Lord John (cykl)
Lord John (ang. Lord John series) – cykl powieści i nowel fantastycznych autorstwa amerykańskiej pisarki Diany Gabaldon. Seria jest spin-offem cyklu Obca, a bohaterem jest tu lord John Grey, drugorzędna postać utworów głównego cyklu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W połowie lat 90. Diana Gabaldon została poproszona o napisanie krótszej formy do brytyjskiej antologii historycznych kryminałów Past Poisons, pod redakcją Maxima Jakubowskiego. Ze względu na chronologię cyklu Obca nie chciała uczynić bohaterem nikogo z głównych postaci, natomiast uczyniła nim lorda Johna Greya, pomniejszego, lecz istotnego i charakterystycznego bohatera wcześniejszych powieści. Tak powstała nowela Lord John and the Hell-Fire Club. Bohaterem jest brytyjski arystokrata, oficer i homoseksualista (w czasach, gdy było to przestępstwem karanym śmiercią)[1].
Cykl, mimo iż nosi znamiona fantasy (podróże w czasie za pomocą artefaktów, akcja umiejscowiona w czasach płaszcza i szpady) jest oceniana jako skrzyżowanie fantastyki historycznej i romansu[2].
Utwory wchodzące w skład cyklu[edytuj | edytuj kod]
- Lord John and the Hellfire Club (nowela, 1998)
- Lord John i sprawa osobista (Lord John and the Private Matter 2003; wyd. polskie Świat Książki 2006)
- Lord John i sukub (Lord John and the Succubus 2003, nowela, w antologii Legendy II, wyd. polskie 2004)
Trwa wojna siedmioletnia. Major Grey, brytyjski oficer łącznikowy przy wojskach hanowerskich, stacjonuje w posiadłości miejscowej arystokratki w małym miasteczku w Prusach. Codzienny znój urozmaica mu sprawa sukuba, który jakoby pojawił się w okolicy i nawiedza młodych mężczyzn. Są nawet dwie ofiary śmiertelne. John, nie wierząc w przesądy, próbuje rozwiązać sprawę przy pomocy logicznego myślenia. Początkowo o zaaranżowanie całej afery podejrzewa księżną, która mogła paść ofiarą szantażu z powodu cudzołóstwa. Ostatecznie okazuje się, że to Austriacy i Francuzi przy pomocy markietanek demoralizowali wojska brytyjsko-hanowerskie. Kobiety podawały żołnierzom opium i rozpuszczały plotki o sukubie. Efektem było zmęczenie i defetyzm wśród Brytyjczyków i Niemców, dające nadzieją na łatwe przełamanie lokalnego frontu. Na szczęście Grey w porę wykrywa intrygę i zawiadamia swoje dowództwo. Nowela, oprócz elementów sensacyjnych, niesie ze sobą ciekawe obserwacje obyczajowe i psychologiczne ze świata osiemnastowiecznych ludzi - zarówno prostych żołnierzy, mieszczaństwa, jak i arystokracji.
- Lord John i Bractwo Ostrza (Lord John and the Brotherhood of the Blade 2007, wyd. polskie Świat Książki 2017)
- Lord John and the Haunted Soldier (nowela, 2007)
- The Custom of the Army (nowela, 2010)
- Lord John and the Plague of Zombies (nowela, 2011),
- Lord John and the Scottish Prisoner (2011)
- Besieged (nowela, 2017)
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Recenzentka „Vanity Fair” stwierdziła, że postać Greya stała się „tak popularna, że Gabaldon ostatecznie poświęciła mu własną serię powieści”[3].
Recenzent „Publishers Weekly” napisał, że „Gray to kompetentny i sympatyczny detektyw, a proza Gabaldon jest niezwykle elegancka”[4].
Robert Silverberg opisał lorda Johna jako „jedną z najciekawszych i najbardziej skomplikowanych postaci” w serii Diany Gabaldon. „Jako homoseksualista w czasach. gdy ta skłonność mogła zaprowadzić na szubienicę, był przyzwyczajony do zachowania tajemnicy. Był też człowiekiem honorowym i uczuciowym”[5].
Sama autorka stwierdziła, że choć Gray jest ważny w serialu Outlander, nie jest on na scenie przez cały czas. Natomiast jest idealną postacią, która może „porzucić swoje życie i przeżywać przygody gdzie indziej”. Można opisać jego przygody, nie powodując komplikacji dla przyszłych powieści głównego nurtu. Poza tym Lord John jest „fascynującą postacią”[3].
Nowela Lord John and the Plague of Zombies była nominowana do nagrody Edgara przez Mystery Writers of America w kategorii „Najlepsza krótka powieść kryminalna” w 2012 r.[6]
Adaptacje[edytuj | edytuj kod]
W serialu telewizyjnym „Outlander” według powieści Diany Gabaldon, który jest emitowany od sierpnia 2014 r. przez sieć telewizyjną Starz[7] (w Polsce emitowała go stacja AXN White)[8] postać lorda Johna Grey w młodości odtwarzał Oscar Kennedy, zaś w trzecim sezonie dorosłego Greya kreował David Berry.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lord John Grey Series. dianagabaldon.com. [dostęp 2023-06-18]. (ang.).
- ↑ [am]: Diana Gabaldon zapowiada, że saga „Obca” zakończy się prawdopodobnie na 10 tomach. booklips, 2016-11-17. [dostęp 2020-05-31]. (pol.).
- ↑ a b Joanna Robinson: Did Outlander Just Get One Step Closer to Launching a Spin-Off?. vanityfair.com, 2016-08-29. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
- ↑ Lord John and the Private Matter. publishersweekly.com. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
- ↑ Obca. Diana Gabaldon. W: Robert Silverberg: Legendy II. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2004, s. 240. ISBN 83-7301-501-9.
- ↑ Category List – Best Short Story. edgarawards.com. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
- ↑ Philiana Ng: Starz's Outlander Gets First Poster, Premiere Date. hollywoodreporter.com, 2014-05-08. [dostęp 2014-06-14]. (ang.).
- ↑ Outlander (2014) serial TV. filmweb.pl. [dostęp 2014-11-05]. (pol.).