Olszóweczka szerokoblaszkowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
olszóweczka szerokoblaszkowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Naucoria scolecina (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 438 (1875) | |
Olszóweczka szerokoblaszkowa (Naucoria scolecina (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Naucoria, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1838 roku Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus scolecinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1875 roku Lucien Quélet[1].
- Agaricus scolecinus Fr. 1838
- Alnicola badia Kühner 1926
- Alnicola scolecina (Fr.) Romagn. 1944
- Alnicola scolecina var. umbrina Singer 1978
- Hylophila scolecina (Fr.) Quél. 1886
- Naucoria phaea Maire 1937
- Naucoria scolecina f. gracillima J.E. Lange 1938[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 1–3 cm, w młodości stożkowaty, potem kolejno dzwonkowaty, wypukły i rozpostarty, zazwyczaj z małym garbkiem. Brzeg ostry, powierzchnia prawie naga. Jest silnie higrofaniczny; w stanie wilgotnym prześwitujący i prążkowany, o barwie od ciemnoczerwonej do orzechowobrązowej, w stanie suchym jasno czerwonobrązowy lub beżowo-brązowy[4].
Przyrośnięte do trzonu, szerokie, dość rzadkie, początkowo ochrowe, potem brązowe. Ostrza gładkie, miejscami płatkowate[4].
Wysokość 2,5–8 cm, grubość 1–5 mm, cylindryczny, nieco rozszerzający się ku podstawie, elastyczny, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia ciemnoczerwona pokryta białawymi włókienkami, po uszkodzeniu ciemniejąca[4].
- Cechy mikroskopijne
Wysyp zarodników brązowy, zarodniki elipsoidalne, jasnożółte, o powierzchni słabo lub średnio szorstkiej, 8,7–13 × 5–7 µm[5]. Cheilocystydy butelkowate, z długim dziobem, często prawie główkowate, 30–55 × 5–10 µm, z szyjką o szerokości 2–4 µm. Kaulocystydy wąsko butelkowate, prawie główkowate[4].
- Gatunki podobne
Podobna olszóweczka łuseczkowata (Naucoria subconspersa) rośnie na podobnych siedliskach, ale jest mniejsza i ma szydlaste cheilocystydy[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
W Europie olszóweczka szerokoblaszkowa jest szeroko rozprzestrzeniona. Podano jej występowanie także w stanie Waszyngton w USA[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele stanowisk[3].
Saprotrof. Owocniki występują pojedynczo lub w małych grupkach w lasach i zaroślach pod olszami, w miejscach wilgotnych na ziemi, często wśród mchów. Pojawiają się od czerwca do listopada[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-05-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-05-10] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Marcel Bon, Cle monographique des especes galero-naucorioides, „Documents Mycologiques”, 22 (84), 1991.
- ↑ B.J. Breitenbach, F. Kranzlin, Fungi of Switzerland. A contribution to the knowledge of the fungal flora of the Switzerland. Boletes and agarics Cortinariaceae 3rdt part, t. 5, 2000.
- ↑ Występowanie Naucoria scolecina na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2019-05-10].