Obrożnik labradorski
| Dicrostonyx hudsonius[1] | |||
| (Pallas, 1778) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
obrożnik labradorski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Obrożnik labradorski[4] (Dicrostonyx hudsonius) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Obrożnik labradorski występuje w północno-wschodniej Kanadzie, w północnym Quebecu i Labradorze, w tym na Wyspach Belchera i Wyspach Króla Jerzego[5].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1778 roku niemiecki przyrodnik Peter Simon Pallas nadając mu nazwę Mus hudsonius[2]. Holotyp pochodził z Labradoru, w Kanadzie[6].
Badania genetyczne wskazują, że gatunek ten oddzielił się od innych lemingów z rodzaju Dicrostonyx jeszcze przed zlodowaceniem Wisconsin (północnoamerykańskim zlodowaceniem, które wystąpiło równocześnie ze zlodowaceniem Wisły w Europie)[6]. Skamieniałości wskazują, że w plejstocenie, pomiędzy 800 a 50 tysięcy lat temu, przodkowie tych lemingów zamieszkiwali na większości obszarów arktycznych Ameryki Północnej i Azji[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dicrostonyx: gr. δικρος dikros „rozwidlony”; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”[8].
- hudsonius: Zatoka Hudsona, Kanada[9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 112–160 mm, długość ogona 12–22 mm, długość tylnej stopy 20–25 mm; masa ciała 40–90 g[10][7].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Zwierzęta te zamieszkują tundrę od poziomu morza do 1000 m n.p.m. Tworzą małe kolonie, typowo zajmujące obszar ok. 1 akra. Są aktywne przez cały rok[3].
Sezon rozrodczy trwa od marca do początku września, gryzonie budują gniazda w podziemnych korytarzach. Ciąża trwa 22 do 26 dni, typowo rodzi się od 4 do 5 młodych. Rocznie samica wydaje na świat dwa do trzech miotów[3].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na dosyć szeroki zasięg występowania i dużą liczebność, jest to gatunek najmniejszej troski. Gęstość populacji, w zależności od miejsca, zmienia się od jednego do ponad 140 osobników na akr; prawdopodobnie lemingi te podlegają dużym wahaniom populacji co dwa do pięciu lat[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dicrostonyx hudsonius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 208. (łac.).
- ↑ a b c d F. Cassola, Dicrostonyx hudsonius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-20] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 344. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dicrostonyx hudsonius. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-20].
- ↑ a b Ungava Collared Lemming. [w:] North American Mammals [on-line]. Muzeum Historii Naturalnej w Waszyngtonie. [dostęp 2015-01-10].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 229, 1904. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 297–298. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).