Księżniczka słoneczna
| Polytelis anthopeplus[1] | |||
| (Lear, 1831) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
księżniczka słoneczna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Księżniczka słoneczna[5] (Polytelis anthopeplus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae) zamieszkujący południowo-zachodnią i południowo-wschodnią Australię. Spotykana jest w niewoli jako ptak ozdobny. Znana jest również jako amanda górska lub papuga górska[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
Są to zielonkawożółte ptaki z wyraźnym dymorfizmem płciowym. Samce są bardziej żółte, a samice – zielone. Młode osobniki przypominają dorosłą samicę[7].
Długość ciała: około 40 cm
Masa ciała: 150–206 g[7] (Handbook of the Birds of the World podaje 114 g[2])
Występowanie i podgatunki
[edytuj | edytuj kod]Zasięg występowania księżniczki słonecznej i jej podgatunki[2][8]:
- P. a. anthopeplus – południowo-zachodnia Australia
- P. a. monarchoides – południowo-wschodnia Australia (pogranicze Australii Południowej, Nowej Południowej Walii i Wiktorii)
Dawniej podgatunek wschodni błędnie uznawano za nominatywny, zaś podgatunek zachodni nosił nazwę P. a. westralis[2].
Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wymienia księżniczkę słoneczną na liście gatunków stwierdzonych w Polsce, lecz nie zaliczonych do awifauny krajowej (kategoria E w klasyfikacji AERC – pojaw nienaturalny)[9].
Środowisko: Gatunek ten występuje na obszarach sawannowych i jałowych[6].
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]W naturze ptaki te żywią się między innymi nasionami traw, ziołami, owocami, pąkami i kwiatami[7].
Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Księżniczki słoneczne w naturze żyją w stadach liczących co najmniej 100 osobników[7]. Są stosunkowo spokojne. Często poszukują pożywienia na ziemi[10].
Rozród
[edytuj | edytuj kod]Sezon lęgowy trwa od sierpnia do stycznia. Samica znosi od 4 do 6 białych jaj w dziupli i wysiaduje je przez ok. 20 dni[7]. Podczas inkubacji prawie nie opuszcza gniazda i jest karmiona przez samca. Pisklęta po wykluciu ważą około 7 g i są karmione przez oboje rodziców. Opierzają się, gdy mają 5 tygodni. Ostateczne, dorosłe upierzenie przybierają w wieku 1,5 roku, natomiast są zdolne do rozrodu w wieku 2 lat[10].
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN księżniczka słoneczna jest klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2000 roku szacowano liczebność populacji na 21,5 tysiąca osobników; trend liczebności populacji podgatunku nominatywnego oceniono wówczas jako prawdopodobnie stabilny, a podgatunku monarchoides jako prawdopodobnie spadkowy[4]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polytelis anthopeplus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Collar, N. & Boesman, P.: Regent Parrot (Polytelis anthopeplus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-10-07].
- ↑ D. Lepage: Regent Parrot Polytelis anthopeplus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).
- ↑ a b Polytelis anthopeplus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: PSITTACULINAE Vigors, 1825 - PAPUGI WSCHODNIE (wersja: 2019-03-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-10-07].
- ↑ a b Marcin Jan Gorazdowski, Ptaki ozdobne, 2008, ISBN 978-83-7073-538-8.
- ↑ a b c d e Regent Parrot (Polytelis anthopeplus), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2019-04-29].
- ↑ Frank Gill, David Donsker (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
- ↑ Aneks: Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2022-12-07].
- ↑ a b Esther J.J. Verhoef-Verhallen, Encyklopedia europejskich i egzotycznych ptaków ozdobnych, 2006, ISBN 83-11-10474-3.
- ↑ Polytelis anthopeplus. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).