Masakra w Ballymurphy
54°34′30″N 5°58′26″W/54,575000 -5,973889| Państwo | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Miejsce |
Ballymurphy, Belfast |
| Data |
9–11 sierpnia 1971 |
| Liczba zabitych |
11 osób |
| Sprawca | |
Położenie na mapie Irlandii Północnej  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
| 54°34′30″N 5°58′26″W/54,575000 -5,973889
| |
Masakra w Ballymurphy – seria incydentów w Ballymurphy (dzielnica Belfastu), będących jednymi z wydarzeń konfliktu w Irlandii Północnej, podczas których doszło do śmierci 11 osób cywilnych. Wydarzenia miały miejsce pomiędzy 9 a 11 sierpnia 1971 podczas operacji Demetrius prowadzonej przez 1 Regiment Spadochroniarzy (1st Battalion, Parachute Regiment) armii brytyjskiej. Celem batalionu było aresztowanie i internowanie osób podejrzanych o powiązania z Irlandzką Armią Republikańską.
Wydarzenie bywa nazywane również Belfast's Bloody Sunday, jako odniesienie do krwawej niedzieli, wydarzeń, które miały miejsce kilka miesięcy później i w których brał udział ten sam batalion[1].
Pośród ofiar były m.in. zabite przez snajpera osoby (w tym ksiądz katolicki) udzielające pierwszej pomocy innym rannym[2]. Według brytyjskiej armii otwarcie ognia było odpowiedzią na ostrzał ze strony republikańskich bojówek paramilitarnych[3].
- 9 sierpnia:
- Francis Quinn (19 lat) zabity przez snajpera podczas udzielania pomocy rannemu
- Hugh Mullan (38 lat) ksiądz katolicki zabity przez snajpera podczas udzielania pomocy rannemu
- Joan Connolly (50 lat) zmarła w wyniku wykrwawienia od ran postrzałowych
- Daniel Teggart (44 lata) otrzymał 14 postrzeleń, z czego większość w plecy w pozycji leżącej (dobity)
- Noel Phillips (20 lat) zastrzelony
- Joseph Murphy (41 lat) ranny i aresztowany, a następnie zastrzelony w areszcie
- 10 sierpnia
- Edward Doherty (28 lat) przypadkowa ofiara, zastrzelona podczas spaceru
- 11 sierpnia:
- John Laverty (20 lat) postrzelony w nogi i plecy
- Joseph Corr (43 lata) kilkakrotnie postrzelony, zmarł od poniesionych ran kilka dni później
- John McKerr (49 lat) postrzelony w głowę przez snajpera, zmarł kilka dni później
- Paddy McCarthy (44 lata) aresztowany, zmarł na atak serca podczas przesłuchania
Dochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Pierwotne śledztwo, rozpoczęte w 1972, było krótkie. Prowadzone oddzielnie w odniesieniu do każdej z ofiar, nie przyniosło jednoznacznych rezultatów[5][6]. Rodziny ofiar nie otrzymały żadnego zadośćuczynienia finansowego i moralnego. W 2002 roku rodziny ofiar rozpoczęły kampanię, w której domagały się wszczęcia niezależnego, międzynarodowego dochodzenia dotyczącego okoliczności każdego zgonu, wydania przez brytyjski rząd oświadczenia o niewinności ofiar oraz publicznych przeprosin[7]. W 2014 roku rząd Wielkiej Brytanii odrzucił ponowne rozpatrzenie sprawy[8].
W listopadzie 2018 roku rozpoczęto kolejne dochodzenie. Trwało ono prawie 3 lata. Tym razem rozpatrywano wszystkie zabójstwa i powiązane z nimi wątki jako całość. W ciągu prawie 100 dni śledczy przesłuchali ponad 150 świadków i ekspertów, spośród których ponad 60 stanowili byli brytyjscy żołnierze. Pozostali to cywile oraz eksperci sądowi. 11 maja 2021 roku, w zaprezentowanych oficjalnie jego rezultatach ogłoszono, że żadna z ofiar nie była uzbrojona, a za śmierć co najmniej 9 z nich ponoszą odpowiedzialność żołnierze 1. Regimentu Spadochronowego. Prowadząca dochodzenie sędzia Siobhan Keegan przyznała, że do opisywanych wydarzeń doszło w "wysoce naładowanym emocjami i trudnym środowisku", jednak jak podkreśliła: "To co jest bardzo jasne, to fakt, że wszyscy objęci dochodzeniem zabici byli całkowicie niewinni jakiegokolwiek wykroczenia w dniu, o którym mowa". Stwierdzenie to zostało z aplauzem przyjęte przez obecne podczas prezentowania wyników dochodzenia członków rodzin ofiar masakry[5].
"Przyjmujemy do wiadomości ustalenia koronera, które były długo oczekiwane przez pogrążone w żałobie rodziny zmarłych, personel wojskowy i ich krewnych. Zdajemy sobie sprawę z tego, jak trudny był to proces dla wszystkich, których dotknęły wydarzenia z sierpnia 1971 r. i śledztwo. Poświęcimy teraz czas na zapoznanie się z raportem i starannie rozważymy wyciągnięte wnioski" – oświadczył w reakcji na wyniki dochodzenia brytyjski rząd[5].
W przedstawionej dzień wcześniej (10 maja 2021) mowie tronowej Elżbiety II, w planach legislacyjnych na najbliższy rok znalazła się zapowiedź ustawy "która zajmie się dziedzictwem przeszłości". Według niepotwierdzonych informacji, zgodnie z nią, sprawcy przestępstw popełnionych w czasie konfliktu w Irlandii północnej (zarówno z jednej jak i z drugiej strony) do czasu zawarcia porozumienia wielkopiątkowego z 1998 roku nie będą podlegać odpowiedzialności karnej[5].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Belfast. Pomnik ofiar masakry
Belfast. Mural upamiętniający ofiary masakry.
Belfast 2012. Ofiary masakry w Ballymurphy na transparencie marszu związkowców.
.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Henry McDonald: Were Bloody Sunday soldiers involved in 'Ballymurphy massacre'?. The Guardian, 20 czerwca 2010. (ang.).
- ↑ a b CAIN - Index of Deaths - 9 August 1971. University of Ulster. (ang.).
- ↑ Ballymurphy families meet First Minister Peter Robinson. BBC, 18 lutego 2011. (ang.).
- ↑ Sudden deaths due to a heart problem during an incident related to the conflict. University of Ulster. (ang.).
- ↑ a b c d Bartłomiej Niedziński / Agata C.: Śledztwo: Brytyjska armia zabiła w Belfaście "10 niewinnych ludzi". [w:] londynek.net [on-line]. 2021-05-12. [dostęp 2021-06-05]. (pol.).
- ↑ Ian Cobain: Ballymurphy shootings: 36 hours in Belfast that left 10 dead. The Guardian, 26 czerwca 2014. (ang.).
- ↑ The Campaign. ballymurphymassacre.com. (ang.).
- ↑ Cathal Barry: Calls for ‘full disclosure’ inquiry into the Ballymurphy massacre. irishcatholic.ie, 2 kwietnia 2015. (ang.).