László Bódi (muzyk)
| |
| Pseudonim |
Cipő |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Aktywność |
1980–2013 |
| Zespoły | |
| Cipőfűző Republic | |
| Odznaczenia | |
| |
László Bódi, ps. „Cipő” (ur. 3 maja 1965 w Użhorodzie, zm. 11 marca 2013 w Budapeszcie) – węgierski wokalista, kompozytor, autor tekstów, współzałożyciel grupy Republic.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]
Bódi urodził się 3 maja 1965 roku w Użhorodzie w ZSRR (obecnie Ukraina)[1]. Do pierwszego roku życia wraz z rodzicami mieszkał w miejscowości Mali Hejiwci[2]. W 1966 roku rodzina Bódich przeprowadziła się do Kisvárdy, gdzie następnie László Bódi uczęszczał do Weiner Leó Zeneiskola (Szkoły Muzycznej im. Leó Weinera)[3]. W dzieciństwie grał na pianinie oraz grał w lokalnej drużynie piłkarskiej[3], natomiast w wieku 14 lat zaczął pisać teksty piosenek[4].
Gdy uczęszczał do Bessenyei György Gimnázium, założył zespół o nazwie Cipőfűző (Sznurowadła), którą wywiódł z własnego pseudonimu – „Cipő” (Buty). Zespół ten grał piosenki ludowe w stylu popowym i dokonał nagrań w radio w Nyíregyházie. Zespół Cipőfűző istniał pięć lat, po czym Bódi został wcielony do służby wojskowej[5][6]. W 1983 roku zdobył nagrody w konkursie wierszy i piosenek w Sárvárze, gdzie poznał także Jánosa Bródyego. W wieku 18 lat przeprowadził się do Budapesztu, gdzie pracował na kolei i na poczcie[5][6]. Następnie wraz z Ferencem Szigetim założył duet o nazwie Krokodil, który istniał przez krótki czas[7].
Okres Republic[edytuj | edytuj kod]
23 lutego 1990 roku wraz z Csabą Borosem, Zoltánem Tóthem, Imre Balim, László Szilágyim założył zespół o nazwie Republic. Latem zespół stanowił support przed Beatrice[8], natomiast jeszcze w 1990 roku nagrał debiutancki album Indul a mandula!!!. W 1995 roku wraz z Renátą Rajcs nagrał album A Cipő és a Lány – Amsterdam[4]. Ogółem wraz z Republic Bódi nagrał ponad 240 piosenek, współpracował także z takimi wykonawczyniami jak Zsuzsa Koncz czy Judit Halász[5].
23 stycznia 2010 roku, z okazji 30-lecia powstania zespołu Cipőfűző, udzielił wraz z tą grupą koncertu w Kisvárdzie[9]. 15 marca, wraz z innymi członkami Republic – Csabą Borosem, László Attilą Nagyem, Tamásem Patai i Zoltánem Tóthem – został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej[10].
Choroba i śmierć[edytuj | edytuj kod]
W 2009 roku Bódi był operowany z powodu choroby wieńcowej, przeszedł również zawał serca. W ostatnim okresie życia cierpiał również na ciężkie zapalenie płuc, złamał także rękę[11]. 15 lutego 2013 roku przeszedł kolejny zawał serca, na skutek którego został przewieziony do szpitala na oddział intensywnej terapii. Tam znajdował się w stanie śpiączki, z której mimo wielokrotnych prób lekarze nie zdołali go wybudzić[1]. 9 oraz 10 marca Bódi poruszył się oraz otworzył oczy, ale lekarze stwierdzili, że są to jedynie odruchy padaczkowe[12]. Muzyk zmarł 11 marca o świcie w wieku 48 lat[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Bódi został pochowany 22 marca na cmentarzu w Kistarcsy, w pobliżu grobu ojca[13]. W pogrzebie, na którym przemawiał basista Republic, Csaba Boros, uczestniczyło 1500 osób, w tym muzycy i politycy: István Antall, Gyula Thürmer, Gábor Bochkor, Andrea Várkonyi, Feró Nagy, Győző Gáspár, Judit Halász, Zsuzsa Koncz, Fecó Balázs, Gábor Leskovics, Károly Horváth, Ferenc Szigeti, Lajos D. Nagy, László Benkő i Csaba Horváth[14]. Po pogrzebie odegrano hymn ZSRR ze względu na to, iż Bódi był obywatelem ZSRR oraz miał komunistyczne poglądy[15].
Były gitarzysta Republic, Zoltán Tóth, napisał piosenkę ku pamięci Bódiego pt. „Akkor kéne lóra szállni”[16].
Pośmiertnie Bódi otrzymał nagrody Artisjus oraz Fonogram[17][18]. Został również pośmiertnie honorowym obywatelem miasta Kisvárda[19].
Podczas Festiwalu Sziget 5 sierpnia 2013 roku odbył się koncert poświęcony Bódiemu zatytułowany „Őrizz engem ezen a világon”. Podczas tego koncertu takie zespoły i wykonawcy jak Omega, Ildikó Keresztes, ByeAlex, Péter Gerendás, Fegya Jávori, Zsuzsa Koncz, Barna Pély i United, Első Emelet, Compact Disco, Bikini i Péter Sipos, Republic i Tamás Sípos, Edit Balázsovits, Péter Sziámi Müller, Nemadomfel, Hooligans, Pál Utcai Fiúk, Miklós Fenyő, Feró Nagy, Charlie, János Bródy i Magna Cum Laude śpiewali piosenki Republic[20].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Jego ojciec, László, urodził się w 1933 roku w Nyírtass[21][22]. Jego matką była Gizella Hadar, miał także siostrę Márię[3][22]. Jego żoną była Zsuzsa, miał także dwie córki bliźniaczki Petrę i Rékę[23][24]. Do swoich przyjaciół Bódi zaliczał Jánosa Bródyego, Tamása Cseha i Zsuzsę Koncz[1]. Cenił poezję László Nagya, natomiast znaczny wpływ na tematykę jego utworów wywarła twórczość Bohumila Hrabala[1].
Bódi przyznał w wywiadzie, że jego ulubioną wokalistką jest Zsuzsa Koncz, lubił słuchać także Illés, Johna Lennona i The Beatles[25]. Interesował się architekturą[1].
Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (2010)
- Artisjus-díj – za całokształt twórczości w kategorii Autor tekstów (2013, pośmiertnie)
- Fonogram (2013, pośmiertnie)
Dyskografia[edytuj | edytuj kod]
Republic[edytuj | edytuj kod]
- Indul a mandula!!! (1990, studyjny)
- Hoppá, Hoppá!!! (1991, studyjny)
- Én vagyok a világ (1992, studyjny)
- Hahó Öcsi!!! (1993, studyjny)
- Disco (1994, studyjny)
- Tüzet viszek (1995, studyjny)
- A Cipő és a Lány – Amsterdam (1995, studyjny z Renátą Rajcs)
- Október 67 (1995, koncertowy)
- Igen (1996, studyjny)
- Zászlók a szélben (1997, studyjny)
- A rózsa vére (1998, soundtrack)
- Üzenet (1998, studyjny)
- Boldogság.hu (1999, studyjny)
- Az évtized dalai – Szerelmes dalok (1999, kompilacja)
- Az évtized dalai – Népi zenei dalok (1999, kompilacja)
- Az évtized dalai – Közérzeti dalok (1999, kompilacja)
- Só és cukor (2000, studyjny)
- Levélváltás (2000, studyjny z Tamásem Csehem)
- Aranyalbum 1990-2000 (2000, kompilacja)
- A reklám után (2001, studyjny)
- Mennyi még, Béla? (2002, studyjny)
- Aki hallja, adja át!!! (2003, studyjny)
- Törmelék (2003, kompilacja)
- Mohikán (2004, studyjny)
- 1 Magyarország 1 Mennyország (2005, studyjny)
- Kenyér vagy igazság (2006, studyjny)
- Győri Kex (2006, koncertowy)
- Fényes utakon (2007, studyjny)
- Tiszta udvar, rendes ház (2008, studyjny)
- Aranyalbum 2. 2000-2010 (2009, kompilacja)
- Köztársaság (2010, studyjny)
- 20 éves ünnepi koncert (2010, koncertowy)
- Miért, maga bohóc? (2011, studyjny)
- Bólints Tibi! (2012, studyjny)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Hétfő hajnalban elhunyt Cipő. [w:] borsonline.hu [on-line]. 2013-03-11. [dostęp 2016-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-12)]. (węg.).
- ↑ Gyertyagyújtással emlékeztek Cipőre. [w:] hvg.hu [on-line]. 2013-03-12. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ a b c Cipő a zenét választotta a futball helyett. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-18. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ a b Meghalt Cipő. [w:] origo.hu [on-line]. 2013-03-11. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ a b c Bódi László (Cipő). [w:] zene.hu [on-line]. 2013-03-11. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ a b Újságkihordóból lett rocksztár Cipő. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-20. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Szigeti Ferenc: A Karthago az életünk hobbija. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-25. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Nagy Feró is gyászolja Cipőt. [w:] valasz.hu [on-line]. 2013-03-11. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Zoltán D. Zajácz: A részeg ló álma, avagy a Cipőfűző-sztori. [w:] avorospostakocsi.hu [on-line]. 2010-07-23. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ A MAGYAR KÖZTÁRSASÁG HIVATALOS LAPJA 2010. március 15., hétfõ. [w:] kozlonyok.hu [on-line]. 2010-03-15. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Meghalt Cipő. [w:] metropol.hu [on-line]. 2013-03-11. [dostęp 2016-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-13)]. (węg.).
- ↑ Edina Losonci: Cipő kinyitotta a szemét. [w:] 24.hu [on-line]. 2013-03-09. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Megvan Cipő temetésének időpontja. [w:] hvg.hu [on-line]. 2013-03-13. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Eltemették Cipőt. [w:] origo.hu [on-line]. 2013-03-22. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Szovjet himnusz szólt Cipő sírjánál. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-25. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Dalt írt Cipőről a Republic exgitárosa. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-04-28. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Cipő özvegye elsírta magát a díjátadón. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-25. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ István Balla: Életműdíjat kap Cipő. [w:] 24.hu [on-line]. 2013-05-21. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ CIPŐ KISVÁRDA POSZTUMUSZ DÍSZPOLGÁRA. [w:] kisvarda.hu [on-line]. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Sziget Fesztivál: „Őrizz engem ezen a világon!”. [w:] vajma.info [on-line]. 2013-08-06. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Cipő: Jövök én is, édesapám!. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-15. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ a b Cipő elkényeztetett gyerek volt. [w:] blikk.hu [on-line]. 2013-03-17. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Savanyú a Cipő. [w:] velvet.hu [on-line]. 2006-03-16. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).
- ↑ Lányai ébresztgetik a kómából Cipőt. [w:] borsonline.hu [on-line]. 2013-02-27. [dostęp 2016-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-02)]. (węg.).
- ↑ Zsolt Bíró, Anna Katalin Havassy: Cipő: „A veszély mindig leselkedik”. [w:] zene.hu [on-line]. 2007-07-05. [dostęp 2016-03-31]. (węg.).