Norðskáli

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Norðskáli
Ilustracja
Norðskáli nad wodami cieśniny Sundini.
Państwo

 Dania

Terytorium zależne

 Wyspy Owcze

Region

Eysturoy

Gmina

Sunda kommuna

Populacja (01.01.2016)
• liczba ludności


309[1]

Kod pocztowy

FO-460

Położenie na mapie Wysp Owczych
Mapa konturowa Wysp Owczych, u góry znajduje się punkt z opisem „Norðskáli”
Ziemia62°12′47″N 6°59′59″W/62,213056 -6,999722
Multimedia w Wikimedia Commons

Norðskáli (duń. Nordskåle, wym. ˈnoːɹˌskɔaːlɪ) lub Norðskála – miejscowość na Wyspach Owczych, archipelagu wysp wulkanicznych na Morzu Norweskim, stanowiącym terytorium zależne Królestwa Danii. Wieś leży na wyspie Eysturoy. Administracyjnie leży w gminie Sundini. Nazwa może być tłumaczona, jako Północne Skáli i odnosić się do miejscowości położonej w południowej części wyspy. Samo skáli oznacza siedzibę.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Norðskáli z cieśniną Sundini w tle.
Kościół z 1932 roku.

Miejscowość leży w centralnej części północno-wschodniego wybrzeża cieśniny Sundini, w jej najwęższym miejscu[2]. Na południu przylega do niej miejscowość Oyrarbakki, a kilka kilometrów na północ Svínáir[2]. Pomiędzy Oyrarbakki a Norðskáli znajduje się wjazd na jedyny most łączący wyspę Eysturoy ze Streymoy[3]. Na wschód od miejscowości rozciąga się pasmo górskie, którego najbliższymi szczytami są: Lokkafelli (646 m n.p.m.[4]), Lítlafelli (562 m n.p.m.[4]) oraz Miðalfelli (655 m n.p.m.[4])[2]. Przez miejscowość rozpadliną Skálagjógv przepływa rzeka Skála[2].

Informacje ogólne[edytuj | edytuj kod]

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość w 1985 roku zamieszkiwało 185 osób[1]. Ich liczba wzrastała, osiągając poziom 198 ludzi w 1987, 203 w 1990 i 207 w 1992[1]. Później nastąpił krótki okres wyludniania się miejscowości - w 1994 mieszkało tam 197 ludzi, a dwa lata później 181[1]. Przyczyną tego stanu rzeczy był kryzys gospodarczy na Wyspach Owczych w połowie lat 90. XX wieku, powodujący emigrację wielu osób do Danii[5]. W 1997 roku liczba mieszkańców ponownie wzrosła i osiągnęła poziom 195 osób[1]. Przyrost populacji utrzymywał się przez kolejne lata - w 2001 wyniosła ona 212 osób, w 2003 233, w 2006 258, a w 2009 298[1]. W późniejszym okresie, trwającym do dnia dzisiejszego zauważono tendencję wzrostową, jednak w latach: 2010, 2012 oraz 2015 zaobserwowano spadki liczby ludności[1].

1 stycznia 2016 roku Norðskáli zamieszkiwało 309 osób[1]. Sprawia to, że na tamtą chwilę miejscowość była trzydziestą pierwszą największą miejscowością na Wyspach Owczych, piętnastą na Eysturoy i pierwszą w gminie Sunda kommuna[1]. Współczynnik feminizacji we wsi wynosi ponad 93 kobiety na 100 mężczyzn[1]. Społeczeństwo jest młode, ponad 32% ludności stanowią osoby w wieku poniżej osiemnastu lat, natomiast ludzie w wieku poprodukcyjnym około 11,7%[1].

Ludność Norðskáli w latach 1985-2016
Źródło: [1]

Transport[edytuj | edytuj kod]

W pobliskim Oyrarbakki znajduje się przystanek autobusów Strandfaraskip Landsins - publicznego przedsiębiorstwa transportowego na Wyspach Owczych. Przebiegają przez niego 4 linie - 200 (Oyrarbakki - Eiði), 201 (Oyrarbakki - Gjógv), 202 (Oyrarbakki - Tjørnuvík) oraz 400 (Tórshavn - Klaksvík). Nieopodal znajduje się także jedyny most łączący Streymoy z Eysturoy[3], co sprawia, że krzyżuje się tam wiele dróg z południa i południowego wschodu na północ.

Linia Trasa Przypisy
200 Oyrarbakki - Eiði [6]
201 Oyrarbakki - Funningur - Gjógv [7]
202 Oyrarbakki - Tjørnuvík [8]
400 Klaksvík - Leirvík - Gøtudalur - Søldafjørður - Skálabotnur - Oyrarbakki - Kollafjørður - Tórshavn [9]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościół w Norðskáli od strony cieśniny Sundini.

Pierwsze wzmianki pisane na temat Norðskáli pochodzą z roku 1584[10]. Obecnie dominuje w miejscowości współczesna zabudowa[11]. Budowa mostu Brúgvin um Streymin między Streymoy a Eysturoy w 1973 roku[12], a także tunelu Norðskálatunnilin trzy lata później[13] sprawiły, że okoliczne miejscowości zyskały na znaczeniu. Norðskáli otworzono wiele nowych miejsc pracy, głównie w przetwórniach rybnych i usługach[14]. W latach 1964 - 1990 w Norðskáli działał urząd pocztowy[15].

Budowę kościoła w miejscowości planowano już w latach 20. XX wieku, jednak ostatecznie konsekrowany został 10 stycznia 1932 przez Jákupa Dahla[16]. Wieża znajdowała się wówczas w zachodniej części, były także dwa wejścia zarówno od południa, jak i północy, przez wieżę[17]. W 1977 roku kościół rozbudowano w stronę północnego wschodu i wybudowano nową wieżę w miejsce starej[17]. Organy I. Starup & Søn pochodzą z roku 1969, a obraz na ołtarzu Syn Marnotrawny namalował Ellen Hofman-Bang[17]. Ośmiokątną chrzcielnicę wykonano w 1931 roku z drewna[17]. Z okazji 75-lecia kościoła w 2007 roku zawieszono dzwon na filarze w nawie[17]. W kościele jest 200 miejsc siedzących, jednak można powiększyć tę liczbę do 300[17].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l IB01031 Population by sex, age and village/city (1985M01-2023M09) [online], Statbank [dostęp 2023-10-20] (ang.).
  2. ↑ a b c d Kortal. Kortal.fo. [dostęp 2016-06-12]. (ang. • duń. • far.).
  3. ↑ a b Eysturoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owcze - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT Tramp, 2003, s. 76. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  4. ↑ a b c Fjøll í Føroyum. Umhvørvistovan. [dostęp 2016-06-11]. (far.).
  5. ↑ Współczesność. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owcze - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT Tramp, 2003, s. 30-32. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  6. ↑ 200 Oyrarbakki - Eiði. Strandfaraskip Landsins. [dostęp 2016-06-12]. (ang. • far.).
  7. ↑ 201 Oyrarbakki - Gjógv. Strandfaraskip Landsins. [dostęp 2016-06-12]. (ang. • far.).
  8. ↑ 202 Oyrarbakki - Tjørnuvík. Strandfaraskip Landsins. [dostęp 2016-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-18)]. (ang. • far.).
  9. ↑ 400 Klaksvík - Tórshavn. Strandfaraskip Landsins. [dostęp 2016-06-12]. (ang. • far.).
  10. ↑ Kári Thorsteinsson: Hvussu gomul er bygdin. Heimabeiti.fo. [dostęp 2016-05-13]. (far.).
  11. ↑ Norðskáli . FaroeIslands.dk. [dostęp 2016-05-13]. (ang. • duń. • wł.).
  12. ↑ Brýr og byrgingar. Landsverk.fo. [dostęp 2016-06-10]. (far.).
  13. ↑ Tulnar. Landsverk.fo. [dostęp 2016-06-10]. (far.).
  14. ↑ Norðskála. gmina Sundini. [dostęp 2016-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-13)]. (far.).
  15. ↑ Place Names a Linguistic Tour (Part One). W: Don Brandt: 'More Stamps and Story of the Faroe Islands. Tórshavn: Postverk Føroya, 2006, s. 45. ISBN 99918-3-191-6. [dostęp 2016-06-11]. (ang.).
  16. ↑ Norðskáli . Fólkakirkjan. [dostęp 2016-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (far.).
  17. ↑ a b c d e f Norðskali Kirkja. DanskeKirker.dk. [dostęp 2016-05-13]. (duń.).
Gmina Sundini

Położenie gminy Sudini

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Norðskáli&oldid=71557286”