Lwiwśka pywowarnia
ВАТ «Львівська пивоварня» WAT „Lwiwśka pywowarnia” | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1715 |
Właściciel |
Grupa Sławutycz, Carlsberg |
Produkcja piwa |
2,97 mln hl rocznie |
Marki |
Lwiwśke, Sławutycz, Arsenał, Chmilne, Taras |
Dane adresowe | |
Ukraina, 79007 Lwów, wuł. Kłepariwśka 18 | |
Położenie na mapie Ukrainy | |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego | |
Położenie na mapie Lwowa | |
49°50′51,11″N 24°01′01,64″E/49,847531 24,017122 | |
Strona internetowa |
Lwiwśka pywowarnia (ukr. Львівська пивоварня, Browar Lwowski) – ukraiński browar należący do międzynarodowego koncernu Carlsberg.
Historia
[edytuj | edytuj kod]I Rzeczpospolita
[edytuj | edytuj kod]Początki browarnictwa na terenie Lwowa datuje się co najmniej na pierwszą połowę XV wieku (pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1425). W 1533 król Polski Zygmunt I Stary wydał dekret, na mocy którego na otwarcie we Lwowie browaru niezbędne było odpowiednie zezwolenie[1]. Historia samego Browaru Lwowskiego sięga zaś roku 1715. Wówczas to książę Stanisław Potocki[a] przekazał jezuitom działkę w Kleparowie na Krakowskim Przedmieściu wydając jednocześnie wymaganą zgodę na prowadzenie browaru. W ten sposób powstał pierwszy we Lwowie browar o przemysłowym charakterze. Jeszcze w XVIII wieku piwo z lwowskiego browaru eksportowane było do Niemiec, co wówczas było synonimem wysokiej jakości[2].
Galicja i II Rzeczpospolita
[edytuj | edytuj kod]Po I rozbiorze Polski i zajęciu Lwowa przez Austriaków, oraz kasacie zakonu pod koniec XVIII wieku, browar przeszedł w ręce prywatne, a z czasem został przekształcony w spółkę akcyjną[2]. W połowie XIX wieku plasował się w pierwszej trójce był największym przedsiębiorstwem w swojej kategorii w regionie oraz jednym z trzech największych w Austro-Węgrzech. Produkował m.in. piwa Bawar, Porter Іmperial, czy Exportowе[3]. Właścicielem browaru w drugiej połowie XIX wieku był lwowski przedsiębiorca i filantrop Robert Doms, na którego cześć browar w 2007 roku otworzył restaurację o nazwie Chmielowy Dom Roberta Domsa (Хмільний дім Роберта Домса, Chmilnyj dim Roberta Domsa), wcześniej znaną jako Zołotyj kołos[4].
W 1896 roku zakład przejęło założone przez Jana Kleina[5] Lwowskie Towarzystwo Akcyjne Browarów, które wytwarzało 15% piwa produkowanego w całej Monarchii Austro-Węgierskiej[6]. Znakiem towarowym nowego przedsiębiorstwa była monogram w kształcie charakterystycznej kotwicy. W tym samym roku pod kierownictwem inżyniera Michała Ulmana rozpoczęły się prace nad rozbudową browaru, które trwały do roku 1912. Wybudowano wówczas nową słodownię, warzelnię, fermentownię oraz pomieszczenia do filtracji[7]. W zakładzie działała też najnowocześniejsza w Austro-Węgrzech rozlewnia kapslująca 5 tysięcy butelek na godzinę[6].
W okresie międzywojennym przedsiębiorstwo produkowało między innymi następujące marki: Bok, Eksport, Leżak, Marcowe, Podwójne słodowe, czy Porter Imperial[5]. Reklamowano je hasłami „Lwowskie piwo to jest klasa, robi z chłopa super asa”, „Sto lat żyje, kto lwowskie piwo pije”[6], „Prawdziwy smakosz pija tylko piwo lwowskie”[8], czy „Kto chce żyć bez troski, pije piwo Lwowskie”[9].
We wrześniu 1939 r., na początku II wojny światowej, firma przeszła pod zarząd sowiecki, a dotychczasowe logo z kotwicą zmieniono na szklankę ze spienionym piwem i pięcioramienną gwiazdę[10]. W latach 1941–1942[11] browar nosił nazwę Staatsbrauerei Lemberg[9].
Po zajęciu miasta w 1944 r. sowieckie wojska zastały na kominie nad budynkiem browaru biało-czerwoną flagę, której miejscowi nie chcieli ściągnąć, a żołnierze sowieccy nie potrafili. W efekcie wojsko strzelało do flagi przez dwa tygodnie, póki nie została zniszczona[10].
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka
[edytuj | edytuj kod]W 1964 roku browar znacjonalizowano i włączono do Lwowskiego Przedsiębiorstwa Państwowego Przemysłu Spożywczego „Kołos” (Львівське державне підприємство харчової промисловості «Колос»), które skupiało pięć browarów zachodniej Ukrainy. Do pierwszoplanowych produktów przedsiębiorstwa w okresie ZSRR należały piwa Lwiwiśke oraz Żyhuliwśke.
Carlsberg
[edytuj | edytuj kod]W 1993 roku „Kołos” został sprywatyzowany i przekształcony w spółkę akcyjną. W sierpniu 1999 roku akcje spółki nabyło skandynawskie przedsiębiorstwo Baltic Beverages Holding, aktywne na rynkach krajów postradzieckich. W latach 2001–2008 akcje Baltic Beverages stopniowo nabywał koncern Carlsberg[12], którego spółka-córka, Sławutycz (Carlsberg Ukraine) kontroluje obecnie Browar Lwowski, jak również obiekty w Kijowie i w Zaporożu.
Od 1999 roku grupa Carlsberg zainwestowała w rozwój Browaru Lwowskiego przeszło 35 milionów dolarów, które zostały przeznaczone zarówno na modernizację sprzętu, jak i na szkolenie pracowników w specjalnych ośrodkach w Danii i Szwecji.
W 2005 roku, przy okazji 290-lecia istnienia przedsiębiorstwa otwarto Muzeum browarnictwa.
Produkty Browaru Lwowskiego eksportowane są na Białoruś, do Hiszpanii, Izraela, Kanady, Mołdawii, Polski, Włoch, USA[1].
W 2007 roku browar zatrudniał od 220 do 250 osób[9].
Produkty
[edytuj | edytuj kod]- Lwowskie (Львівське, Lwiwśkie) – tradycyjna miejscowa marka piwa.
- 1715 – jasny lager o zawartości alkoholu 4% oraz zawartości ekstraktu brzeczki podstawowej 11,5%. Sprzedawany w puszkach o pojemności 0,5 l, butelkach szklanych o pojemności 0,5 l oraz w butelkach plastikowych o pojemności 1 i 2 l[13].
- Biały Lew (Білий Лев, Biłyj Lew) – piwo pszeniczne niefiltrowane o zawartości alkoholu 4,2% oraz ekstraktu 11%. Sprzedawane w szklanych butelkach o pojemności 0,5 l oraz plastikowych o pojemności 1 l (p)[14].
- Micne (Міцне) – mocne piwo o słodkawym smaku, zawartości alkoholu 7% oraz zawartości ekstraktu 17,5%. Sprzedawane jest w butelkach szklanych (0,5 l) i plastikowych (1 l)[15].
- Porter (Портер) – ciemne, mocne piwo gatunku porter o zawartości alkoholu 8% i zawartości ekstraktu 20%. Sprzedawane jest w szklanych butelkach o pojemności 0,5 l[16].
- Switłe (Світле) – lekki lager o zawartości alkoholu 3,7% oraz ekstraktu 11%. Sprzedawane w szklanych butelkach o pojemności 0,5 l oraz w butelkach plastikowych o pojemności 1 l[17].
- Żywe (Живе) – jasne piwo niepasteryzowane, filtrowane o zawartości alkoholu 4,8% oraz ekstraktu 11,8%. Termin przydatności do spożycia to 30 dni. Sprzedawane jest w butelkach szklanych o pojemności 0,5 l i plastikowych o pojemności 1 l[18].
- Arsenał (Арсенал) – marka powołana przez Carlsberg w 2003 roku, mająca kojarzyć się z Kijowem[19].
- Micne (Міцне) – lager o zawartości alkoholi 7,4% oraz zawartości ekstraktu 16%. Sprzedawany zarówno w szklanych butelkach o pojemności 0,5 l, jak i butelkach plastikowych o pojemności 1 lub 2 l[20].
- Switłe (Світле) – lekki lager typu czeskiego o zawartości alkoholu 4,4% i zawartości ekstraktu 11%. Sprzedawane w butelkach szklanych (0,5 l) i plastikowych (1 i 2 l)[21].
- Chmilne (Хмільне) – marka powołana przez Carlsberg w 2004 roku.
- Sławutycz (Славутич) – marka piwa produkowanego pierwotnie wyłącznie przez browar w Zaporożu.
- Switłe (Світле) – lekkie jasne piwo o zawartości alkoholu 4,3% i zawartości ekstraktu 11%. Sprzedawane w puszkach o pojemności 0,5 l, butelkach szklanych 0,5 l i butelkach plastikowych o pojemności 1 i 2 l[24].
- marki piwa produkowane na zagranicznych licencjach:
- Bałtika (Балтика) – piwo rosyjskie wywodzące się z Petersburga, a produkowane w czterech odmianach, tzw. nr 0, nr 3, nr 7 oraz nr 9[25].
- Žatecký Gus – jasne piwo z czeskiego Žatca[26].
- kwas chlebowy Taras[27].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niestety źródła nie precyzują o którą osobę noszącą to imię i nazwisko chodzi.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Lwiwśka pywowarnia. travelua.com.ua. [dostęp 2012-06-21]. (ukr.).
- ↑ a b Piwo. [dostęp 2012-06-21]. (pol.).
- ↑ 10 things you can’t help but do in Lviv!. miasto Lwów. [dostęp 2012-06-21]. (ang.).
- ↑ Chmilnyj dim. Chmilnyj dim Roberta Domsa. [dostęp 2012-06-21]. (ukr.).
- ↑ a b Edward Poskier: Dzieje Lwowskich browarów – czas lwowskich piw. [w:] Nad Sołą i Koszarawą [on-line]. 2003-09-15. [dostęp 2018-10-18]. (pol.).
- ↑ a b c Piotr Kutkowski: Lwów. „Sto lat żyje, kto lwowskie piwo pije”. echodnia.eu, 2010-06-21. [dostęp 2012-06-22]. (pol.).
- ↑ Stefania Łabaziewicz: Ten dawny Lwów. [w:] Kurier Galicyjski [on-line]. lwow.com.pl, 2010-02-28. s. 29. [dostęp 2012-06-21]. (pol.).
- ↑ Przemysław Włodek, Adam Kulewski: Lwów: przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, s. 332.
- ↑ a b c Adam Jaworski: Lvivskie ponad wszystkie. [w:] Kronika Tygodnia [on-line]. Roztocze online, 2007-11-14. [dostęp 2012-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)]. (pol.).
- ↑ a b Igor Rakowski-Kłos , Lwów – przedwojenna piwna stolica Polski, „wyborcza.pl”, 16 lipca 2018 [dostęp 2018-07-18] (pol.).
- ↑ Spis treści książki pt. Żywa łehenda Lwowa, wydanej w 2007 roku przez Browar Lwowski – Żywa łehenda Lwowa, Kniha. puvo.bezpredel.com, 2008-12-17. [dostęp 2012-06-23]. (ukr.).
- ↑ History. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-26)]. (ukr.).
- ↑ Lvivske Lviviske 1715. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)]. (ang.).
- ↑ Lvivske White Lion. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)]. (ang.).
- ↑ Lvivske Strong. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)]. (ang.).
- ↑ Lvivske Porter. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)]. (ang.).
- ↑ Lviviske Light. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)]. (ang.).
- ↑ Lvivske Live. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-09)]. (ang.).
- ↑ Na ukrainskom rynkie piwa nowaja torgowaja marka – „Arsenał kyjiwśke firmowe”. sostav.ru, 2004-06-10. [dostęp 2012-06-22]. (ros.).
- ↑ Arsenal Strong. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-16)]. (ang.).
- ↑ Arsenal Light. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-18)]. (ang.).
- ↑ Khmilne Strong. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-16)]. (ang.).
- ↑ Khmilne Light. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-18)]. (ang.).
- ↑ Slavutich. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-01)]. (ang.).
- ↑ Baltika. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-26)]. (ang.).
- ↑ Zatecky Gus. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-17)]. (ang.).
- ↑ Kvas Taras. Carlsberg Ukraine. [dostęp 2012-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-26)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lviv Brewery. en.carlsbergukraine.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-21)]., Carlsberg Ukraine (ukr.)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Historia piwa we Lwowie. kumpel-tour.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-16)]. (pol.)
- Łehenda, wtiłena u dijsnict' (ukr.)