Polskie królowe
Ten artykuł od 2017-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Polskie królowe – wykaz ten obejmuje koronowane lub używające tytułu królewskiego żony polskich władców. Wykaz koronacji polskich królowych (i królów) zobacz: Lista koronacji królów i królowych polskich
Pierwszym koronowanym królem Polski był Bolesław I Chrobry, jednak nie wiadomo, czy jego żona – Oda, margrabianka miśnieńska, dożyła koronacji męża w 1025 roku. Pierwszą pewną polską królową jest Rycheza, żona Mieszka II.
W 1076 roku na króla Polski został koronowany Bolesław II Szczodry. O jego żonie zachowało się bardzo mało informacji - nie jest znane nawet jej imię ani pochodzenie.
W 1295 roku czwartym królem Polski został Przemysł II; wraz z nim została koronowana jego żona Małgorzata, margrabianka brandenburska.
W 1303 roku na królową Polski została koronowana Ryksa Elżbieta, żona Wacława II, króla Czech i Polski.
Od 1320 do 1795 roku wszyscy polscy władcy nosili tytuł króla. Ich małżonkom przysługiwał tytuł królowych, używały go czasami jeszcze między ślubem a koronacją, a czasami nawet mimo braku tej ostatniej. Z żon polskich królów po 1320 roku koronacji nie dostąpiły Helena, żona Aleksandra Jagiellończyka, i Krystyna Eberhardyna, żona Augusta II Mocnego.
Od 1815 do 1831 roku, czyli do detronizacji króla Mikołaja I Romanowa, królowymi polskimi były rosyjskie caryce, po tym okresie tytuł królowej został włączony w skład tytułów carskich i był w użyciu do 1917 roku.
Kursywą oznaczono królowe niekoronowane lub których koronacja jest niepewna.
Wytłuszczeniem oznaczono królowe, którym przysługiwał także tytuł króla.
Dynastia piastowska[edytuj | edytuj kod]
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów | Rodzice | Informacje | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Oda Miśnieńska | 996–1002 |
po 1018 ? |
1025 (?)[a] | Ekkehard I Swanhilda |
(żona Bolesława I Chrobrego, według J. Długosza była pierwszą polską królową) | |
2 | Rycheza Lotaryńska | ![]() |
ok. 993 |
21 marca 1063 Saalfeld/Saale |
1025-1034 | Erenfried Ezo Matylda Saksońska |
(żona Mieszka II, tytułem królewskim posługiwała się do śmierci w 1063) |
3 | Wyszesława | ![]() |
N.N. ? |
N.N. |
1076-1079 | Światosław II ? |
(Wyszesława lub Agnieszka Przemyślidka) (żona Bolesława Szczodrego) |
4 | Małgorzata Brandenburska | 1270 ? |
1315 Ratzeburg |
1295-1296 | Albrecht III Matylda Duńska |
(żona Przemysła II) | |
5 | Ryksa Elżbieta |
![]() |
1 września 1288 Poznań |
19 października 1335 Brno |
1303-1305 i tytularna królowa: 1306-1307 | Przemysł II Ryksa |
(żona Wacława II Czeskiego i tytularnego króla Polski Rudolfa Habsburga) |
6 | Wiola Elżbieta Cieszyńska | ok. 1291 ? |
21 września 1317 ? |
1305-1306 | Mieszko cieszyński NN |
(żona Wacława III, niekoronowana królowa Polski) | |
- | Anna Przemyślidka | 15 października 1290 ? |
3 września 1313 ? |
1306 i 1307-1310 | Wacław II Guta von Habsburg |
(żona tytularnego króla Polski Henryka Karynckiego, niekoronowana królowa Polski) | |
- | Elżbieta Przemyślidka | 20 stycznia 1292 Praga |
28 września 1330 Wyszhrad |
1310-1330 | Wacław II Guta von Habsburg |
(żona tytularnego króla Polski Jana Luksemburskiego, niekoronowana królowa Polski) | |
- | Beatrice de Bourbon | ![]() |
ok. 1318 | 23 grudnia 1383 | 1334-1335 | Ludwik Burbon Maria d’Avesnes |
(żona tytularnego króla Polski Jana Luksemburskiego, niekoronowana królowa Polski) |
7 | Jadwiga Kaliska | ok. 1266 Kalisz |
10 grudnia 1339 Stary Sącz |
1320-1333 | Bolesław Pobożny Jolenta Helena |
(żona Władysława I Łokietka) | |
8 | Aldona Anna Giedyminówna | ![]() |
ok. 1311–1313 ? |
25 maja 1339 Kraków |
1333-1339 | Giedymin Jewna |
(żona Kazimierza III Wielkiego) |
9 | Adelajda Heska | ![]() |
1324 ? |
1371 ? |
1341-1368 | Henryk II Żelazny Elżbieta Turyńska |
(żona Kazimierza III Wielkiego) |
10 | Jadwiga Żagańska | pomiędzy 1340 a 1350 ? |
27 marca 1390 Legnica |
1363-1370 | Henryk V Żelazny Anna Płocka |
(konkubina/żona Kazimierza III Wielkiego (W bulli z 1368 papież wyraźnie zaznaczył, że związku z Jadwigą nie można uprawomocnić i legalną królową Polski jest Adelajda[1]) |
Dynastia andegaweńska[edytuj | edytuj kod]
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów | Rodzice | Informacje | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
11 | Elżbieta Bośniaczka | ![]() |
ok. 1340 ? |
styczeń 1387 Nowy Gród |
1370-1384 | Stefan II Kotromanić Elżbieta Kujawska |
(żona Ludwika Węgierskiego, niekoronowana królowa Polski) |
12 | Jadwiga Andegaweńska | ![]() |
3 października 1373 Buda |
17 lipca 1399 Kraków |
1384-1399 | Ludwik Węgierski Elżbieta Bośniaczka |
(jako król Polski, córka Ludwika Węgierskiego) (jako pierwsza żona Władysława II Jagiełły) |
Dynastia jagiellońska[edytuj | edytuj kod]
Królowie elekcyjni[edytuj | edytuj kod]
Królestwo kongresowe[edytuj | edytuj kod]
Dynastia Romanowów[edytuj | edytuj kod]
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów* | Rodzice | Żona | Uwagi | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
33 | Elżbieta Aleksiejewna | ![]() |
24 stycznia 1779 Karlsruhe |
16 maja 1826 Bielow |
1815-1825 | Karol Ludwik Badeński Amalia Fryderyka Hessen-Darmstadt |
żona Aleksandra I | |
34 | Aleksandra Fiodorowna | ![]() |
13 lipca 1798 pałac Charlottenburg |
1 listopada 1860 Carskie Sioło |
1825-1831/1855 | Fryderyk Wilhelm III Luiza Pruska |
żona Mikołaja I | mimo detronizacji męża używała tytułu do 1855 r. |
35 | Maria Aleksandrowna | ![]() |
8 sierpnia 1824 Darmstadt |
3 czerwca 1880 Petersburg |
1841-1880 | Ludwik II Heski Wilhelmina Badeńska |
żona Aleksandra II | Królowa Polski w latach 1855-1880 |
36 | Maria Fiodorowna | ![]() |
26 listopada 1847 Kopenhaga |
13 października 1928 Klampenborg |
1866-1928 | Chrystian IX Duński Luiza Hessen-Kassel |
żona Aleksandra III | Królowa Polski w latach 1881-1894 |
37 | Aleksandra Fiodorowna | ![]() |
6 czerwca 1872 Darmstadt |
17 lipca 1918 Jekaterynburg |
1894-1917 | Ludwik IV Heski Alicja Koburg |
żona Mikołaja II | Królowa Polski w latach 1894-1917 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Józef Śliwiński: Kazimierz Wielki. Kobiety a polityka. Olsztyn: Zakład Historii Starożytnej, Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1994, s. 124. ISBN 83-900851-1-9.