Lophodermium juniperinum

Lophodermium juniperinum

Owocniki na igle jałowca
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	łuszczeńcowce
Rodzina	łuszczeńcowate
Rodzaj	Lophodermium
Gatunek	Lophodermium juniperinum
Nazwa systematyczna
Lophodermium juniperinum G. bot. ital. 2(2): 46 (1847) (Fr.) De Not.

Lophodermium juniperinum (Fr.) De Not. (osutka jałowcowa) – gatunek grzybów z rodziny łuszczeńcowatych (Rhytismataceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lophodermium, Rhytismataceae, Rhytismatales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Hysterium juniperinum. Obecną nazwę nadał mu Giuseppe De Notaris w 1847 r.

Ma 8 synonimów. Niektóre z nich:

• Lophodermina juniperina (Fr.) Tehon 1935
• Lophodermium juniperinum var. minorosporum K.W. Zaleski, Domański & Wojc. 1948.

Morfologia

Anamorfa

Konidiomy 120–200 × 80–160 μm, powstają głównie na odosiowych powierzchniach porażonych liści, w widoku z góry są eliptyczne do prawie okrągłych, średniobrązowe, nie zaobserwowano mechanizmu otwierania. Tworzą się pod naskórkiem liści, o grubości 30–60 μm, górna ściana nieco wypukła, o grubości 8–10 μm, składająca się z cienkiej warstwy poczerniałej tkanki grzyba poniżej naskórka żywiciela, siedzącej na płaskiej warstwie komórek naskórka żywiciela. Subhymenium o grubości do ok. 10 μm. Komórki konidiotwórcze szkliste, cylindryczne, ale zwężające się w kierunku wierzchołka, 9–14 × 2–3 μm, proliferujące sympodialnie i holoblastycznie, na jednej jest do 4 konidiów przed oderwaniem się. Konidia szkliste, cylindryczne, 5–7 × 1 μm. Prawdopodobnie pełnią fuknkcję spermacjum.

Teleomorfa

Owocniki rozwijają się bezpośrednio z konidiomów. Mają wymiary (0,35–) 0,5–0,9 × (0,25–) 0,35–0,5 mm, w widoku z góry są eliptyczne, silnie wybrzuszające powierzchnię podłoża, otwierające się podłużnym pęknięciem na około 7/8 długości owocnika. Powierzchnia czarna, błyszcząca, czasem z jaśniejszą plamą na każdym końcu pęknięcia, ekscypulum niepozorne, linia obwodowa jest, ale słabo zarysowana. W hymenium parafizy 80–115 μm, szkliste, z 3- do 5-przegrodami, nierozgałęzione, z wierzchołkami nieregularnie nabrzmiałymi i czasami lekko zakrzywionymi, nieżelatynizowane. Worki dojrzewające sekwencyjnie, 75–110 (–130) × 15–17 μm, cylindryczno-workowate, cienkościenne, z tępym wierzchołkiem, bez zgrubień wierzchołkowych, pękające przez małą szczeliną na wierzchołku, 8 zarodnikowe. Askospory ułożone w wiązce, czasem lekko spiralnie zwinięte, cylindryczne, zwężające się ku podstawie, 55–70 (–100) × 2–3,5 μm, szkliste, bez przegród, pokryte galaretowatą otoczką o grubości 2–3 μm.

Występowanie i siedlisko

Znany jest w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Azji, Afryce i na Nowej Zelandii. W Polsce podano wiele jego stanowisk. Występuje na igłach jałowca (Juniperus). Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną.