Neodonatoptera
| Neodonatoptera | |
| Bechly, 1996 | |
| Okres istnienia: karbon–dziś | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | Dicondylia |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| (bez rangi) | Palaeodonatoptera |
| (bez rangi) | Plesiodonatoptera |
| (bez rangi) | Apodonatoptera |
| (bez rangi) | Paneodonatoptera |
| (bez rangi) | Neodonatoptera |
Neodonatoptera – takson owadów z podgromady uskrzydlonych i nadrzędu Odonatoptera.
Takson ten wprowadzony został w 1996 roku przez Güntera Bechly’ego[1]. Obejmuje wszystkich przedstawicieli nadrzędu Odonatoptera, z wyjątkiem ich czterech najbardziej bazalnych rzędów: Eugeroptera, Kukaloptera, Argentinoptera i Geroptera oraz rodziny Enigmapteridae[2][3]. Do Neodonatoptera należą więc wymarłe Eomeganisoptera i Meganisoptera oraz klad Euodonatoptera, obejmujący m.in. współczesne ważki[3].
Skrzydła tych owadów są smukłe i wydłużone, tak jak u Geroptera i Enigmapteridae cechują się użyłkowaniem o przedniej żyłce radialnej oddalonej od przedniego ich brzegu o jedną komórkę tak, że zostaje miejsce na rozwój pterostygmy. Nie występuje żyłka poprzeczna łącząca żyłki radialne przednią i tylną[2][3]. Charakterystyczna dla nich jest żyłka radialna na odcinku nasadowym przyległa do przedniej żyłki medialnej[3]. U bazalnych przedstawicieli Neodonatoptera nasadowe odcinki żyłek radialnych przedniej i tylnej mają przebieg ściśle równoległy i silnie do siebie zbliżony, natomiast w obejmującym ważki kladzie Nodialata formują one na odcinku nasadowym wspólny, dwuwalcowaty pień. Podobnie jak u Enigmapteridae przynajmniej na krótkim odcinku tylna żyłka medialna złączona jest z żyłką kubitalną. Tylna żyłka medialna i przednia żyłka kubitalna nie mają nigdy prostego przebiegu; pierwsza z wymienionych zakrzywia się ku tyłowi przy połączeniu z tą drugą. W pierwotnym planie budowy druga gałąź przedniej żyłki analnej w skrzydłach tylnych ma kilka grzebieniowatych odgałęzień, jednak cecha ta uległa wtórnemu zatraceniu u niektórych Erasipteridae i Nodialata[2].
Zapis kopalny taksonu znany jest od karbonu[2][3].
Kladogram Odonatoptera[4][2][3]
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ G. Bechly. Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata) unter besonderer Berücksichtigung der phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der Odonata. „Petalura”. Special-Volume 2, s. 1-402, 1996.
- ↑ a b c d e J.F. Petrulevicius, P.R. Gutiérrez. New basal Odonatoptera (Insecta) from the lower Carboniferous (Serpukhovian) of Argentina. „Arquivos Entomolóxicos”. 16, s. 341-358, 2016. ISSN 1989-6581.
- ↑ a b c d e f A. Nel, P. Roques, J. Prokop and R. Garrouste.. A new, extraordinary 'damselfly-like' Odonatoptera from the Pennsylvanian of the Avion locality in Pas-de-Calais, France (Insecta: 'Exopterygota'). „Alcheringa”. 43, s. 241-245, 2019.
- ↑ G. Bechly. Phylogenetic Systematics of Odonata. „Dragonfly Research”. 1, s. 1438-2034, 2007.