Niszczyciele typu Fret
 Hr.Ms. „Fret” | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia |
Koninklijke Maatschappij De Schelde, Vlissingen |
| Wejście do służby |
1911–1914 |
| Wycofanie |
1922-1934 |
| Zbudowane okręty |
8 |
| Dane taktyczno-techniczne[1][2] | |
| Wyporność |
normalna: 510 ton |
| Długość |
70,4 metra |
| Szerokość |
6,6 m |
| Zanurzenie |
maksymalne: 2,8 m |
| Napęd |
2 zespoły turbin parowych Krupp-Germania o łącznej mocy 8500 KM |
| Prędkość |
30 węzłów |
| Zasięg |
2360-2700 Mm przy prędkości 8,5 węzła |
| Załoga |
83 |
| Uzbrojenie |
4 działa kal. 75 mm (4 x I) |
Niszczyciele typu Fret – holenderskie niszczyciele z początku XX wieku. W latach 1909-1914 w stoczniach Koninklijke Maatschappij De Schelde w Vlissingen i Fijenoord w Schiedam zbudowano osiem okrętów tego typu. Niszczyciele weszły w skład Koninklijke Marine w latach 1911–1914, służąc na wodach Holenderskich Indii Wschodnich. Jednostki skreślono z listy floty w latach 1922-1934.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Niszczyciele typu Fret[a] były pierwszymi seryjnymi holenderskimi jednostkami tej klasy wyposażonymi w turbiny parowe[1]. Początkowo jednostki miały cztery krótkie kominy, jednak później przebudowano je w ten sposób, że wysokość kominów zmniejszała się schodkowo od pierwszego do czwartego komina[2].
Z ośmiu zbudowanych jednostek typu Fret sześć powstało w stoczni De Schelde w Vlissingen, a dwie zbudowała stocznia Fijenoord w Schiedam[1][2]. Stępki okrętów położono w latach 1909-1912, a zwodowane zostały w latach 1910-1913[1][3].
| Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Wejście do służby |
|---|---|---|---|---|
| „Wolf” | De Schelde | 1909 | 17 września 1910 | 1911 |
| „Fret” | 15 października 1910 | |||
| „Bulhond” | 1910 | 20 grudnia 1911 | sierpień 1912 | |
| „Jakhals” | 20 stycznia 1912 | lipiec 1912 | ||
| „Lynx” | 1911 | 24 grudnia 1912 | lipiec 1913 | |
| „Hermelijn” | 22 lutego 1913 | |||
| „Vos” | Fijenoord | 1912 | 28 czerwca 1913 | luty 1914 |
| „Panter” | 9 września 1913 | marzec 1914 |
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręty były niszczycielami o długości całkowitej 70,4 metra, szerokości 6,6 metra i maksymalnym zanurzeniu 2,8 metra (normalne wynosiło 2 metry)[1][2]. Wyporność normalna wynosiła 510 ton[2][4][b]. Siłownię okrętów stanowiły dwa zestawy turbin parowych Krupp-Germania o łącznej mocy 8500 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2][c]. Prędkość maksymalna napędzanych dwoma śrubami okrętów wynosiła 30 węzłów[2][3]. Pierwsze cztery okręty zabierały zapas 120 ton węgla, zaś cztery kolejne dodatkowo 12,5 tony paliwa płynnego[1][5][d]. Zasięg wynosił 2360 Mm przy prędkości 8,5 węzła (lub 670 Mm przy prędkości 20 węzłów) dla pierwszych czterech jednostek i 2700 Mm przy prędkości 8,5 węzła (lub 750 Mm przy prędkości 20 węzłów) dla drugiej czwórki niszczycieli[1][5].
Na uzbrojenie artyleryjskie okrętów składały się cztery pojedyncze półautomatyczne działa kalibru 75 mm L/52 SA Nr 1 i cztery pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,9 mm L/80[1][2]. Broń torpedową stanowiły dwie pojedyncze wyrzutnie kal. 450 mm[1][3].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 83 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Okręty typu Fret zostały przyjęte w skład Koninklijke Marine w latach 1911–1914[1]. Niszczyciele parami wysłano do Holenderskich Indii Wschodnich, gdzie spędziły cały okres służby[4][5]. Siedem jednostek wycofano ze składu floty w latach 1922-1928, przy czym dwie używano jeszcze w latach 30. jako okręty-cele („Fret” i „Lynx”)[5][6]. Najdłużej służył Hr.Ms. „Panter”, który w 1928 roku został przystosowany do pełnienia roli okrętu łącznikowego[1][5]. Zdjęte z wycofanych okrętów wyrzutnie torpedowe wykorzystano w budowanych na przełomie lat 30. i 40. w Surabai kutrach torpedowych typu TM[5].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zwane również typem Wolf, od pierwszej zwodowanej jednostki.
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 183 podaje, że wyporność okrętów wynosiła 480 ton.
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 183 podaje, że moc siłowni wynosiła 7500 KM.
- ↑ Brassey 1915 ↓, s. 183 podaje, że okręty zabierały zapas 80 ton węgla.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1915. London: William Cloves and Sons, 1915. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: FRET destroyers (1912-1914). Navypedia. [dostęp 2019-06-01]. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
