Królestwo Widźajanagaru

Królestwo Widźajanagaru
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
Vijayānagara Sāmrājya
	1336–1646
	Herb
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Widźajanagar (1336–1565), Penukonda, Czandragiri, Wellur
Data powstania	1336
Data likwidacji	1646
Władca	Śriranga III
Religia dominująca	Hinduizm
	Położenie na mapie świata Królestwo Widźajanagaru
	15,33333°N 76,46667°E/15,333333 76,466667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Królestwo Widźajanagaru, Imperium Widźajanagaru (kannada: ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ Vijayānagara Sāmrājya, telugu: విజయనగర సామ్రాజ్యము Vijayānagara Sāmrājyamu) – państwo hinduskie istniejące w XIV–XVII wieku w południowych Indiach. Powstało w wyniku rozkładu władzy Sułtanatu Delhijskiego w Dekanie. Było to ostatnie z wielkich królestw hinduistycznych jakie opierało się najazdom muzułmańskim. Czasy świetności imperium przypadły na XV i pierwszą połowę XVI wieku, gdy królestwo objęło swą władzą niemal cały obszar na południe od rzeki Kryszny i narzuciło sułtanatom dekańskim swój arbitraż. Kres potęgi państwa położył sojusz sułtanatów muzułmańskich z północnego Dekanu, który w 1565 roku pokonał armie Widźajanagaru w wielkiej bitwie pod Talikotą, co znacznie osłabiło imperium i doprowadziło do zniszczenia stolicy państwa^[1]. Stolicą imperium do tego czasu był Widźajanagar, czyli Miasto Zwycięstwa – od którego swą nazwę wzięło całe królestwo.

Władcy dynastii[edytuj | edytuj kod]

Dynastia Sangama[edytuj | edytuj kod]

Imię władcy	Daty panowania
Harihara I	1336 - 1356
Bukka I	1356 - 1377
Harihara II	1377 - 1404
Virupakszaraja	1404 - 1405
Bukka II	1405 - 1406
Dewaraja I	1406 - 1422
Ramachandraraja II	1422
Bukka III	1422 - 1424
Dewaraja II	1424 lub 1426^[2] - 1446
Mallikarjunaraja	1446 - 1465
Virupakszaraja II	1465 - 1485
Praudharaja	1485

Dynastia Saluva[edytuj | edytuj kod]

Imię władcy	Daty panowania
Narasimha Dewaraja	1485 - 1491
Thimma Bhupala	1491
Narasimharaja II	1491 - 1505

Dynastia Tuluva[edytuj | edytuj kod]

Imię władcy	Daty panowania
Tuluva Narasa Nayaka	1491 - 1503
Vira Narasimharaja	1503 - 1509
Krisznadewa Raja	1509 - 1529^[3]
Aćjutadewa Raja	1529 - 1542^[3]
Wenekata I	1542
Sadaśiwa Rama Raja^[3]	1542 - 1570

Dynastia Arawidów[edytuj | edytuj kod]

Imię władcy	Daty panowania
Alija Rama Raja	1542 - 1565
Tirumaladewa Raja	1565 - 1572
Śriranga I	1572 - 1586
Wenekata II	1586 - 1614
Śriranga II	1619 - 1630?
Ramadewa Raja	1617 - 1632
Wenekata III	1630? - 1642
Śriranga III	1642 - 1646

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jan Kieniewicz Historia Indii, Wydawnictwo Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wrocław, 2003, ISBN 83-04-04642-3

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 295, seria: Słowniki Encyklopedyczne "Książnicy". ISBN 83-7132-370-0.
↑ Ilona Kędzia. Ostatni bastion hinduizmu. „Polityka pomocnik historyczny - Dzieje Indii”. 3, s. 86, 2017. Warszawa: Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 2391-7717.
↑ ^a ^b ^c Ilona Kędzia. Ostatni bastion hinduizmu. „Polityka pomocnik historyczny - Dzieje Indii”. 3, s. 87, 2017. Warszawa: Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 2391-7717.

[1] Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 295, seria: Słowniki Encyklopedyczne "Książnicy". ISBN 83-7132-370-0.

[phindie-2] Ilona Kędzia. Ostatni bastion hinduizmu. „Polityka pomocnik historyczny - Dzieje Indii”. 3, s. 86, 2017. Warszawa: Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 2391-7717.

[phindie87-3] Ilona Kędzia. Ostatni bastion hinduizmu. „Polityka pomocnik historyczny - Dzieje Indii”. 3, s. 87, 2017. Warszawa: Polityka sp. z o.o. s.k.a.. ISSN 2391-7717.

[1]

[2]

[3]

Prehistoria i starożytność	Cywilizacja doliny Indusu (3300–1300 p.n.e.) Dynastia Sun (ok. 1700–1500 p.n.e.) Dynastia Puru-Bharata-Kuru-Pandawa (ok. 1700–1026 p.n.e.) Dynastia Bharata (ok. 1700–1400 p.n.e.) Dynastia Puru (ok. 1400–1200 p.n.e.) Dynastia Kuru (ok. 1400–450 p.n.e.) Dynastia Pandawa (ok. 1200–315 p.n.e.) Dynastia Janjua Shahi (VI w. – 1026) Magadha (ok. 1700 p.n.e. – 550 n.e.) Dynastia Brihadratha (ok. 1700–799 p.n.e.) Dynastia Pradjota (799–684 p.n.e.) Dynastia Harijanka (545-346 p.n.e.) Dynastia Śiśunaga (684–424 p.n.e.) Dynastia Szakja (ok. 650–500 p.n.e.) Dynastia Nanda (424–321 p.n.e.) Dynastia Maurjów (324–184 p.n.e.) Dynastia Śunga (185–73 p.n.e.) Dynastia Kanva (73–26 p.n.e.) Dynastia Guptów (ok. 240–550) Dynastia Pandya (od ok. 550 p.n.e.) Państwo Chera (ok. 300 p.n.e. – 1314 n.e.) Hellenistyczni królowie Baktrii (ok. 250–85 p.n.e.) Dynastie Indo-Scytyjskie (ok. 85 p.n.e. – 45 n.e.) Władcy Indo-Partyjscy (ok. 21–100) Państwo Kuszanów (ok. 1–375) Dynastia Chola (ok. 100–1279)
Średniowiecze i nowożytność	Pallawowie (275–882) Kadambowie (345–525) Zachodnia Dynastia Ganga (350–1024) Dynastia Ćalukjów (543–1156) Państwo Szaszanki (600–625) Imperium Harszy (606–648) Maharadżowie Koczinu (VII wiek – 1964) Rasztrakutowie (735–982) Dynastia Szahi (ok. 890–1026) Dynastia Parmarów w Malwie (ok. 800–1305) Dynastia Seuna Yadavas w Devagiri (850–1334) Państwo Hoysala (1000–1346) Południowa Dynastia Kalachuri (1130–1184) Sułtanat Delhijski (1206–1526) Sułtanat Bahmanidów (1322–1527) Królestwo Widźajanagaru (1336–1660) Królestwo Mysoru (1399–1950) Dynastia Qutb Shahi (1518–1687) Sułtanat Malwy (1390–1562) Sułtanat Gudźaratu (1407–1573) Indie Portugalskie (1510–1961) Państwo Wielkich Mogołów (1526–1857) Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska (1600–1858) Holenderska Kompania Wschodnioindyjska (1602–1799) Duńska Kompania Wschodnioindyjska (1616–1730) Francuska Kompania Wschodnioindyjska (1664–1794) Państwo Maratha (1674–1818) Nawabowie Bengalu (1707–1770) Nawabowie Awadh (1722–1856) Nizamowie Hajdarabadu (1720–1948) Szwedzka Kompania Wschodnioindyjska (1731–1813) Indie Francuskie (1769–1954) Państwo Sikhów (1801–1849) Maharadżowie Kaszmiru (1846–1949) Indie Brytyjskie (1858–1947)
Współczesność	Dominium Indii (1947–1950) Dominium Pakistanu (1947–1956) Indie (od 1950)