Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Pałac Potockich, siedziba główna ministerstwa
Państwo	Polska
Data utworzenia	5 grudnia 1918 1944
Minister	Hanna Wróblewska
Sekretarz stanu	Bożena Żelazowska, Maciej Wróbel
Adres
ul. Krakowskie Przedmieście 15 00-071 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Położenie na mapie Polski Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
52°14′32,932″N 21°00′49,306″E
Strona internetowa

Gabinet ministra na parterze korpusu głównego pałacu Potockich

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) – urząd administracji rządowej w Polsce, obsługujący Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, właściwego do spraw jednego działu administracji rządowej – kultura i dziedzictwo narodowe.

Od 1949 siedzibą ministerstwa jest pałac Potockich. Dodatkowo ministerstwo dysponuje kilkoma innymi obiektami, gdzie ulokowana jest część biur i departamentów.

Kierownictwo

• Hanna Wróblewska (bezpartyjna) – minister kultury i dziedzictwa narodowego od 13 maja 2024
• Bożena Żelazowska (PSL) – sekretarz stanu i Generalna Konserwator Zabytków od 14 grudnia 2023
• Maciej Wróbel (PO) – sekretarz stanu od 17 stycznia 2025
• Marta Cienkowska (Polska 2050) – podsekretarz stanu od 20 grudnia 2023
• Sławomir Rogowski – podsekretarz stanu od 5 sierpnia 2024
• Dorota Żebrowska – dyrektor generalna

Zadania

Do głównych zadań ministerstwa należą m.in.:

• opracowanie projektu budżetu państwa w części pozostającej w dyspozycji ministra
• opieka nad dziedzinami: teatr, muzyka, balet, opera, sztuka estradowa, sztuki plastyczne, literatura, muzealnictwo, kultura ludowa, edukacja kulturalna, amatorski ruch artystyczny, wymiana kulturalna z zagranicą
• opiniowanie projektów aktów prawnych oraz opracowywanie ich pod względem formalno-prawnym
• wykonywanie i koordynacja realizacji zadań wynikających z polityki rządu w zakresie ochrony zabytków
• inicjowanie działań na rzecz podtrzymania i upowszechniania tradycji narodowej i państwowej
• opieka i nadzór nad szkolnictwem artystycznym
• prowadzenie zadań z zakresu polityki audiowizualnej
• nadzór nad Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych.

Struktura organizacyjna

W skład ministerstwa wchodzą Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne:

• Departament Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego
• Departament Dziedzictwa Kulturowego
• Departament Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Miejsc Pamięci
• Departament Finansowy
• Departament Funduszy i Spraw Europejskich
• Departament Legislacyjny
• Departament Mecenatu Państwa
• Departament Mediów i Sektorów Kreatywnych
• Departament Nadzoru Właścicielskiego
• Departament Narodowych Instytucji Kultury
• Departament Ochrony Zabytków
• Departament Prawa Autorskiego i Filmu
• Departament Szkolnictwa Artystycznego
• Departament Współpracy z Zagranicą
• Biuro Audytu Wewnętrznego i Kontroli
• Biuro Dyrektora Generalnego
• Biuro Finansów i Księgowości
• Biuro Kadr i Szkolenia
• Biuro Ministra
• Centrum Informacyjne.

Organ nadzorowany przez ministra:

• Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane:

• Jednostki organizacyjne:
  • Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego
  • Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
  • Polski Instytut Sztuki Filmowej
  • Fundacja – Zakład Narodowy im. Ossolińskich
• Instytut badawczy:
  • Instytut Solidarności i Męstwa imienia Witolda Pileckiego
• Instytucje kultury:
  • Biblioteka Narodowa
  • Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych
  • Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
  • Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski
  • Centrum Technologii Audiowizualnych
  • Dom Pracy Twórczej w Radziejowicach
  • Filharmonia Narodowa w Warszawie
  • Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny
  • Instytut Adama Mickiewicza
  • Instytut Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność
  • Instytut Książki
  • Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
  • Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie
  • Muzeum Historii Polski w Warszawie
  • Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
  • Muzeum Narodowe w Krakowie
  • Muzeum Narodowe w Poznaniu
  • Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
  • Muzeum Stutthof w Sztutowie
  • Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”
  • Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
  • Muzeum Zamkowe w Malborku
  • Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
  • Narodowe Centrum Kultury
  • Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku
  • Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
  • Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki
  • Narodowy Instytut Dziedzictwa
  • Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów
  • Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w Warszawie
  • Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”
  • Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
  • Państwowe Muzeum na Majdanku w Lublinie
  • Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
  • Państwowy Instytut Wydawniczy
  • Polska Opera Królewska
  • Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus
  • Polskie Wydawnictwo Muzyczne
  • Studio Filmowe „Kronika”
  • Studio Filmowe „Kadr”
  • Studio Filmowe „Tor”
  • Studio Filmowe „Zebra”
  • Studio Filmów Rysunkowych
  • Studio Miniatur Filmowych
  • Teatr Narodowy
  • Teatr Wielki – Opera Narodowa
  • Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych
  • Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki
  • Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum. Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej
  • Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
  • Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
• Instytucje kultury współprowadzone przez ministra i wpisane do rejestru prowadzonego przez ministra:
  • Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach
  • Europejskie Centrum Filmowe Camerimage w Toruniu
  • Muzeum Pamięć i Tożsamość im. św. Jana Pawła II w Toruniu
  • Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego
  • Muzeum Narodowe w Kielcach
  • Muzeum Narodowe we Wrocławiu
  • Muzeum Historii Żydów Polskich Polin
  • Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
  • Zamek Piastów Śląskich w Brzegu
  • Muzeum Sztuki w Łodzi
  • Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
  • Muzeum – Zamek w Łańcucie
  • Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku
  • Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie
  • Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach
• Instytucje kultury współprowadzone przez ministra i wpisane do rejestrów prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego:
  • Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
  • Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej
  • Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu
  • EC1 Łódź – Miasto Kultury w Łodzi
  • Europejskie Centrum Solidarności
  • Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
  • Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego w Rzeszowie
  • Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy
  • Filharmonia Zielonogórska im. Tadeusza Bairda w Zielonej Górze
  • Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach
  • Muzeum Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej
  • Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
  • Muzeum Narodowe w Lublinie
  • Muzeum Narodowe w Gdańsku
  • Muzeum Narodowe w Szczecinie
  • Muzeum Śląskie w Katowicach
  • Muzeum PRL-u (w organizacji)
  • Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce
  • Narodowe Forum Muzyki
  • Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku
  • Opera Nova – Państwowa Opera w Bydgoszczy
  • Opera Wrocławska
  • Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach
  • Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”
  • Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
  • Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego
  • Teatr Wybrzeże w Gdańsku
  • Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie
  • Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie
  • Teatr Polski we Wrocławiu
  • Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu
  • Teatr Wierszalin w Supraślu
  • Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich – Centrum Sztuki Jidysz
  • Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie
• Uczelnie, szkoły artystyczne oraz inne jednostki systemu oświaty:
  • Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy
  • Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
  • Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
  • Akademia Muzyczna w Krakowie
  • Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi
  • Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
  • Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu
  • Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie
  • Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
  • Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
  • Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowiee
  • Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi
  • Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
  • Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
  • Akademia Sztuki w Szczecinie
  • Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
  • Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu
  • Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
  • Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi
  • Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie
  • Publiczne i niepubliczne szkoły i placówki artystyczne
  • Placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania

Odznaczenia ministra

• Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – złoty, srebrny i brązowy
• Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
• Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” – złota, srebrna

Historia

W rządzie tymczasowym Rady Regencyjnej Ministrowi Oświaty i Wyznań powierzono m.in. opiekę nad literaturą i sztuką, nad archiwami, bibliotekami publicznymi, czytelniami, teatrami i muzeami. Ministerstwo Sztuki i Kultury zostało utworzone 5 grudnia 1918, zlikwidowane ustawą z 17 lutego 1922 z powodów oszczędnościowych i racjonalizatorskich. Szeroki konsensus roztoczył wokół tezy, że nie ma kultury bez edukacji. Zadania resortu kultury przejęło zatem Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (do 1931 działał w nim Departament Sztuki, kierowany przez pewien czas przez Juliana Fałata, potem w MWRiOP istniał już tylko wydział).

W 1944 w ramach Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (tymczasowy organ władzy na obszarze wyzwolonym spod okupacji niemieckiej) kierownikiem Resortu Kultury i Sztuki został Wincenty Rzymowski. Ostatniego dnia grudnia powołano Rząd Tymczasowy RP, a ministrem kultury i sztuki był w nim Rzymowski. 2 maja 1945 zastąpił go Edmund Zalewski. 28 czerwca powołano Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, wkrótce potem uznany przez społeczność międzynarodową za pełnoprawny polski rząd. Ministrem kultury i sztuki był w nim Władysław Kowalski.

Urząd pod obecną nazwą Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego utworzony został 26 października 1999, z mocą od dnia 10 listopada 1999. Od 20 października 2001 do 31 października 2005 funkcjonowało pod nazwą Ministerstwo Kultury. 1 marca 2021 weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, które utworzyło Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w wyniku przekształcenia dotychczasowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz likwidacji Ministerstwa Sportu dokonanej w tym samym dniu na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie zniesienia Ministerstwa Sportu. Ministerstwo zostało przywrócone 26 października 2021.

Zobacz też

• ministerstwa w III Rzeczypospolitej