Lasornik górski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lasornik górski
Proedromys bedfordi
O. Thomas, 1911[1]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

Microtini

Rodzaj

Proedromys
O. Thomas, 1911[1]

Gatunek

lasornik górski

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies

Lasornik górski[4] (Proedromys bedfordi) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae). Słabo poznany gatunek gryzonia występujący endemicznie we wschodniej Chińskiej Republice Ludowej; według IUCN jest narażony na wyginięcie.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek i rodzaj po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1911 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając im odpowiednio nazwy Proedromys i Proedromys bedfordi[1]. Miejsce typowe to 60 mi (97 km) na południowy wschód od Minchow na wysokości 8000 ft (2438 m) w południowej części Gansu w Chińskiej Republice Ludowej[5]. Holotypem był dorosła samica (czaszka i skóra)[6] odłowiona 11 marca 1911 roku i zdeponowana w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie pod sygnaturą BMNH 11.2.1.235[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lasornik[4] (Proedromys)[8][9].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[10][9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Proedromys: gr. προεδρος proedros „zasiadający na pierwszym miejscu”[11]; μυς mus, μυος muos „mysz”[12].
  • bedfordi: Herbrand Arthur Russell, 11. książę Bedford (1858–1940), zawodowy żołnierz i przyrodniki-amator; był członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie, a w 1899 roku został prezesem Towarzystwa Zoologicznego, którą to funkcję pełnił do 1936 roku; był również powiernikiem Muzeum Brytyjskiego[13].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Lasornik górski występujące w południowej części Gansu i północnej części Syczuanu w Chińskiej Republice Ludowej[10][3][14][5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 99,5–129 mm, długość ogona 37,5–43,5 mm, długość ucha 15,5–18 mm, długość tylnej stopy 18,5–20,5 mm; brak danych dotyczących masy ciała[14]. Futro na grzbiecie jest długimi, z matowo brązowymi włosami, natomiast futro na brzuchu jest szaro-białe. Ogon w górnej części jest brązowy, natomiast dolnej części jest koloru matowobiałego; stanowi tylko około 35% długości w stosunku do długości ciała[14]. Samica posiada osiem gruczołów mlekowych, z dwiema parami znajdującymi się w części piersiowej i dwiema parami znajdującymi się w części pachwinowej[14]. Czaszka jest mocno zbudowana (wymiary czaszki holotypu: długość 26 mm, szerokość 16 mm)[14][1]. Zęby trzonowe nie mają korzeni i stale rosną; M1 ma fakturę w postaci czterech zamkniętych trójkątów[14]. Górne siekacze są szerokie, z przednim rowkiem – charakterystyczną cechą podrodziny Arvicolinae[14]. Wzór zębowy: I C P M = 16[15].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek słabo poznany[14]. Zamieszkuje subtropikalne wilgotne lasy górskie na wysokości od 2440 do 2550 m n.p.m.[14][3] Prowadzi ziemny tryb życia[14]. Nie ma żadnych informacji na temat składu pokarmu, rozrodu, aktywności dobowej i organizacji społecznych[14].

Status zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (ang. vulnerable „narażony”)[3]. Lasornik górski klasyfikowany jest jako rzadki[3] i jest zagrożony utratą siedlisk z powodu rozwijającego się rolnictwa i pozyskiwania drewna[14]. Gryzoń ten został stwierdzony w regionie krajobrazowym i historycznym Doliny Jiuzhaigou, ale nie ma żadnych informacji czy występuje na innych obszarach chronionych[14][3]. Potrzebne są dalsze badania nad rozmieszczeniem zoogeograficznym, liczebnością populacji, ekologią, biologią i zagrożeniami dla tego gatunku[3]. W Chińskiej Republice Ludowej został wpisany na regionalną czerwoną listę jako narażony na wyginięcie (VU D2)[3].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kombinacja nazw.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d O. Thomas. [On mammals collected in the Provinces of Kan-su and Sze-chuan, western China, by Mr. Malcolm Anderson, for the Duke of Bedford’s exploration of eastern Asia]. „Abstracts of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 90, s. 4, 1911. (ang.). 
  2. ↑ J.R. Ellerman & T.C.S. Morrison-Scott: Checklist of Palaearctic and Indian mammals 1758 to 1946. Wyd. 2. London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1966, s. 709. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h Proedromys bedfordi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Proedromys bedfordi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
  6. ↑ G.M. Allen: The mammals of China and Mongolia. Cz. 2. New York: American Museum of Natural History, 1940, s. 898, seria: Natural history of Central Asia, cz. 11. (ang.).
  7. ↑ O. Thomas. The Duke of Bedford’s zoological exploration of eastern Asia. – XIII. On mammals from the provinces of Kan-su and Sze-chwan, western China. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1911 (1), s. 177, 1911. (ang.). 
  8. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Proedromys bedfordi O. Thomas, 1911. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-15]. (ang.).
  9. ↑ a b B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 1–449. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
  10. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 184.
  12. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
  13. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 34. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  14. ↑ a b c d e f g h i j k l m Pardiñas i in. 2017 ↓, s. 321.
  15. ↑ Pardiñas i in. 2017 ↓, s. 218.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
  • U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 204–535. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lasornik_górski&oldid=72438787”