Przejdź do zawartości

Kubek gnojowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kubek gnojowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

kubek

Gatunek

kubek gnojowy

Nazwa systematyczna
Cyathus stercoreus (Schwein.) De Toni
Syll. fung. (Abellini) 7: 40 (1888)

Kubek gnojowy (Cyathus stercoreus (Schwein.) De Toni) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1832 r. Lewis Schweinitz nadając mu nazwę Nidularia stercorea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Giovanni Battista de Toni[1].

Niektóre synonimy naukowe:

  • Cyathia stercorea (Schwein.) V.S. White 1902
  • Cyathus lesueurii Tul. & C. Tul. 1844
  • Cyathus stercoreus f. ephedrae Calonge 1994
  • Cyathus stercoreus f. halepensis Mornand 1992
  • Cyathus stercoreus f. lesueurii (Tul. & C. Tul.) Bottomley 1948
  • Cyathus stercoreus var. lesueurii (Tul. & C. Tul.) Cejp 1958
  • Nidularia stercorea Schwein. 1832[2].

Nazwę polską podała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako pucharek błotny[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Tak jak inne gatunki z rodzaju kubek wytwarza pucharkowate lub kubkowate owocniki, w których wnętrzu znajdują się tzw. perydiole, zawierające zarodniki. Nazwa gatunkowa odzwierciedla fakt, że grzyb wyrasta na nawozie lub glebie bogatej w nawóz[4].

W Polsce występuje jeszcze kubek ołowianoszary (Cyathus olla) i kubek prążkowany (Cyathus striatus). Ten pierwszy ma gładką wewnętrzna powierzchnię, a zewnętrzną bez kolców, kubek prążkowany zaś ma wnętrze wyraźnie prążkowane[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Niemczech, Anglii i Holandii[3].

Saprotrof, grzyb koprofilny. Występuje na polach, ogrodach, ogrodach działkowych, parkach, w szklarniach, ogrodach botanicznych. Rozwija się na gnijących resztkach drzewa i odchodach zwierzęcych. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-20] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 205, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  5. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 63, ISBN 83-89648-38-5.