Nakamoto Lab
Nakamoto Lab – beside the smell – laboratorium wchodzące w skład Tokyo Institute of Technology[1] (Department of Electrical and Electronic Engineering), prowadzące działalność dydaktyczną i badania naukowe w interdyscyplinarnym obszarze bioelektroniki i biomimetyki, obejmującym zagadnienia m.in. z zakresu elektroniki, informatyki, chemii, biologii, mechaniki płynów. W laboratorium są np. projektowane i budowane nowe rodzaje elektronicznych nosów i odtwarzacze zapachu[2][3].
Historia Moriizumi & Nakamoto Lab i Nakamoto Lab[edytuj | edytuj kod]
Nakamoto Lab kontynuuje prace Morizumi & Nakamoto Lab, utworzonego i prowadzonego w Tokyo Institute of Technology (TITech), Department of Electrical and Electronic Engineering przez profesorów Toyosakę Moriizumiego i Takamichiego Nakamoto.
Toyosaka Moriizumi urodził się w prefekturze Gumma (Japonia) w roku 1942. Studia skończył w TITech w roku 1966. W tej uczelni w roku 1969 uzyskał stopień doktora. W roku 1973 został zaangażowany na stanowisko profesora na Wydziale Elektroniki Fizycznej (ang. Department of Physical Electronics). W latach 1978–1979 był również profesorem wizytującym w Carnegie Mellon University (Pittsburgh, PA, USA). Naukowe publikacje T. Moriizumiego dotyczą przede wszystkim czujników półprzewodnikowych, piezoelektrycznych i SAW oraz bioelektroniki i biomimetyki, np. elektronicznego nosa i ruchomych automatów śledzących położenie zanieczyszczeń uciążliwych zapachowo („gas/odor plume-tracking systems”)[4].
Takamichi Nakamoto urodził się w Osace w roku 1959. Ukończył studia w TITech w dziedzinie inżynierii elektrycznej i elektronicznej w roku 1984, W latach 1984–1987 pracował w Hitachi Ltd, a w roku 1987 został asystentem naukowym w TITech. W roku 1991 uzyskał stopień doktora. Wspólnie z T. Moriizumim zorganizował Moriizumi&Nakamoto Laboratory, specjalizujące się w dziedzinie sztucznego węchu i odtwarzaczy zapachu. W latach 1996–1997 odbył staż naukowy w Pacific Northwest National Laboratory (Richland, WA, USA)[5].
Efektem naukowej działalności zespołu Moriizumi&Nakamoto Laboratory (przekształconego w Nakamoto Lab), w którego skład wchodzą doktoranci i stażyści z różnych krajów świata (również z Polski)[6] są liczne publikacje, dotyczące zagadnień sztucznego węchu[7][8][9]. Publikacje są często cytowane przez innych autorów, zajmujących się tą problematyką[10].
Badania dotyczące elektronicznego nosa[edytuj | edytuj kod]
Pole czujników elektronicznego nosa zawiera np. czujniki konduktometryczne (zwykle półprzewodnikowe) lub sensory QCM – kryształy piezoelektrycznego kwarcu, pokrywane filmem różnych wysokowrzących cieczy (np. ciecze stosowane w kolumnach do chromatografii gazowej jako fazy stacjonarne}. W Laboratoriach M&N i Nakamoto Lab były opracowywane nowe typy czujników. Liczne publikacje dotyczą modyfikacji składu półprzewodników, składu i technik nanoszenia faz ciekłych na powierzchnie kryształów kwarcu, metod konstruowania zestawów stanowiących pola czujników, metod opracowywania zbiorów sygnałów (odbieranych z pola czujników), sposobów statystycznego opracowywania tych danych itp[3].
Odtwarzacz zapachu[edytuj | edytuj kod]
Odtwarzacz zapachu jest urządzeniem elektronicznym, które umożliwia automatyczne odtwarzanie dowolnego zapachu poprzez mieszanie różnych wonnych składników w proporcjach zależnych od zbioru odpowiedzi czujników elektronicznego nosa na odtwarzany zapach. W Nakamoto Lab opracowano odtwarzacz, którego elementem jest automatyczny system dozowania mieszanin różnych składników. Odpowiedzi czujników na działanie wzorca i sporządzanej mieszaniny są porównywane metodami analizy głównych składowych (PCA) lub liniowej analizy dyskryminacyjnej (LDA). W celu sprawdzenia poprawności działania odtwarzacza są wykonywane sensoryczne trójkątowe testy dyskryminacji[3][11][12][13][14].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Wybrane spośród licznego zbioru informacji prasowych i telewizyjnych:
- Hans Greimel, Associated Press: Japanese gadget records, replicates odor. 2006-07-12. [dostęp 2011-03-19]. (ang.).
- Japão testa televisão com cheiro Experiência já está em teste na internet.. todos os sites da globo.com, 2009.03.15. [dostęp 2011-03-19]. (port.).
- Japanese scientists invent machine that records odors. Taipei Times, news, 12 Jul 2006. [dostęp 2011-03-19]. (ang.).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tokyo Institute of Technology (www strona główna). [dostęp 2011-03-18].
- ↑ Nakamoto Lab – beside the smell. [w:] www Nakamoto Lab [on-line]. Nakamoto Lab–home. [dostęp 2011-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-05)]. (ang.).
- ↑ a b c Zakres badawczej działalności Laboratorium. [w:] www Nakamoto Lab [on-line]. [dostęp 2011-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-24)].
- ↑ Biogram Toyosaka Moriizumi. sciencedirect.com. [dostęp 2011-03-19]. (ang.).
- ↑ Biogram Takamichi Nakamoto. sciencedirect.com. [dostęp 2011-03-19]. (ang.).
- ↑ Zespół Nakamoto Laboratory. [w:] www Nakamoto Lab [on-line]. silvia.mn.ee.titech.ac.jp. [dostęp 2011-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-24)]. (ang.).
- ↑ Wykaz publikacji MNLab. [w:] www silvia.mn.ee.titech.ac.jp [on-line]. silvia.mn.ee.titech.ac.jp. [dostęp 2011-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-18)]. (ang.).
- ↑ Wybrane publikacje T. Moriizumi, www.sciencedirect.com; data dostępu: 2011-03-19
- ↑ Wybrane publikacje T. Nakamoto. informatik.uni-trier.de. [dostęp 2011-03-19]. (ang.).
- ↑ Przykłady artykułów, w których są cytowane prace T. Moriizumiego, T. Nakamoto i współpracowników:
- Kermani B.G., Schiffman S.S., Nagle H.T.. Using neural networks and genetic algorithms to enhance performance in an electronic nose. „Biomedical Engineering”. 46 (4), s. 429-439, April 1999. DOI: 10.1109/10.752940. ISSN 0018-9294.
- Huang Yan-bo, Lan Yu-bin, R.E. Lacey. Artificial senses for characterization of food quality. „Journal of bionics engineering”. 1, 2004. (ang.).; cyt.[24]:Ishida H., Nakamoto T., Moriizumi T.. Study of odor compass. „IEEE/SICE/RSJ International Conference on Multisensor Fusion and Integration for Intelligence Systems”, s. 222-226, 1996. (ang.).
- Shinji Toda, Takeshi Fujita, Hirohisa Arakawa and Kohji Toda. An ultrasonic nondestructive technique for evaluating layer thickness in human teeth. „Sensors and Actuators A: Physical”. 125 (1), s. 1-9, 21 October 2005. DOI: 10.1016/j.sna.2005.06.007. (ang.).; cyt. [38]:T. Moriizumi, T. Nakamoto and T. Kikuchi. Selection of piezoelectric materials used for interdigital transducer in water. „Trans. IECE Jpn. J65-A”, s. 489, 1982. (ang.).
- Teruyama M.Y., Sória R.A.B., Ramirez-Fernandez F.J., Baratto G.. Sistema de monitoração de solventes usando redes neurais. „XI Congresso Brasileiro Automátia”, 17 dec 1995.; cyt. [9]: Nakamoto T., Fukuda A., Moriizumi T.. Perfum and flavour identification by odour-sensing system using quartz-resonator sensor array and neural-network pattern reognition. „Sensors and Actuators”. B (10), s. 85-90, 1993. (ang.).
- ↑ P. Somboon, B. Wyszynski, T. Nakamoto. Novel odor recorder for extending range of recordable odor. „Sensors and Actuators B: Chemical”. 121 (2), s. 583–589, 2007. ISSN 0925-4005. [dostęp 2011-03-18]. (ang.).
- ↑ B. Wyszynski, T. Yamanaka, T. Nakamoto. Recording and reproducing citrus flavors using odor recorder. „Sensors and Actuators B (Selected Papers from the 10th International Symposium on Olfaction and Electronic Noses, ISOEN 2003)”. 106 (1), s. 388–393, kwiecień 2005. [dostęp 2011-03-18]. (ang.).
- ↑ S. Pakpum, B. Wyszynski, T. Nakamoto. Improvement of odor recorder by using automatic sampler with multi components. „Tech. Digest, Sensor Symposium”. 22, s. 133–137, 2005. [dostęp 2010-11-24]. (ang.).
- ↑ B. Wyszyński: Odtwarzacz zapachu. [w:] Prezentacja na Seminarium IIChiPOŚ (ppt) [on-line]. odory.zut.edu.pl, 2005. [dostęp 2011-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).