Monilinia fructicola

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monilinia fructicola
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

twardnicowate

Rodzaj

paciornica

Gatunek

Monilinia fructicola

Nazwa systematyczna
Monilinia fructicola (G. Winter) Honey
Mycologia 20(4): 153 (1928)
Owoce wiśni porażone przez Monilinia fructicola

Monilinia fructicola (G. Winter) Honey – gatunek grzybów z rodziny twardnicowatych (Sclerotiniaceae)[1]. Jest jednym z patogenów powodujących brunatną zgniliznę drzew pestkowych[2].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Monilinia, Sclerotiniaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1883 r. Heinrich Georg Winter, nadając mu nazwę Ciboria fructicola. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Edwin Earle Honey w 1928 r.[1]

Synonimy:

  • Ciboria fructicola G. Winter 1883
  • Monilia fructicola L.R. Batra 1991
  • Sclerotinia americana (Wormald) Norton & Ezekiel 1924
  • Sclerotinia cinerea f. americana Wormald 1919
  • Sclerotinia fructicola (G. Winter) Rehm 1906[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Strzępki pierwotne o średnicy 7–10 μm, długości nawet powyżej 250 μm, cienkościenne. Tworzą jedno lub kilka odgałęzień przed pierwszą przegrodą. Odgałęzienia zwykle są węższe. Konidia tworzą się blastycznie w łańcuszkach, czasami jako artrospory. Są szkliste, jajowate, elipsoidalne lub cytrynkowate, często ze ściętymi wierzchołkami i mają wymiary 8 –28 × 5–19 μm. W hodowli na agarze wodnym tworzą pojedyncze, długie i nierozgałęzione strzępki rostkowe, ale na owocach strzępki te mogą być bardziej zróżnicowane. Na owocach nie powstają sklerocja, ale wiosną na mumiach powstają zajmujące cały owoc podkładki, a w nich owocniki typu apotecjum[4].

Odróżnienie M. fructigena od podobnych gatunków jest trudne. Dokonuje się tego na podstawie analizy cech mikroskopowych (budowa i wielkość zarodników i budowa strzępek rostkowych), oraz analizy rozwoju hodowli na PDA, biorąc pod uwagę tempo i typ wzrostu oraz kolor kultury. Konidia Monilinia fructigena są większe od konidiów M. laxa i M. polystroma i często jedno konidium tworzy dwie strzępki rostkowe. M. laxa ma konidia podobnej wielkości co M. fruticola, ale jej strzępki rostkowe są krótkie i skręcone. Jednakże nie wystarcza to do pewnej identyfikacji gatunku i zwykle konieczne jest zastosowanie testu PCR[4].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Potwierdzono występowanie Monilinia fructicola w Ameryce Północnej, Afryce, Azji, na niektórych wyspach Oceanu Indyjskiego, w Australii i na Nowej Zelandii[5]. Początkowo w Polsce brunatną zgniliznę drzew owocowych wywoływały dwa patogeny: Monilinia laxa i Monilinia fructigena[6], w 2002 r. jednak po raz pierwszy potwierdzono wśród jej patogenów również Monilinia fructicola[4].

Monilinia fructicola infekuje głównie drzewa pestkowe, ale może porażać także drzewa ziarnkowe, np. jabłonie i grusze. Może poważnie zmniejszyć plon, gdyż wywołuje zamieranie pąków kwiatowych i zgniliznę owoców. Ponadto osłabia drzewa, poraża bowiem również liście i pędy[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-09] (ang.).
  2. Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-09] (ang.).
  4. a b c d Diagnostyka. Monilinia fructicola [online], Europejska i Śródziemnomorska Organizacja Ochrony Roślin [dostęp 2023-01-09] (pol.).
  5. Występowanie Monilinia fructicola na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-09] (ang.).
  6. Marek Grabowski, Choroby drzew owocowych, Kraków: Wyd. Plantpress, 1999, ISBN 83-85982-28-0.