Mniszek pieniński
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
|
||
 |
||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | astrowce | |
| Rodzina | astrowate | |
| Podrodzina | Cichorioideae | |
| Rodzaj | mniszek | |
| Gatunek | mniszek pieniński | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Taraxacum pieninicum Pawł. Bull. Intern. Acad. Polon. Sci. & Lett., Cl. Sci. Math. & Nat., Ser. B 1924,109 |
||
Mniszek pieniński (Taraxacum pieninicum Pawł.) – endemiczny dla Pienin gatunek rośliny z rodziny astrowate (Asteraceae). Występuje obecnie jedynie na zboczach masywu Trzech Koron w paśmie Pienin Środkowych. Klasyczne miejsce występowania gatunku (locus classicus) uległo zniszczeniu. Kilka lat temu odnaleziono ponownie jego egzemplarze w szczelinach skał wapiennych pionowych ścian Trzech Koron.
Jest to jedyny we florze Polski diploidalny mniszek, którego nasiona powstają w wyniku procesów płciowych (nie występuje agamospermia).
Morfologia[edytuj]
- Liście
- Dość zmienne morfologicznie. Przeważnie do połowy, lub 2/3 wcinane, o łatkach zwróconych ku nasadzie. Czasami nie podzielone, a tylko ząbkowane. Sinozielone i nagie.
- Kwiat
- Pojedynczy koszyczek o okrywie długości 15–20 mm. Zewnętrzne łuski okrywy podługowatojajowate, bladozielone, zwykle nabiegłe bladoczerwono i odstające poziomo.
- Korzeń
- Ma wyraźną szyjkę korzeniową osłoniętą resztkami zeschłych liści.
- Owoc
- Dojrzałe niełupki mają czerwono-brunatny kolor, są górą pokryte kolczastymi brodawkami i zakończone dzióbkiem z kończykiem.
Biologia i ekologia[edytuj]
Bylina, hemikryptofit. Rośnie w murawach naskalnych na podłożu wapiennym. Kwitnie w maju. Liczba chromosomów 2n=16.
Zagrożenia i ochrona[edytuj]
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[2]: E (wymierający).
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001, 2014): CR (krytycznie zagrożony)[3].
Objęty ochroną ścisłą.
Przypisy
- ↑ P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
