Ulica Oleandry w Krakowie
 Kraków |
|
|
ulica
Oleandry
|
|
| Krowodrza | |
| Długość: | 500 m |
,_Krak%C3%B3w,_Poland.jpg) Widok z południa (z Błoń). Po lewej Dom im. Józefa Piłsudskiego, za nim schronisko młodzieżowe. Po prawej CK Rotunda i Hotel Studencki Żaczek. Perspektywę zamyka nowy budynek Biblioteki Jagiellońskiej. |
|
|
Położenie na mapie Krakowa
 ulica Oleandry
|
|
|
Położenie na mapie województwa małopolskiego
ulica Oleandry
|
|
|
Położenie na mapie Polski
ulica Oleandry
|
|
| 50,062468°N 19,921312°E/50,062468 19,921312 | |
Oleandry – ulica w Krakowie, pomiędzy al. 3 Maja i ul. W. Reymonta. Ma długość ok. 500 metrów[1].
Spis treści
Nazwa ulicy[edytuj | edytuj kod]
Geneza słowa "Oleandry" nie jest jasna. Jedna z hipotez wiąże nazwę z krzewami oleandrów, które rosły w szpalerze podczas wystawy w 1912 roku[2], inna wywodzi Oleandry od słowa "olędry", którym określano zarośla nadrzeczne w pobliżu kościoła Norbertanek[2]. To jednak przypuszczenie nie ma potwierdzenia w źródłach[3]. Kolejna wiąże słowo z żartobliwym określeniem "oleandry", którego używano wobec porastających okolicę dzisiejszej ulicy krzewów wikliny[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Okolice dzisiejszej ulicy Oleandry były wilgotne i zarośnięte, co związane było z bliską lokalizacją rzeki Rudawy (w 1912 roku przebieg Rudawy pokrywał się z obecną al. 3 Maja)[1]. Jeszcze przed wytyczeniem ulicy, w 1912 roku zorganizowano na tym terenie Wystawę Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym. Wówczas został wzniesiony teatr ogródkowy "Oleandry" (albo "Pod oleandry"), nazwany tak prawdopodobnie przez Leona Wyrwicza[1]. Później, pod sam koniec swojego istnienia, zyskał nazwę "Bagatela", przejętą potem przez teatr na rogu ulic Karmelickiej i Krupniczej[2]. W budynku teatru na Oleandrach w sierpniu 1914 roku nocowali legioniści I Kompanii Kadrowej i stąd następnie wyruszyli. Podczas I wojny światowej został on zburzony.
Po wojnie wytyczono ulicę i w 1932 roku, w nawiązaniu do wspomnianego teatru, nazwano ją Oleandry.
Zabudowa[edytuj | edytuj kod]
W okresie międzywojennym wzniesiono tutaj kilka budowli, m.in.
- Miejski Dom Wycieczkowy, od 1959 schronisko Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych (Edward Kreisler, 1922-30),
- Dom im. Józefa Piłsudskiego (Adolf Szyszko-Bohusz, 1935), na którym w 1988 odsłonięto kompozycję rzeźbiarską autorstwa Antoniego Kostrzewy, przedstawiającą Piłsudskiego, buławę marszałkowską, orła legionowego i dwa karabiny z datą 6 sierpnia 1914; siedziba Muzeum Czynu Niepodległościowego,
- Dom Akademicki im. I. Mościckiego (tzw. Stary Żaczek) wraz z Centrum Studenckim "Rotunda" (W. Krzyżanowski, 1924-36)
Przy ulicy Oleandry 3 usytuowana jest także zachodnia, nowa część Biblioteki Jagiellońskiej z głównym wejściem do biblioteki, gmach Collegium Chemicum UJ oraz Instytutu Nauk Geologicznych UJ i budynki Uniwersytetu Rolniczego oraz Uniwersytetu Pedagogicznego.
-
Dom Turysty (schronisko)
-
Muzeum Czynu Niepodległościowego – Dom im. Józefa Piłsudskiego
-
Muzeum Czynu Niepodległościowego – Dom im. Józefa Piłsudskiego
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Adamczewski, Mała encyklopedia Krakowa, Kraków: Hurnex, 1996.
- Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków: PWN, 2000.
- Elżbieta Supranowicz, Nazwy ulic Krakowa, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1995, ISBN 83-85579-48-6.
