Ludmiła Pietruszewska

Ludmiła Pietruszewska

Людмила Стефановна Петрушевская

Ludmiła Pietruszewska w Nowym Jorku, 9 listopada 2009
Imię i nazwisko	Ludmiła Stefanowna Pietruszewska
Data i miejsce urodzenia	26 maja 1938 Moskwa (ZSRR)
Narodowość	rosyjska
Język	rosyjski
Alma Mater	Uniwersytet Moskiewski im. M. Łomonosowa
Dziedzina sztuki	proza, dramat, poezja, scenariusz
Ważne dzieła
Jest noc Numer Jeden albo W ogrodach innych wariantów
Strona internetowa

Ludmiła Stefanowna Pietruszewska (Людмила Стефановна Петрушевская; ur. 26 maja 1938 w Moskwie) – rosyjska prozaiczka, dramaturg, poetka, scenarzystka i piosenkarka.

Życiorys

Urodziła się 26 maja 1938 w Moskwie, ZSRR, w rodzinie urzędnika. Jest wnuczką lingwisty Nikołaja Fieofanowicza Jakowlewa, znanego z działań w celu likwidacji analfabetyzmu w początkowych latach istnienia Związku Radzieckiego. W czasie II wojny światowej mieszkała u krewnych, pewien czas spędziła w domu dziecka pod Ufą.

Po wojnie powróciła do Moskwy, gdzie w 1968 ukończyła studia na Uniwersytecie Moskiewskim im. M. Łomonosowa na wydziale dziennikarstwa. Pracowała w radiu i w telewizji jako korespondent i redaktor.

Karierę pisarską zaczęła w drugiej połowie lat 60., za czasów studenckich, pisząc wiersze i scenariusze na wieczorki studenckie. Pierwsze opowiadanie Takaja diewoczka napisała w 1968, ale opublikowała dopiero 20 lat później. Pierwszym opublikowanym utworem autorki było opowiadanie Czeriez pola (Через поля), które ukazało się w 1972 w czasopiśmie „Awrora” („Аврора”). Do 1987 publikowała tylko pojedyncze opowiadania w różnych czasopismach. Dopiero w 1988 ukazał się pierwszy jej zbiór Biessmiertnaja lubow.

Jej pierwsze dramaty były wystawiane przez niezależne teatry: Uroki muzyki przez teatr-studio Moskworieczje (Москворечье) i teatr-studio ŁGU (ЛГУ), oraz Chinzao przez lwowski teatr Gaudeamus (Гаудеамус), ale szybko schodziły z afiszy. Dopiero w latach 80. sztuki na podstawie jej dramatów były wystawiane na deskach znanych teatrów: Lubow przez Teatr na Tagance, Kwartira Kołombiny przez teatr Sowriemiennik i Moskowskij chor przez Moskiewski Akademicki Teatr Artystyczny.

Przez pewien okres pisarka nie mogła publikować i wystawiać swoich utworów o „ciemnej stronie życia”, dlatego w tym czasie powstało wiele dzieł o charakterze humorystycznym: żartobliwe dramaty (Andante, Kwartira Kołombiny), dramaty dialogowe (Stakan wody, Izolirowannyj boks) i monodram (Piesni XX wieka).

Ludmiła Pietruszewska jest laureatką wielu prestiżowych nagród w świecie literatury rosyjskiej: nagrody czasopism „Nowyj mir” (1995), „Oktiabr” (1993, 1996, 2000), „Znamia” (1996) i „Zwiezda” (1999); nagroda „Triumf” (2002); Państwowa Nagroda Federacji Rosyjskiej (2002) i Nagroda Literacka im. M. Gogola. Otrzymała również nagrodę World Fantasy za zbiór opowiadań fantasy.

Autorka w swoich utworach opisuje życie w małych przeludnionych mieszkaniach. Jej bohaterowie są zagonieni i zmęczeni życiem. Szczególne miejsce w jej prozie zajmują kobiety, których losy, w sposób encyklopedyczny, są przedstawione od czasów młodości aż po starość.

Ludmiła Pietruszewska mieszka i pracuje w Moskwie.

Twórczość

Powieści

• 1992 – Jest noc (Время ночь) – w Polsce wydana w 2012 przez Wydawnictwo Czarne (tłum. Jerzy Czech)
• 2004 – Numer Jeden albo W ogrodach innych wariantów (Номер Один, или В садах других возможностей) – w Polsce wydana w 2010 przez wydawnictwo Świat Książki (tłum. Jerzy Czech)
• 2009 – Istorii iz mojej sobstwiennoj żyzni (Истории из моей собственной жизни) – powieść autobiograficzna

Dramaty

Uwaga: rok przed tytułem świadczy o dacie publikacji, nie powstania czy wystawienia na deskach teatru.

• 1975 – Dwa okoszka. Pjesa-skazka (Два окошка. Пьеса-сказка)
• 1979 – Lubow (Любовь) – jednoaktówka.
• 1983 – Tri diewuszki w gołubom (Три девушки в голубом)
• 1983 – Stakan wody (Стакан воды )
• 1983 – Uroki muzyki (Уроки музыки) – napisana w 1973, wydana 10 lat później.
• 1985 – Kwartira Kołombiny (Квартира Коломбины)
• Izolirowannyj boks (Изолированный бокс)
• Piesni XX wieka (Песни XX века)
• Andante (Анданте)
• Cinzano (Чинзано)
• Moskowskij chor (Московский хор)
• Tiomnaja komnata (Тёмная комната)
• Opiat dwadcat piat (Опять двадцать пять)
• Jedu w sad (Еду в сад)
• Syraja noga, ili Wstriecza druziej (Сырая нога, или Встреча друзей)
• Piewiec piewica (Певец певица)
• Bifiem (Бифем)
• Czemodan czepuchi, ili Bystro choroszo nie bywajet (Чемодан чепухи, или Быстро хорошо не бывает)
• Zołotaja boginia (Золотая богиня)
• Czto diełat! (Что делать!)
• Mużskaja zona (Мужская зона)
• Sceny iz otprawlenija Mozarta (Сцены из отравления Моцарта)
• Ave Maria, mamoczka (Аве Мария, мамочка)

Cykle

• 1984 – Puski biatyje (Пуськи бятые) – cykl bajek
• 1990 – Piesni wostocznych sławian (Песни восточных славян)

Bajki

• 1993 – Skazki, rasskazannyje dietiam (Сказки, рассказанные детям)
• 1996 – Kukolnyj roman (Кукольный роман)
• 2002 – Porosionok Piotr i maszyna (Поросёнок Пётр и машина)
• 2002 – Porosionok Piotr i magazin (Поросёнок Пётр и магазин)
• 2002 – Porosionok Piotr jediet w gosti (Поросёнок Пётр едет в гости)
• 2008 – Kniga princess (Книга принцесс) – zbiór bajek
• 2008 – Pogranicznyje skazki pro kotiat (Пограничные сказки про котят) – zbiór bajek
• Żył-był budilnik (Жил-был будильник)
• Nu, mama, nu! (Ну, мама, ну!)
• Malenkaja wołszebnica (Маленькая волшебница)
• Dikije żywotnyje skazki (Дикие животные сказки) – zbiór bajek
• Morskije pomojnyje rasskazy (Морские помойные рассказы) – zbiór bajek

Zbiory opowiadań

• 2008 – Czornaja baboczka (Чёрная бабочка)
• 2009 – Dwa carstwa (Два царства)
• Biessmiertnaja lubow (Бессмертная любовь)