bardzo energicznych koniach rasy angielskiej. Podczas zawodów z tego powodu często trzeba używać ostrzejszego wędzidła. Angloaraby są szybkie, zwinne i wyczulone na działanie pomocy jeździeckich[1][10].
Hodowla
[edytuj | edytuj kod]Konie angloarabskie hoduje się głównie we Francji, Wielkiej Brytanii oraz w Polsce. Hodowla angielska tych koni ustępuje hodowli francuskiej, która może być uważana za dominującą w tej dziedzinie. W Wielkiej Brytanii koń ten może być wpisany do księgi stadnej, gdy ma co najmniej 1/8 krwi arabskiej, natomiast we Francji – 1/4[1].
Największe stajnie hodowlane we Francji to: Arnac-Pompadour, Tarbes, Pau, Gelos[3].
W Polsce konie te hoduje się głównie w stadninach w Walewicach i Ochabach. W latach międzywojennych hodowano je też w Janowie Podlaskim; obecnie hoduje się tam konie półkrwi angloarabskiej. W 1947 sprowadzono do stadnin w Gałowie, Nieświatowie, Mchowie i do Państwowego Zarządu Nieruchomości Ziemskich Okręgu Ziemi Lubuskiej konie angloarabskie z Francji[11][12][13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Susan McBane: Pferde der Welt. Könemann, 1997, s. 64-67, język niemiecki, ISBN 3-89508-527-8
- ↑ a b Anglo Araber.. www.araber-zuchtverband.com. [dostęp 2024-01-16]. (niem.).
- ↑ a b c d e f zob. Martin Haller: Rasy Koni. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1997. ISBN 83-7073-121-X.
- ↑ zob. red. Justyna Felgenau: Angloarab. Konie wortale. [dostęp 2011-08-06].
- ↑ a b Zuchtverband für Sportpferde arabischer Abstammung e.V... www.zsaa.org. [dostęp 2024-01-16]. (niem.).
- ↑ Anglo-Araber.. www.haustiermagazin.com. [dostęp 2024-01-16]. (niem.).
- ↑ Ramzes reproduktor stulecia.. pcbj.pl. [dostęp 2023-12-07]. (pol.).
- ↑ "Upan la Jarthe AA".. www.gestuet-haemelschenburg.de. [dostęp 2024-01-16]. (niem.).
- ↑ ARTEMOR (EROS XX – ARTEMIZA).. www.wattpad.com. [dostęp 2024-01-16]. (pol.).
- ↑ Koń angloarabski.. www.wattpad.com. [dostęp 2024-01-16]. (pol.).
- ↑ zob. oprac. Michał Kómoch: Stadnina koni. Stadnina Koni Walewice. [dostęp 2011-08-06].
- ↑ zob. Historia stadniny. Stadnina Koni "Ochaby". [dostęp 2011-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-02)].
- ↑ zob. Andrzej Krzyształowicz: Historia stadniny. Stadnina Koni Janów Podlaski. [dostęp 2011-08-06].