Köyceğiz Gölü
36°54′44″N 28°39′20″E/36,912222 28,655556.jpg)
| |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
2 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
55 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Objętość |
~ 826 mln m³ |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające |
Namnam Çay, Yuvarlakçay |
| Rodzaj jeziora |
meromiktyczne |
Położenie na mapie Turcji  | |
| 36°54′44″N 28°39′20″E/36,912222 28,655556
| |
Köyceğiz Gölü[1] – meromiktyczne jezioro w południowo-zachodniej Turcji o powierzchni 55 km² i pojemności szacowanej 826 mln m³. Ma wydłużony kształt, przypominający zniekształcony prostokąt, ułożony wzdłuż osi NNE–SSW. Maksymalna długość wynosi 12 km, maksymalna szerokość 6,5 km[2].
Jezioro tworzą dwie misy połączone cieśniną Yoğun – Köyceğiz na północy, o głębokości 24 m, i Sultaniye na południu, o głębokości 32 m. Nazwy obu mis pochodzą od nazw znajdujących się nad nimi miejscowości. Najmniejsza szerokość cieśniny Yoğun wynosi 1750 m. Położona jest między wzniesieniami Yoğun na zachodnim brzegu a wzniesieniami Gedova na wschodnim. Głębokość cieśniny oscyluje przeważnie wokół 6 m, powiększa się nagle do 12 m w pobliżu przylądka Yoğun u zachodniego brzegu[2].
Jezioro zasilane jest na kilka sposobów – opadami atmosferycznymi, wodami uchodzących do niego cieków i wodami termalnymi. Gorące wody podziemne, m.in. ze względu na wysoki stopień mineralizacji, mają zdecydowanie większą gęstość niż te pochodzące z opadów atmosferycznych i cieków, stąd też w jeziorze nie zachodzi w ciągu roku całkowite mieszanie się wód. Głównym źródłem zasilania powierzchniowego są dwie rzeki – Namnam Çay i Yuvarlakçay, wpadające do zbiornika od północy. Inne cieki mają charakter okresowy. Lustro wody położone jest przez większość roku na wysokości 2 m n.p.m. Podczas zimowych opadów deszczu poziom wody może podnieść się o około 1 m, jednak nadmiar wody jest odprowadzany do Morza Śródziemnego naturalnie uformowanym kanałem o nazwie Dalyan[2].
W 1988 na powierzchni obejmującej jezioro, wraz z kanałem, jego ujściem do morza i odcinkiem wybrzeża z plażą İztuzu utworzono specjalny obszar ochrony Köyceğiz-Dalyan (tur. Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesze) ze względu na szczególne znaczenie biologiczne[3]. W miejscu tym spotkać można zagrożone wyginięciem żółwie karetta i żółwie zielone oraz narażone na wyginięcie żółwiaka afrykańskiego[4] i żółwia śródziemnomorskiego[5]. Wśród gadów odnotowane były także m.in. żółw kaspijski, 10 gatunków jaszczurek: gekon turecki, gekon śródziemnomorski, żółtopuzik bałkański, kameleon pospolity, hardun, jaszczurka trójpręga, Lacerta oertzeni, jaszczurka wężooka, Trachylepis aurata, ablefarus panoński, amfisbena Blanus strauchi, i 13 gatunków węży: ślepucha robakowata, strzelec stepowy, Eirenis modestus, Dolichophis jugularis, połoz wysmukły, Platyceps collaris, Hemorrhois ravergieri, połoz lamparci, zaskroniec zwyczajny, zaskroniec rybołów, wąż koci, malpolon, żmija bliskowschodnia. Zaobserwowano występowanie kilku gatunków płazów: rzekotki drzewnej, ropuchy zielonej, ropuchy szarej, salamandry anatolijskiej, żaby śmieszki[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski: Bliski Wschód. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 91, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. ISBN 83-239-7553-1. [dostęp 2018-04-23].
- ↑ a b c C.S. Bayari, T. Kurttas: Dynamics of Lake Köyceğiz, SW Turkey: an environmental isotopic and hydrochemical study. International Atomic Energy Agency. [dostęp 2018-04-23]. (ang.).
- ↑ Cevat Tosun: Profile of Sustainable Tourism Development in Turkey. Technical Report. 2008. [dostęp 2018-04-29]. (ang.).
- ↑ Yakup Kaska, Eyup Başkale, Yusuf Katılmış, Fatih Polat: Monitoring and Conservation of Sea Turtles (Caretta caretta, Chelonia mydas) and Soft-Shelled Nile Turtle (Trionyx triunguis) Populations within the Scope of Köyceğiz – Dalyan Specially Protected Area Monitoring Species and Habitat Project 2014. 2014. [dostęp 2018-04-29]. (ang.).
- ↑ a b Ibrahim Baran, Yusuf Kumlutaş, Yakup Kaska, Oğuz Türkozan. Research on the Amphibia, Reptilia and Mammalia species of the Koycegiz-Dalyan special protected area. „Turkish Journal of Zoology”. 18, s. 203–219, 1994. ISSN 1300-0179. (ang.).