Lieven van Lathem
 Święty Jerzy walczący ze smokiem (1471)karta z Godzinek Karola Śmiałego | |
| Data i miejsce urodzenia |
1430 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1493 |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
gotyk międzynarodowy |
Lieven van Lathem (Laethem) (ur. 1430 w Laethem-Sainte-Marie koło Gandawy, zm. 1493 w Antwerpii) – flamandzki miniaturzysta, ojciec malarza Jacoba van Lathena.
Życie i działalność artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z małej miejscowości Laethem-Sainte-Marie pod Gandawą. Według belgijskiego historyka sztuki Alphonsa Wautersa, jego ojcem był artysta Léon van Lathem[1] Jego teść, pochodzący z Amsterdamu księgarz Jacob de Mayster, w 1457 roku wstąpił do gildii św. Łukasza w Antwerpii, natomiast jego syn również Jacob, służył u Filipa Pięknego jako kamerdyner (valet de chambre) i wraz z dworem wyjechał do Hiszpanii.
Lieven był uczniem Mistrza Girarta de Roussillon[2]. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z dokumentów datowanych na rok 1454, dotyczących przyjęcia do cechu malarzy w Gandawie[3]. Od 1456 roku pracował dla Filipa Dobrego, a następnie w latach 1457–1459 był na służbie u jego syna Karol Zuchwałego. Z tego okresu pochodzą m.in. takie prace jak miniatury w Godzinkach Filipa Dobrego czy Modlitewnika Karola Śmiałego (1459). Iluminacje w modlitewniku są jedynymi udokumentowanymi pracami artysty o pewnej atrybucji. Współpracował również przy ozdabianiu manuskryptów z kolekcji Louisa de Gruuthuse (Roman de Gillion de Trazegmies, Histoire de Jason, Secret des secrets), autorstwa Davida Auberta i Nicolasa Spierinca. W 1459 został wydalony z szeregów cechu malarzy za odmowę płacenia składek. W 1462 roku przebywał w północnej Holandii, gdzie pracował nad Godzinkami Katarzyny z Kleve, gdzie wykonał ozdobne drolerie (iluminacje do Godzinek wykonał Mistrz Katarzyny z Kleve) oraz pracował przy dekoracji starszej części Godzinek Marii Burgundzkiej (ok. 1475-1477), przypisywanej dawniej Philippe’owi de Mazerolles.
Na stałe osiadł w Antwerpii, gdzie w 1462 roku został członkiem gildii św. Łukasza. Jego działalność artystyczna nie ograniczała się tylko do miejsca zamieszkania. W roku 1468 pracował w Brugii, gdzie przygotowywał dekoracje na ślub Karola Śmiałego z Małgorzatą z Yorku, siostrą angielskiego króla Edwarda IV a córką księcia Yorku Ryszarda i Cecylii Neville. Rok później, w Hadze, pracował przy iluminacjach do Modlitewnika Karola Śmiałego. W latach 1487–1490 wykonywał zlecenia króla rzymskiego Maksymiliana I, a w ostatnim roku został odnotowany jako królewski malarz nadworny[3].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Ożenił się z Antoinette Meyster (Smeesters lub Smeysters Antonine)[4], córką amsterdamskiego iluminatora działającego we Flandrii Jacques’a Meystera. Miał dwóch synów: złotnika Lievena i malarza Jacoba. Obaj pracowali dla Filipa Pięknego
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
- Godzinki Filipa Dobrego – Paryż, Biblioteka Narodowa Francji (ms.nouv.acq.fr. 16428)
- Modlitewnik Karola Śmiałego – Los Angeles, J. Paul Getty Museum (MS 37)
- Godzinki Katarzyny z Kleve – wraz z Mistrzem Katarzyny z Kleve, ok. 1460, Haga, Museum Meermanno (MMW, 10 F 50)
- Godziki Marii Burgundzkiej – wraz z Wiedeńskim Mistrzem Marii Burgundzkiej, Wiedeń, Austriacka Biblioteka Narodowa (cod. Ser. n.1857)
- Histoires de Gillion Trazegnies – Chatsworth House, Duke of Devonshire Collection (ms 7535)
- Histoires de la conquête Toison d’Or – Paryż, Biblioteka Narodowa Francji (ms.fr. 331)
- Les secrets d’Aristote – Paryż, Biblioteka Narodowa Francji (ms.fr. 562)
- Ordonnance touchant la conduite du premier équier d’équierie de monseigneur le duc de Bourgogne – Wiedeń, Austriacka Biblioteka Narodowa (cod Ser. n.2616)
- Loix et ordonnance ou statuz militaires – Londyn, Biblioteka Brytyjska (Add. Ms.36619)
- Modlitewnik Trivulzio – Haga, Biblioteka Królewska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Alphonse Wauters Lieven van Lathem, Biographic nationale publiee par l’Academie royale des Sciences, des Letters, et des Beaux-Arts de Belgiquc, Brussels, 1890-91, t. II, kol. 421-23; za: T. Kren s. 238.
- ↑ Ziemba 2008 ↓, s. 269.
- ↑ a b Kren i McKendrick 2003 ↓, s. 239.
- ↑ De Liggeren van St.-Lucas te Antwerpen.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Genaille: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
- Thomas Kren, Scot McKendrick: Illuminating the Renaissance: The Triumph of Flemish Manuscript Painting in Europe. Oxford University Press, 2003. ISBN 978-0892367030.
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500. Sztuka dworu burgundzkiego oraz miast niderlandzkich. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.