Leon Marzęta
porucznik (w AL) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
Wojsko Polskie |
Jednostki |
8 Pułk Piechoty Legionów |
Stanowiska |
Zastępca dowódcy oddziału partyzanckiego |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca | |
Odznaczenia | |
Leon Marzęta ps. Leszek (ur. 30 października[1] 1915 w Przypisówce, zm. 29 maja 1985 w Warszawa) – podoficer zawodowy Wojska Polskiego, partyzant Gwardii i Armii Ludowej, funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej, oficer Sił Zbrojnych PRL.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana, urodził się i wychował na północy Lubelszczyzny. W młodości wstąpił do KPP. W stopniu podoficerskim służył w 8 Pułku Piechoty Legionów, w którego składzie walczył w kampanii wrześniowej. W 1941 wraz z Franciszkiem Wolińskim i Janem Wójtowiczem utworzyli niezależny oddział partyzancki, w skład którego obok miejscowej ludności weszli zbiegli z niewoli jeńcy radzieccy. Wiosną 1942 nawiązali kontakt z przedstawicielstwem PPR włączając oddział w szeregi GL. Dowódcą został Woliński (ps. „Franek”), Wójtowicz (ps. „Maciek”) i Marzęta (ps. „Leszek”) zostali jego zastępcami. W drugiej połowie 1943 oddział włączono jako kompanię do 1 batalionu GL. W 1943 lub w 1944 awansowany do stopnia podporucznika. W marcu lub w kwietniu 1944 dowodził oddziałem ochraniającym delegację KRN udającą się do Związku Radzieckiego (skład delegacji: ppłk Marian Spychalski ps. „Marek”, mjr Kazimierz Sidor ps. „Kazik” i Edward Osóbka pa. „Morawski”). Brał udział w bitwie pod Rąblowem, gdzie się wyróżnił. Został w jej trakcie także ranny w szyję (do końca życia nosił kulę). W 1944 otrzymał rangę porucznika. Po walkach przeprowadził jedną z kolumn partyzanckich napotykając idący im z odsieczą batalion por. „Przepiórki” z 1 Brygady AL[2]. Po wyzwoleniu skierowany do MO, wysłany na Ziemie Odzyskane. Przez pewien okres więziony ze względu na antygomułkowską nagonkę w partii. Od 1960 w ASG im. gen. Karola Świerczewskiego. W 1968 uczestniczył w misji pokojowej ONZ w Laosie. Ze względu na odniesione rany pod Rąblowem został przeniesiony w stan spoczynku. Aż do emerytury pracował w NIK.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Ożenił się z Marią z domu Szymbor (ur. 29 października 1924, zm. 6 listopada 1990). Para spoczywa na wojskowych Powązkach[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych
- Krzyż Partyzancki
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
i inne
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- podporucznik - 1943/44
- porucznik - 1944
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ E. Gronczewski, "Kalendarium walk GL-AL na Lubelszczyźnie", str. 189
- ↑ Wspomnienia "Przepiórki", str. 104.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2018-04-09] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- M. Moczar, Barwy walki
- E. Gronczewski, Kalendarium walk Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Lubelszczyźnie 1942-1944
- S. Glinka, Burza majowa
- J. B. Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942-1945
- E. Gronczewski, Wspomnienia "Przepiórki"
- W. Czyżewski, Więc zarepetuj broń
- Działacze Komunistycznej Partii Polski
- Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej
- Oficerowie ludowego Wojska Polskiego
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Żołnierze Armii Ludowej
- Żołnierze Gwardii Ludowej
- Odznaczeni Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”