Mekonops

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mekonops
Ilustracja
Mekonops bukwicolistny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

makowate

Rodzaj

mekonops

Nazwa systematyczna
Meconopsis L. G. A. Viguier
Hist. Nat. Pavots Argémones 48. 1814[3]
Typ nomenklatoryczny

Mekonopsis cambrica (Linnaeus) L. G. A. Viguier[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Meconopsis horridula

Mekonops (Meconopsis) – rodzaj roślin z rodziny makowatych. Należy tu od 54[4] do 95[5] gatunków. Zasięg rodzaju obejmuje rejon Himalajów i Tybetu od północnego Pakistanu po środkowe Chiny i północnej Mjanmy[5][4]. Zaliczany tu tradycyjnie jeden gatunek zachodnioeuropejski – mekonops walijski przeklasyfikowany został do rodzaju mak jako Papaver cambricum (wcześniej wskazany był jako gatunek typowy rodzaju Meconopsis)[6][7].

Rośliny z tego rodzaju rosną głównie na terenach górskich, na łąkach i rumowiskach skalnych oraz na polanach w lasach. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Meconopsis autumnalis
Meconopsis grandis
Pokrój
Rośliny jednoroczne, dwuletnie lub byliny osiągające do 3 m wysokości. Zawierają żółty sok mleczny. Pęd ulistniony lub nagi, rozgałęziony lub pojedynczy, owłosiony lub gładki[4][8].
Liście
U niektórych gatunków tylko w rozecie przyziemnej, u innych w rozecie i na łodydze. Dolne i różyczkowe liście zwykle ogonkowe, górne liście krótkoogonkowe lub siedzące. Blaszka liściowa całobrzega, ząbkowana lub podzielona[4].
Kwiaty
Pojedyncze (wówczas zwykle wyrastają na bezlistnych głąbikach) lub zebrane w grono lub baldach. Okwiat okazały (do 13 cm średnicy), z szeroko rozpostartymi płatkami korony. Działki kielicha 2, rzadko 3 lub 4. Płatki w liczbie od 4 do 10, rzadziej więcej, błękitne, różowe, czerwone, żółte lub rzadko białe. Pręciki liczne. Słupek zbudowany z 3 lub większej liczby owocolistków. Zalążnia kulista lub owalna z podzielonym lub połączonym znamieniem[4][8].
Owoce
Kulista lub owalna i wąska torebka, kłująca, szczeciniasta, owłosiona lub naga. Otwiera się od góry klapkami. Zawiera liczne owalne, czarne nasiona[4][8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z plemienia Papavereae, podrodziny Papaveroideae, rodziny makowatych Papaveraceae[9][2]. Tradycyjna klasyfikacja rozdzielająca gatunki między rodzajami Meconopsis i mak Papaver oparta na kryteriach morfologicznych (wykształcania szyjki słupka u Meconopsis w przeciwieństwie do siedzącej tarczki znamionowej u Papaver), po analizach filogenetycznych bazujących na badaniach molekularnych została częściowo podważona. Okazało się bowiem, że w przypadku tradycyjnie zaliczanego do rodzaju Meconopsis gatunku M. cambrica, doszło wtórnie do wyewoluowania szyjki słupka od przodka wspólnego z innymi przedstawicielami rodzaju Papaver (tj. mającego już szyjkę zredukowaną). Dodatkowo analizy te wykazały celowość wyłączenia kilku gatunków bazalnych z rodzaju Meconopsis w osobny rodzaj – Cathcartia Hook.f.[7]

Wykaz gatunków[5]

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na okazałe, barwne kwiaty niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Do najbardziej popularnych należy mekonops bukwicolistny o kwiatach niebieskich, poza tym mekonops olbrzymi i mieszaniec obu tych gatunków – mekonops Sheldona M. × sheldonii G. Taylor[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-03] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-03].
  4. ↑ a b c d e f Mingli Zhang, Christopher Grey-Wilson: Meconopsis. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
  5. ↑ a b c Meconopsis Vig.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-01].
  6. ↑ Papaver cambricum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-01].
  7. ↑ a b Joachim W. Kadereit, Chris D. Preston, Francisco J Valtueña. Is Welsh Poppy, Meconopsis cambrica (L.) Vig. (Papaveraceae), truly a Meconopsis?. „Journal of the Botanical Society of Britain & Ireland”. 1, 2, 2011. DOI: 10.1179/204234811X13194453002742. 
  8. ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 67. ISBN 0-333-74890-5.
  9. ↑ Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-24]. (ang.).
  10. ↑ a b c d e f g h i B. Grabowska, T. Kubala: Encyklopedia bylin, tom II, K–Z. Poznań: Zysk i S-ka, 2012, s. 582-584. ISBN 978-83-7506-846-7. (pol.).
  11. ↑ a b c Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: officina botanica, 2008, s. 122. ISBN 978-83-925110-5-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mekonops&oldid=71823405”