LS 5039
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||
| Gwiazdozbiór | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
18h 26m 15,057s[1] | ||||
| Deklinacja |
–14° 50′ 54,26″[1] | ||||
| Odległość |
2,9 kpc | ||||
| Wielkość obserwowana | |||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||
| Typ widmowy |
O | ||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||
| |||||
LS 5039 – masywny podwójny układ rentgenowski znajdujący się w gwiazdozbiorze Tarczy. LS 5039 zawiera gwiazdę ciągu głównego typu widmowego O oraz obiekt zwarty. Układ należy do klasy źródeł stałych i jest jednym z trzech znanych Galaktycznych układów podwójnych emitujących wysokoenergetyczne promieniowanie gamma (dwa pozostałe to LS I +61 303 i PSR B1259-63). Jest zaliczany do mikrokwazarów. Obiekt zwarty emituje dżet o rozmiarach kilkuset jednostek astronomicznych, poruszający się z prędkością ponad 15% prędkości światła w próżni, oszacowaną dzięki obserwacjom radiowym z VLA i VLBA[2].
Obiekt został odkryty przez satelitę ROSAT[3]. Składniki układu obiegają się wzajemnie z okresem około 4 dni, po orbicie ekscentrycznej o mimośrodzie e=0,35[4]. Odległość do obiektu to około 2,9 kpc.
Natura obiektu zwartego nie jest pewna, prawdopodobnie jest to gwiazda neutronowa o dosyć dużej masie, 1,8 masy Słońca[5]. Akreuje ona materię z wiatru gwiazdowego towarzysza. Wysokoenergetyczna emisja gamma z tego obiektu, zarejestrowana przez teleskop HESS, powstaje wskutek rozpraszania komptonowskiego światła gwiazdy towarzyszącej na elektronach przyspieszanych przez rotującą gwiazdę neutronową (scenariusz wiatru pulsarowego) lub też w dżecie przyspieszanym wskutek akrecji (scenariusz mikrokwazara)[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c LS 5039 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Josep M. Paredes, Marc Ribó, Josep Martí, Maria Massi. Radio Jets in LS 5039. „Astrophysics and Space Science”. 276 (suplement 1), s. 79-82, styczeń 2001. DOI: 10.1023/A:1011652708923. (ang.).
- ↑ C. Motch et al.. New massive X-ray binary candidates from the ROSAT Galactic Plane Survey I. Results from a cross-correlation with OB star catalogues. „Astronomy & Astrophysics”. 323 (3), s. 853-875, 1997. (ang.).
- ↑ J. Casares et al.. A possible black hole in the γ-ray microquasar LS 5039. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 364 (3), s. 899-908, 2005-12-11. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2005.09617.x. (ang.).
- ↑ Gordon E. Sarty et al.. The γ-ray binary LS 5039: mass and orbit constraints from MOST observations. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 411 (2), s. 1293-1300, 2011-02-21. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2010.17757.x. (ang.).
- ↑ B. Cerutti, J. Malzac, G. Dubus, G. Henri. Modeling the three-dimensional pair cascade in binaries Application to LS 5039. „Astronomy & Astrophysics”. 519 (A81), wrzesień 2010. DOI: 10.1051/0004-6361/201014459. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Astronomers Discovery Very High Energy Gamma-Ray Emission From Microquasar (ang.)
- LS 5039 w bazie SIMBAD (ang.)