Przejdź do zawartości

Muzeum Zamkowe w Sandomierzu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
Ilustracja
Dawny zamek królewski, od 1986 siedziba muzeum
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sandomierz

Adres

ul. Zamkowa 12
27 - 600 Sandomierz

Data założenia

1921

Zakres zbiorów

sztuka, etnografia, archeologia, historia, literatura

Dyrektor

dr Mikołaj Getka-Kenig

Położenie na mapie Sandomierza
Mapa konturowa Sandomierza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Zamkowe w Sandomierzu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Muzeum Zamkowe w Sandomierzu”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Zamkowe w Sandomierzu”
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego
Mapa konturowa powiatu sandomierskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Zamkowe w Sandomierzu”
Ziemia50°40′33,8880″N 21°44′50,3520″E/50,676080 21,747320
Strona internetowa

Muzeum Zamkowe w Sandomierzu (do 2021 Muzeum Okręgowe w Sandomierzu) – muzeum powstałe w roku 1921 w Sandomierzu, gromadzące i eksponujące głównie zbiory związane z ziemią sandomierską. Jego siedzibą jest zamek królewski.

Historia rozwoju muzeum

[edytuj | edytuj kod]

Regionalne muzeum, nazwane wówczas Muzeum Ziemi Sandomierskiej, założył i prowadził do IX 1939 miejscowy oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, którego działacze przekazali na jego rzecz swoje kolekcje miejscowych minerałów, owadów, etnograficzne, numizmatów i zabytków archeologicznych. Chociaż placówkę otwarto 5 maja 1921 r., to przez kilka lat nie miała ona żadnego stałego lokalu. Dopiero w roku 1925 umieszczono ją w zbudowanym wówczas na potrzeby Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego budynku przy dzisiejszej ulicy Żeromskiego, a dwa lata później mianowano pierwszego kustosza. Kolekcje rozbudowywano m.in. dzięki darowiznom miejscowej ludności oraz poprzez podejmowane przez kustosza lub członków PTK wyprawy terenowe. Skutkiem II wojny światowej było zamknięcie muzeum i utrata znacznej części eksponatów[1].

Na bazie zachowanych zbiorów otworzone 1 VI 1956 r. nowe muzeum, tym razem jednak państwowe, pod nową nazwą (początkowo Muzeum w Sandomierzu, od 1976 Muzeum Okręgowe) i w nowej lokalizacji – w Kamienicy Oleśnickich (do 2001). Po utworzeniu w roku 1975 województwa tarnobrzeskiego wydatnie wzrosły środki na rozwój muzeum, co skutkowało szybką rozbudową zbiorów, zwiększeniem działów muzealnych z dotychczasowych dwóch do czterech i dużym powiększeniem powierzchni wystawienniczych, zarówno dzięki uzyskaniu kilku sal w ratuszu (1978–2003), jak i w efekcie otwarcia dwóch oddziałów zamiejscowych: w Wiktorynie Zagrodę Pamięci Narodowej poświęconą dziejom regionalnej partyzantki Armii Ludowej (1977–1991) oraz Muzeum Czynu Zbrojnego w Janowie Lubelskim (od 1986) i Oddział Literatury im. Jarosława Iwaszkiewicza w sandomierskiej kamienicy przy ulicy Katedralnej(w 1980)[1].

W roku 1986 muzeum ulokowano w zamku sandomierskim, stopniowo, w miarę remontowania kolejnych partii zamku, likwidując wszystkie pozostałe siedziby placówki (oddział w Janowie przekształcono w 1993 roku w odrębne muzeum) i przenosząc doń zbiory i personel, tak że od 2013 muzeum jest znów placówką jednooddziałową. W roku 1999 placówkę wpisano do Państwowego Rejestru Muzeów[1].

1 stycznia 2022 zmieniono nazwę z Muzeum Okręgowe na Muzeum Zamkowe w Sandomierzu, dokonując jednocześnie zmiany struktury własnościowej – muzeum stało się placówką wyłącznie państwową, zarządzaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i województwo świętokrzyskie, a dwie inne instytucje współzarządzające nią dotąd (powiat sandomierski i miasto Sandomierz) zrzekły się swych praw[2].

Kierownicy i dyrektorzy[1]

[edytuj | edytuj kod]
  • Leon Wilkoński (1927–1939)
  • Eligia Gąsowska (1957–60)
  • Kamila Załuska (1961–70)
  • Jan Przała (1970–75)
  • Ireneusz Skrzyński (1975–76)
  • Kazimierz Kałuża (1976–77)
  • Jerzy Waszkiewicz (1978–95)
  • Zofia Czubowa (1995–2009)
  • Paweł Różyło (2009–2013)
  • Dominik Abłamowicz (2015–2018)
  • Dominik Kacper Płaza (2018–2020)
  • Mikołaj Getka-Kenig (od 2021 r.)[3]

Zbiory i ekspozycje

[edytuj | edytuj kod]

Muzeum ma pięć działów gromadzących zbiory: archeologiczny, etnograficzny, historyczny, literatury oraz sztuki, ponadto dysponuje biblioteką i pracownią konserwacji zabytków[4]. W 2022 r. istniały następujące wystawy stałe[5]:

Galeria zdjęć

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]