Przejdź do zawartości

Maria Józefa Sobieska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Józefa Wesslówna
Ilustracja
Á. Mányoki, Portret Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej, 1713
Herb
Rogala
Rodzina

Wesslowie

Data urodzenia

ok. 1685

Data i miejsce śmierci

4 stycznia 1761
Warszawa

Ojciec

Stanisław Wessel

Matka

Barbara Starhemberg

Mąż

Konstanty Władysław Sobieski

Dzieci

NN Sobieski (?)

Maria Józefa Wesslówna Sobieska (ur. ok. 1685, zm. 4 stycznia 1761 w Warszawie) – córka starosty ostrowieckiego Stanisława Wessla i Barbary Starhemberg, żona królewicza polskiego Konstantego Władysława Sobieskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Najprawdopodobniej od 1702 Maria Józefa Wesslówna przebywała w Oławie na dworze brata swojego przyszłego męża, Jakuba Ludwika Sobieskiego[1]. 18 listopada 1708 w Gdańsku poślubiła Konstantego Władysława Sobieskiego, syna króla polskiego Jana III Sobieskiego[2]. Małżeństwo królewicza ze starościanką spotkało się z negatywną opinią, szczególnie ze strony matki Konstantego królowej Marii Kazimiery[3].

Wkrótce po ślubie z Józefą Konstanty Władysław wyjechał zagranicę, a w 1711 podjął pierwsze kroki rozwodowe[4]. Początkowo Maria Józefa zgadzała się na rozwód, o czym informowała w listach swą teściową, jednak pragnęła uzgodnić możliwie najbardziej korzystne jego warunki. Po śmierci Marii Kazimiery Wesslówna zrezygnowała z zapisanego jej przez męża dożywocia w zamian za respektowanie ważności małżeństwa z Sobieskim[5]. W maju 1719 Sobieska opuściła klasztor sakramentek w Warszawie, gdzie przebywała na czas procesu rozwodowego. W 1720 królewiczowa zakupiła dwór w Warszawie od królewskiego dworzanina Franciszka Manteuffla-Kiełpińskiego[6].

W 1724 wieloletni proces rozwodowy Wesslówny i Sobieskiego zakończył się ostatecznym zatwierdzeniem prawomocności małżeństwa[7]. W listopadzie 1725 doszło do ostatecznego pogodzenia się małżonków, którzy zamieszkali razem w Żółkwi. Zdaniem części badaczy[8] pod koniec tegoż roku Maria Józefa urodziła królewiczowi martwego syna, jednak jest to mało prawdopodobne ze względów chronologicznych[6]. 22 lipca 1726 Konstanty Władysław Sobieski zmarł i Maria Józefa została wdową[1].

Po śmierci męża, wiosną 1727 Maria Józefa zawarła umowę ze swoim szwagrem Jakubem na mocy której przez kolejne półtora roku zarządzała majątkiem królewicza Konstantego w Żółkwi, Pomorzanach i Tarnopolu. W styczniu 1729 królewiczowa opuściła Żółkiew i zamieszkała we Lwowie, skąd rok później przeniosła się do Pilicy, gdzie w 1730 roku zakupiła dobra miejskie obejmujące miasto z zamkiem i pałacem oraz trzynaście sąsiadujących z nim wsi. W latach 1731–1740 Maria Józefa Sobieska dokonała przebudowy pałacu w Pilicy, w którym rezydowała, a następnie ufundowała zespół klasztorny reformatów w Pilicy[9]. W 1735 r. kupiła kamienicę Pod Obrazem przy Rynku w Krakowie[10].

Po sprzedaniu dóbr pileckich bratankowi Teodorowi, w 1753 Maria Józefa ponownie zamieszkała w klasztorze sakramentek w Warszawie. Tam zmarła 4 stycznia 1761 na raka piersi, przed śmiercią zapisując majątek bratankom i bratanicom. Pogrzeb Marii Józefy z Wesslów Sobieskiej odbył się 7 stycznia 1761 w kościele św. Kazimierza na Nowym Mieście, gdzie do powstania warszawskiego w 1944 znajdował się jej nagrobek[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b A. Sikorski, Maria-Józefa z Wesslów żona królewicza Konstantego Sobieskiego, Warszawa 1999, s. 195.
  2. A. Skrzypietz, Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014, s. 298.
  3. A. Skrzypietz, Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014, s. 301.
  4. A. Skrzypietz, Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014, ss. 298–299, 302.
  5. A. Sikorski, Maria-Józefa z Wesslów żona królewicza Konstantego Sobieskiego, Warszawa 1999, s. 196.
  6. a b A. Sikorski, Maria-Józefa z Wesslów żona królewicza Konstantego Sobieskiego, Warszawa 1999, s. 197.
  7. A. Skrzypietz, Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014, s. 308.
  8. A. Skrzypietz, Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014, s. 310.
  9. A. Sikorski, Maria-Józefa z Wesslów żona królewicza Konstantego Sobieskiego, Warszawa 1999, ss. 197–198.
  10. Rocznik Krakowski, Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2004 (pol.).
  11. A. Sikorski, Maria-Józefa z Wesslów żona królewicza Konstantego Sobieskiego, Warszawa 1999, ss. 198–199.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]