Lyonothamnus floribundus

*Lyonothamnus floribundus*
	; L. floribundus subsp. aspleniifolius
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	Lyonothamnus
Gatunek	Lyonothamnus floribundus
	Nazwa systematyczna
	Lyonothamnus floribundus A. Gray; Proc. Amer. Acad. Arts. 20: 292. 1885
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Liść *L. floribundus* subsp. *aspleniifolius*

Lyonothamnus floribundus – gatunek z monotypowego rodzaju roślin Lyonothamnus A. Gray, 1885 z rodziny różowatych^[3]. Jest to endemit Channel Islands u wybrzeży Kalifornii^[5]^[6] (rośnie na czterech z nich: Catalina, San Clemente, Santa Cruz i Santa Rosa)^[7]. Jego skamieniałości z miocenu znane są także z kontynentalnej Ameryki Północnej (z Kalifornii, Nevady i Oregonu)^[3]. Gatunek rośnie w skalistych kanionach oraz w chaparralu i zbiorowiskach z dębami^[7]. Najczęściej na rzędnych od 100 do 500 m n.p.m.^[3]

Jeden z dwóch podgatunków o podwójnie wcinanych liściach uprawiany jest jako roślina ozdobna w krajach o łagodnym klimacie^[7]^[6], przy czym bardzo rzadko kwitnie w warunkach zachodniej Europy, ale już regularnie w klimacie śródziemnomorskim^[6].

Pierwszy człon nazwy rodzajowej utworzony został od nazwiska odkrywcy tego gatunku^[6], botanika i kolekcjonera roślin z Kalifornii i Filipin – Williama Scrughama Lyon'a (1851–1916). Drugi człon to greckie słowo thamnos znaczące „krzew”^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew i niewysokie drzewo osiągające zwykle do 10 m wysokości, rzadko do 15 m^[3], rozrastające się wegetatywnie, o pędach zwykle nagich lub delikatnie owłosionych, na pniach kora szara do brązowej^[3], czasem czerwieniejąca^[6]. Krótkopędów brak^[3].
Liście: Naprzeciwległe, częściowo zimotrwałe. Przylistków brak lub równowąskie, całobrzegie i szybko odpadające. Liście ogonkowe z blaszką pojedynczą, dłoniasto lub pierzasto złożoną. Blaszka liścia pojedynczego lub listków liści złożonych eliptyczna do równowąskiej, skórzasta, o długości od 6 do 18 cm. Listki liści złożonych w liczbie od 3 do 7, u podgatunku aspleniifolius pierzasto klapowane, brzeg blaszki podwinięty, całobrzegi do piłkowanego. Blaszka z obu stron omszona, z góry jednak łysiejąca^[3].
Kwiaty: Drobne, zebrane po 50 do ponad 800 w szczytowe baldachogrona i wiechy. Działki kielicha w liczbie 5, rozpostarte, jajowate do trójkątnych, o długości do 2 mm. Płatki korony białe, zaokrąglone do jajowatych^[3], o długości ok. 5 mm^[6]. Pręciki liczne, zwykle w liczbie ponad 15, krótsze lub dłuższe od płatków. Zalążnia tworzona jest przez dwa, rzadziej trzy owocolistki^[3]. W każdym znajdują się 4 zalążki^[6].
Owoce: Z każdego kwiatu powstają dwa, rzadziej trzy jajowate do lancetowatych mieszki o długości do 4 mm, osadzone w trwałym hypancjum. Każdy owoc zawiera zwykle od dwóch do czterech nasion^[3].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek z monotypowego rodzaju i monotypowego plemienia Lyonothamneae A. Gray w obrębie podrodziny Amygdaloideae Arnott w rodzinie różowatych Rosaceae^[2]. Wyróżniane są dwa podgatunki^[6]:

L. floribundus subsp. floribundus – listki liścia złożonego całobrzegie lub ząbkowane (pojedynczo pierzasto złożone); takson znany tylko z wyspy Catalina^[3].
L. floribundus subsp. aspleniifolius (Greene) P.H. Raven – listki liścia złożonego klapowane, z wcięciami dochodzącymi do osi listka (podwójnie pierzasto złożone); takson obecny na wszystkich czterech wyspach archipelagu^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ John L. Strother: Lyonothamnus A. Gray. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-12-20].
↑ Lyonothamnus floribundus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 547, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 237. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c Santa Cruz Island Ironwood. [w:] Calscape [on-line]. California Native Plant Society. [dostęp 2019-12-20].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-20] (ang.).

[america-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ John L. Strother: Lyonothamnus A. Gray. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-12-20].

[iucn-4] Lyonothamnus floribundus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 547, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[philips-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 237. ISBN 0-333-73003-8.

[cal-7] Santa Cruz Island Ironwood. [w:] Calscape [on-line]. California Native Plant Society. [dostęp 2019-12-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]