Przejdź do zawartości

Księżniczka słoneczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Księżniczka słoneczna
Polytelis anthopeplus[1]
(Lear, 1831)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugi wschodnie

Podrodzina

papugi wschodnie

Plemię

Psittaculini

Rodzaj

Polytelis

Gatunek

księżniczka słoneczna

Synonimy
  • Palæornis anthopeplus Lear, 1831[2]
  • Polytelis anthopeplus westralis Mathews, 1915[3]
Podgatunki
  • P. a. anthopeplus (Lear, 1831)
  • P. a. monarchoides Schodde, 1993
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Księżniczka słoneczna[5] (Polytelis anthopeplus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae) zamieszkujący południowo-zachodnią i południowo-wschodnią Australię. Spotykana jest w niewoli jako ptak ozdobny. Znana jest również jako amanda górska lub papuga górska[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Samica (z lewej) i samiec

Są to zielonkawożółte ptaki z wyraźnym dymorfizmem płciowym. Samce są bardziej żółte, a samice – zielone. Młode osobniki przypominają dorosłą samicę[7].

Długość ciała: około 40 cm

Masa ciała: 150–206 g[7] (Handbook of the Birds of the World podaje 114 g[2])

Występowanie i podgatunki

[edytuj | edytuj kod]

Zasięg występowania księżniczki słonecznej i jej podgatunki[2][8]:

Dawniej podgatunek wschodni błędnie uznawano za nominatywny, zaś podgatunek zachodni nosił nazwę P. a. westralis[2].

Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wymienia księżniczkę słoneczną na liście gatunków stwierdzonych w Polsce, lecz nie zaliczonych do awifauny krajowej (kategoria E w klasyfikacji AERC – pojaw nienaturalny)[9].

Środowisko: Gatunek ten występuje na obszarach sawannowych i jałowych[6].

Pożywienie

[edytuj | edytuj kod]

W naturze ptaki te żywią się między innymi nasionami traw, ziołami, owocami, pąkami i kwiatami[7].

Tryb życia

[edytuj | edytuj kod]

Księżniczki słoneczne w naturze żyją w stadach liczących co najmniej 100 osobników[7]. Są stosunkowo spokojne. Często poszukują pożywienia na ziemi[10].

Rozród

[edytuj | edytuj kod]

Sezon lęgowy trwa od sierpnia do stycznia. Samica znosi od 4 do 6 białych jaj w dziupli i wysiaduje je przez ok. 20 dni[7]. Podczas inkubacji prawie nie opuszcza gniazda i jest karmiona przez samca. Pisklęta po wykluciu ważą około 7 g i są karmione przez oboje rodziców. Opierzają się, gdy mają 5 tygodni. Ostateczne, dorosłe upierzenie przybierają w wieku 1,5 roku, natomiast są zdolne do rozrodu w wieku 2 lat[10].

Status i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN księżniczka słoneczna jest klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2000 roku szacowano liczebność populacji na 21,5 tysiąca osobników; trend liczebności populacji podgatunku nominatywnego oceniono wówczas jako prawdopodobnie stabilny, a podgatunku monarchoides jako prawdopodobnie spadkowy[4]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[11].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Polytelis anthopeplus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d Collar, N. & Boesman, P.: Regent Parrot (Polytelis anthopeplus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-10-07].
  3. D. Lepage: Regent Parrot Polytelis anthopeplus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).
  4. a b Polytelis anthopeplus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: PSITTACULINAE Vigors, 1825 - PAPUGI WSCHODNIE (wersja: 2019-03-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-10-07].
  6. a b Marcin Jan Gorazdowski, Ptaki ozdobne, 2008, ISBN 978-83-7073-538-8.
  7. a b c d e Regent Parrot (Polytelis anthopeplus), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2019-04-29].
  8. Frank Gill, David Donsker (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
  9. Aneks: Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2022-12-07].
  10. a b Esther J.J. Verhoef-Verhallen, Encyklopedia europejskich i egzotycznych ptaków ozdobnych, 2006, ISBN 83-11-10474-3.
  11. Polytelis anthopeplus. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]