Przejdź do zawartości

Modratka błękitna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Modratka)
Modratka błękitna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

modratka

Gatunek

modratka błękitna

Nazwa systematyczna
Amethystea caerulea L.
Sp. Pl. 21. 1 Mai 1753
Synonimy
  • Amethystea corymbosa Pers.
  • Amethystea trifida Hill
  • Lycopus amethystinus Steven[3]

Modratka błękitna, ametystea błękitna (Amethystea caerulea L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych, z monotypowego rodzaju modratka Amethystea. Występuje w Azji Środkowej i Wschodniej – od Kazachstanu i Tadżykistanu, poprzez Chiny, Mongolię i Syberię po Półwysep Koreański i Japonię[3]. Roślina uprawiana jest jako ozdobna[4]. W Polsce występuje także jako przejściowo dziczejąca (efemerofit)[5]. W Chinach roślina wykorzystywana jest jako lek napotny[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Roślina jednoroczna o pędzie prosto wzniesionym, rozgałęziającym się, osiągającym do 1 m wysokości, u nasady drewniejącym. Łodyga zwłaszcza w węzłach jest purpurowo nabiegła i owłosiona[6].
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście ogonkowe (ogonek do 2 cm długości), o blaszce zwykle głęboko, dłoniasto wcinanej rzadko całobrzegiej. Łatki liścia lancetowate, na brzegu nierówno piłkowane, czasem podwójnie. Środkowa osiąga do niemal 5 cm długości, boczne do 3,5 cm. Liść z wierzchu jest nagi, od spodu owłosiony lub łysiejący[6].
Kwiaty
Zebrane w szczytowy kwiatostan wiechowaty, którego rozgałęzienia mają postać wierzchotek. Poszczególne kwiaty osadzone są na szypułkach długości 1–2,5 mm i wsparte są drobnymi, równowąskimi przysadkami. Kielich zrosłodziałkowy, dzwonkowaty, 10-żyłkowy, 5-ząbkowy. Korona niebieska lub niebieskofioletowa, w dolnej części płatki zrośnięte są w rurkę, w górnej – ich końce tworzą dwie wargi. Warga górna składa się z dwóch klap, a warga dolna z trzech, przy czym boczne są podobnej wielkości do klap wargi górnej, a środkowa jest większa, trójdzielna. Pręciki są cztery, przy czym dwa są zredukowane do prątniczek, a dwa są płodne, wystają z rurki korony. Zalążnia z szyjką słupka pojedynczą, zakończoną dwudzielnym, asymetrycznym znamieniem[6].
Owoce
Czterodzielne rozłupnie, rozpadające się na cztery gładkie, jajowatotrójkanciaste rozłupki[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Gatunek z monotypowego rodzaju modratka Amethystea L.. W niektórych źródłach wymieniany jest drugi gatunek – Amethystea visnaga – co wynika z omyłki na liście gatunków flory polskiej z 2002[7] (miało być Ammi visnaga)[5]. Należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), a w jej obrębie do podrodziny Ajugoideae[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-04-17] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-04-17] (ang.).
  3. a b Amethystea caerulea L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-17].
  4. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 40, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 31, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. a b c d e Amethystea caerulea Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-04-17].
  7. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  8. Taxon: Amethystea caerulea L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-04-17].