Kościół św. Michała Archanioła w Kończycach Wielkich
 A/266/78 z dnia 25 stycznia 1978[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Hażlach  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego  | |||||||||
 49°50′06,3″N 18°39′06,7″E/49,835083 18,651861
| |||||||||
Kościół pod wezwaniem Świętego Michała Archanioła w Kończycach Wielkich – zabytkowy[1], drewniany kościół parafialny parafii św. Michała Archanioła w Kończycach Wielkich, wybudowany w 1777 roku. Jest największym drewnianym kościołem na Śląsku Cieszyńskim[2].
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli pszczyńskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
.JPG)
Parafia w Kończycach Wielkich została po raz pierwszy wzmiankowana w spisie świętopietrza z 1335. Poprzednik obecnego kościoła, również drewniany i pod tym samym wezwaniem, lecz mniejszy, opisany jest w protokołach wizytacyjnych z 1679 i 1688. W 1749 nowym proboszczem został ks. Szymon Świeży, który to w 1751 zlecił wybudowanie Jerzemu Dziendzieli z Zabłocia nowej wieży. W 1774 rozpoczęto budować nowy i obecny kościół parafialny, a z powodu braku innego gruntu i żeby na czas budowy nie stracić starego, mniejszego kościoła, nowy i dużo większy obudowano wokół niego, czym zajął się bobrecki cieśla, Paweł Krzyżyk. Gdy po trzech latach ukończono wznosić dach, stary kościół rozebrano. Zasłużonego księdza proboszcza Szymona Świeżego pochowano przed prawym ołtarzem bocznym św. Filomeny. W 1884 kościół gruntownie odnowiono, rozebrano przylegające doń soboty a we wnętrzu wymalowano nowe polichromie. Jeszcze ze starego kościoła zachowano zamontowane w wieży dzwony, na największym można wyczytać rok powstania – 1489, mniejszy jest z 1555. Trzeci dzwon w starym kościele był z 1623, a sygnaturka z 1752.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Najstarszą część konstrukcji stanowi wysoka wieża kryta gontem, zakończona barokowym, smukłym hełmem z pozorną latarnią. By wytrzymać kołysanie się dzwonów zamieszczonych w izbicy wieża jest konstrukcji słupowej a jej ściany są nadprzeciętnie pochyłe. Nawa główna i prezbiterium są konstrukcji zrębowej i przykryte jednokalenicowym dachem przykrytym gontem. Po bokach prezbiterium znajdują się przybudówki mieszczące empory.
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze kryje płaski strop. Ampory mieszczące ławy kolatorskie po bokach prezbiterium z wnętrzem połączone są przez półkoliste arkady. Wyposażenie jest skromne i barokowe. Ołtarz główny przedstawia patrona świątyni, św. Michała Archanioła, a poza nim w świątyni mieszczą się dwa boczne, XIX-wieczne ołtarze. Na rokokowej chrzcielnicy wykonanej przez Mathiasa Weissmanna z Frydku z 1737 przedstawiony jest chrzest Chrystusa w Jordanie. Ambona spod dłuta rzeźbiarza Jana Hrabca, również z Frydku, dotarła do Kończyc Wielkich w 1781, częściowo zniszczona w trakcie przeprawy przez Olzę.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Weronika Szewczyk: Wokół Beskidu Śląskiego - przewodnik turystyczny. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo "Compass", 2012, s. 28. ISBN 978-83-7605-333-2.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Londzin: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim. Cieszyn: Dziedzictwo błog. Jana Sarkandra, 1932, s. 171–177. OCLC 297540848.
- Irena Adamczyk, Ewa Janoszek, Mariusz Makowski, Jaromír Polášek, Janusz Spyra, Henryk Wawreczka: Dřevěné kostely a kaple v Beskydech a okolí. Drewniane kościoły i kaplice w Beskidach i okolicy.. Český Těšín: Wart, 2009, s. 119–122. ISBN 978-80-254-5500-5. (pol. • cz. • ang.).
- Magdalena Michniewska, Artur Michniewski, Marta Duda, Sebastian Wypych: Kościoły drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wyd. 2. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2006, s. 26. ISBN 83-89188-43-0.