Przejdź do zawartości

Modrak (roślina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Modrak
Ilustracja
Morfologia (modrak morski)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

modrak

Nazwa systematyczna
Crambe L.
Sp. Pl. 671. 1753
Typ nomenklatoryczny

Crambe maritima L.[3]

Modrak morski

Modrak (Crambe L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należy do niego ok. 35 gatunków[4]. Rosną dziko w Europie (8 gatunków), Azji i w północnej Afryce (kilka gatunków na obszarach górskich oraz 9, w tym też drewniejące, na Wyspach Kanaryjskich)[5][6][7]. Rośliny te zasiedlają tereny nadmorskie, miejsca skaliste, suche, tereny górskie. Niektóre rozprzestrzeniają się niesione wiatrem jako tzw. biegacze pustynni[7]. Gatunkami jadalnymi o pewnym znaczeniu ekonomicznym są: modrak morski C. maritima i modrak abisyński C. hispanica subsp. abyssinica[8][5].

Przedstawicieli tego rodzaju nie należy mylić z chabrem bławatkiem, który w dialekcie wielkopolskim również nazywany jest modrakiem.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośliny jednoroczne i byliny, rzadko półkrzewy, zwykle nagie, często sine, jeśli owłosione to z włoskami prostymi. Łodyga często u nasady prosta i w górnej części silniej rozgałęziona[5][6]. Maksymalnie rośliny te osiągają do 4 m wysokości, niektóre gatunki są kolczaste[7].
Liście
Najniższe często okazałe, pojedyncze, ząbkowane i zatokowo wcinane lub częściej podzielone, lirowate. Wyższe liście zwykle słabiej podzielone, zatokowo wcinane[5][6].
Kwiaty
Drobne, z 4-płatkowymi, białymi koronami, zebrane w okazałe kwiatostany, wydłużające się podczas owocowania[5][6].
Owoce
Jednonasienne kulistawe lub jajowate łuszczynki w dolnej części sterylne. Czasem czterokątne lub żebrowane[7].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), plemię Crambeae Caruel in Parl., rodzaj modrak (Crambe L.)[9].

Wykaz gatunków[4][10]

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, niektóre również jako rośliny jadalne (np. modrak morski)[9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-28].
  4. a b Crambe L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-06-20].
  5. a b c d e Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. a b c d Crambe. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-06-13]. (ang.).
  7. a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 174. ISBN 0-333-74890-5.
  8. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  9. a b Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Crambe. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-28]. (ang.).
  10. Polskie nazwy według: Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 61. ISBN 978-83-925110-5-2.