Lutin (1903)

Lutin (Q10)
	; „Lutin” w La Rochelle między 1903-1906 r.
Klasa	okręt podwodny
Typ	Farfadet
	Historia
Stocznia	Arsenal de Rochefort
Położenie stępki	1900
Wodowanie	12 lutego 1903
	Marine nationale
Wejście do służby	1903
Wycofanie ze służby	zatonął 16 października 1906
Los okrętu	wycofany ze służby 9 czerwca 1907
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 185 ton; 202 t
Długość	41,3 m
Szerokość	2,9 m
Zanurzenie	2,6 m
Zanurzenie testowe	30 m
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Materiał kadłuba	stal
	Napęd
	1 silnik elektryczny o mocy 183 KM; 1 śruba
Prędkość; • na powierzchni; • w zanurzeniu	; 6,1 węzła; 4,3 w.
Zasięg	powierzchnia: 115 Mm przy 5,3 w.; zanurzenie: 28 Mm przy 4,3 w.
	Uzbrojenie
	4 torpedy
Wyrzutnie torpedowe	4 x 450 mm (zewnętrzne)
Załoga	16
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lutin (Q10) – francuski okręt podwodny z początku XX wieku, czwarta jednostka typu Farfadet. Została zwodowana 12 lutego 1903 roku w stoczni Arsenal de Rochefort i w tym samym roku przyjęta w skład Marine nationale. 16 października 1906 roku w Bizercie okręt zatonął z całą załogą. Został podniesiony, lecz nie powrócił już do służby. Okręt skreślono z listy floty 9 czerwca 1907 roku.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

„Lutin” został zaprojektowany przez inż. Gabriela Maugasa, bazował na wcześniejszych konstrukcjach Gastona Romazottiego^[1]. Okręt posiadał wyłącznie napęd elektryczny, przez co miał niewielki zasięg^[2].

„Lutin” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wykonanej ze stali jednostki wynosiła 41,3 metra, szerokość 2,9 metra i zanurzenie 2,6 metra^[1]^[2]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 185 ton, a w zanurzeniu 202 tony^[1]^[3]^[4]. Okręt napędzany był na powierzchni i pod wodą przez silnik elektryczny Hillairet-Huguet o mocy 183 koni mechanicznych (KM)^[2]^[5]^[a]. Jednośrubowy układ napędowy zapewniał prędkość 6,1 węzła na powierzchni i 4,3 węzła w zanurzeniu^[1]^[2]. Zasięg wynosił 115 Mm przy prędkości 5,3 węzła w położeniu nawodnym oraz 28 Mm przy prędkości 4,3 węzła pod wodą^[1]^[2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 30 metrów^[5].

Okręt wyposażony był w cztery zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 450 mm, bez torped zapasowych^[1]^[3]^[4]. Załoga okrętu składała się z 16 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1]^[2].

Budowa i przebieg służby

„Lutin” zamówiony został 26 września 1899 roku^[2] i zbudowany w Arsenale w Rochefort^[1]^[2]. Stępkę okrętu położono w 1900 roku^[5], został zwodowany 12 lutego 1903 roku^[1]^[2] i w tym samym roku wszedł do służby^[5]. Okręt otrzymał numer burtowy Q10^[2]. Koszt budowy wyniósł 32 000 £^[2].

Okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym do 16 października 1906 roku, kiedy w nieszczęśliwym wypadku zatonął wraz z całą, 16-osobową załogą w Bizercie^[1]^[2]. Został podniesiony, lecz nie powrócił już do służby. 9 czerwca 1907 roku został skreślony z listy floty^[1]^[2].

Uwagi

↑ Paul E. Fontenoy podaje, że okręt posiadał dwa silniki elektryczne^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 77.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 207.
↑ ^a ^b John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 200.
↑ ^a ^b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
↑ ^a ^b ^c ^d Ivan Gogin: FARFADET submarines (1902 – 1903). NAVYPEDIA. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).

Bibliografia

Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
Ivan Gogin: FARFADET submarines (1902 – 1903). NAVYPEDIA. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).

[6] Paul E. Fontenoy podaje, że okręt posiadał dwa silniki elektryczne^[1].

[fon77-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 77.

[con1921-207-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 207.

[jan200-3] John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 200.

[goz536-4] J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.

[nav-5] Ivan Gogin: FARFADET submarines (1902 – 1903). NAVYPEDIA. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]