Muzeum Etnograficzne w Martinie
 Gmach Muzeum Etnograficznego w Martinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
1908 |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 49°03′50″N 18°55′42″E/49,063889 18,928333 | |
| Strona internetowa | |
Muzeum Etnograficzne w Martinie (słow. Etnografické múzeum v Martine) – oddział Słowackiego Muzeum Narodowego, z kolekcją etnograficzną, zlokalizowane w miejscowości Martin, na Słowacji. Muzeum liczy w swojej kolekcji ponad 100 tys. przedmiotów, co stanowi największy zbiór obiektów kultury ludowej na Słowacji[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstanie muzeum wywodzi się od powołania w 1863 roku Macierzy Słowackiej (słow. Matica slovenská), instytucji kulturalno-oświatowej, której działacze gromadzili obiekty etnograficzne. Inną ważną inicjatywą było utworzenie (staraniem księdza Andreja Kmieťa) w 1893 roku w Martinie, Słowackiego Towarzystwa Muzealnego (słow. Slovenská Muzeálna Spoločnosť)[2]. Ważnym wydarzeniem w kontekście utrwalania idei muzeum, była Wystawa Etnograficzna w Pradze w 1895 roku, dzięki której wzrosła popularność sztuki ludowej[3].
Pierwsze muzeum powstało w 1908 roku, otwarcia nie dożył autor idei, Andrej Kmeť. Obecny gmach został wybudowany w latach 1928–1932 według projektu architekta Milana Michala Harminca, a zbiory udostępniono publiczności w roku 1933. Do r. 1961 muzeum nosiło nazwę: Slovenské národné múzeum v Martine[4].
Muzeum Etnograficzne w Martinie jest najstarszym oddziałem Słowackiego Muzeum Narodowego. Po II wojnie światowej zaczęło się stopniowo specjalizować w całościowej dokumentacji sposobu życia i kultury ludowej na Słowacji od czasów najdawniejszych po współczesność[1].
Od 1964 do 1991 trwała etapowa budowa skansenu należącego do Muzeum, znanego dziś pod nazwą Muzeum Wsi Słowackiej[3].
Wystawy[edytuj | edytuj kod]
W muzeum znajdują się trzy wystawy stałe: „Człowiek i ziemia”, „Człowiek i tworzywo” oraz „Człowiek i odzież”. Ekspozycja „Człowiek i ziemia” jest podzielona tematycznie na kilka mniejszych części, które razem tworzą spójny i sukcesywny obraz pracy i dawnego życia na wsi, który był wyznaczany przez prace sezonowe na roli oraz sposoby pozyskiwania pożywienia[5]. W kolekcji znajdują się m.in. stroje regionalne i elementy strojów (czepce, fartuchy itp.), skrzynie rytowane, maglownice, rzeźbione czerpaki, klocki drukarskie do tkanin, stroje obrzędowe, instrumenty ludowe i sztuka ludowa[4].
Galeria – obiekty z kolekcji[edytuj | edytuj kod]
-
Świąteczny strój kobiecy z miejscowości Starý Tekov. -
Czepiec do świątecznego stroju kobiecego (Starý Tekov). -
Skrzypce wiejskie, Słowacja. -
Obraz malowany na szkle, I poł. XIX w.
-
Świąteczny strój kobiecy {Starý Tekov). -
Obiekt ceramiczny, Słowacja. -
Butelka ze sceną górniczą, aut. Terézia Šimonová, 1974. -
Obraz malowany na szkle,
I poł. XIX w. -
Dudy słowackie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zborník Slovenského národného múzea v Martine – Etnografia, Rocznik XCI, 1997, ISBN 80-85753-99-5.
- ↑ Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, t. 19, 1971.
- ↑ a b W Słowacji, [w:] Janina Orynżyna, O sztukę ludowąː pamiętnik pracy, LSW, 1965.
- ↑ a b Eva Kralikova, Slovenské národné múzeum – Etnografické múzeum, Martin, „Zborník Slovenského národného múzea: Etnografia”, 39, Osveta, 1998, s.27 i dalsze.
- ↑ Etnografia Polska, t. 9-10, 1965, s.476.