Lizymetr (gleboznawstwo)
Lizymetr (gr. lýsis – rozpuszczenie, métro – miara) – przyrząd pomiarowy stosowany w gleboznawstwie do badań ilości i chemicznego składu roztworu glebowego przesiąkającego przez poszczególne poziomy profilu glebowego. Lizymetry są montowane w glebie na stałe lub stosowane jako urządzenia przenośne[1][2].
Oznaczanie przesiąkalności ektopróchnicy[edytuj | edytuj kod]
Najprostszy lizymetr, stosowany do badania przesiąkalności próchnicy nadkładowej (ektopróchnicy), składa się z kolby stożkowej z lejkiem Büchnera umieszczonym w korku. Dodatkowo w korku umieszcza się rurkę umożliwiającą wyrównanie ciśnienia wewnątrz kolby z ciśnieniem atmosferycznym. Lejek wypełnia się dokładnie wycinkiem ektopróchnicy, po czym zestaw zakopuje się w glebie tak, aby brzeg lejka nie był widoczny na powierzchni. Częstotliwość zbierania próbek przesiąkającej wody dostosowuje się do intensywności opadów. Wykonuje się co najmniej 5 powtórzeń pobierania próbki[1].
Lizymetr Szyłowej[edytuj | edytuj kod]
Badania przesączalności głębszych warstw profilu wykonuje się np. z użyciem różnych modyfikacji lizymetru Szyłowej. Do butelek zakopanych np. w strefie zamarzania gleby spływa woda np. z powierzchni ok. 40 × 40 cm, przesączająca się przez badaną warstwę gleby. Określana jest ilość wody zgromadzonej w ustalonym czasie, a następnie są wykonywane oznaczenia pH, pomiary konduktometryczne i analizy stężenia, m.in. węgla organicznego (OWO), azotu organicznego i mineralnego (N-NH3 i N-NO3) lub jonów metali (np. kationów zasadowych)[1].
Pobieranie próbek chwilowych[edytuj | edytuj kod]
Lizymetrami są nazywane również urządzenia do szybkiego pobierania chwilowych próbek roztworu glebowego, dostępne np. w formie sond zakończonych probówką o określonej pojemności (np. 30, 60, 90 cm³) z filtrem ceramicznym. Próbki roztworu są pobierane z użyciem podciśnienia, wytwarzanego np. pompką ręczną[3][4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- lizymetr (meteorologia)
- ewaporometr (meteorologia)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Renata Bednarek, Helena Dziadowiec, Urszula Pokojska, Zbigniew Prusinkiewicz: Badania ekologiczno-gleboznawcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 151–153. ISBN 83-01-14216-2.
- ↑ Lizymetr. [w:] Encyklopedia Gutenberga [on-line]. gutenberg.czyz.org. [dostęp 2012-06-14]. (pol.).
- ↑ Program pomiarowy: Chemizm roztworów glebowych, w: Programy pomiarowe ZMŚP - wytyczne organizacji sieci pomiarowej; publ. amu.edu.pl, data dostępu: 2012-06-14
- ↑ Lizymetr, miernik do określenia wielkości zapasu wody w glebie. [w:] HANNA Instruments Polska [on-line]. [dostęp 2012-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-03)]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Stacja lizymetryczna Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka ITP w Bydgoszczy
- Instytut Botaniki im. Władysława Szafera, Zakład Ekologii, „Badania biogeochemiczne w leśnej zlewni Ratanicy”
- Andrzej Jagus, „Zmiany jakościowe odpływów wód glebowych w warunkach recesji gospodarki nawozowej (na przykładzie górskich użytków zielonych)”
- Mirosław Kasperczyk, „Zawartość glinu w wodach lizymetrycznych w zależności od rodzaju nawożenia łąki”, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, s. 677–681 (2009). ios.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-03)].