Ostajnica trójpalczasta

Ostajnica trójpalczasta
	Chalcides chalcides
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	łuskonośne
Rodzina	scynkowate
Rodzaj	Chalcides
Gatunek	ostajnica trójpalczasta
Synonimy
	Chalcides lineatus Boulenger, 1889; Chalcides tridactylus Laurenti, 1768; Lacerta chalcides Linnaeus, 1758; Seps chalcides Boettger, 1882; Seps chalcides Duméril, 1839; Seps tridactylus Daudin, 1838; Seps vittatus Leuckart, 1828;
	Chalcides lineatus Boulenger, 1889; Chalcides tridactylus Laurenti, 1768; Lacerta chalcides Linnaeus, 1758; Seps chalcides Boettger, 1882; Seps chalcides Duméril, 1839; Seps tridactylus Daudin, 1838; Seps vittatus Leuckart, 1828;
Podgatunki
	C. c. chalcides (Linnaeus, 1758); C. c. vittatus (Leuckart, 1828);
	C. c. chalcides (Linnaeus, 1758); C. c. vittatus (Leuckart, 1828);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ostajnica trójpalczasta, czołg trójpalcowy^[4] (Chalcides chalcides) – gatunek jaszczurki z rodziny scynkowatych (Scincidae).

Występowanie

Występuje we Włoszech, Algierii, Tunezji i Libii^[3]^[5].

Przebywa na nasłonecznionych, porośniętych niską gęstą roślinnością terenach równinnych, pagórkowatych i górskich. Zasiedla wyłącznie zbiorowiska murawowe i łąkowe oraz zdziczałe tereny uprawowe, unika terenów o roślinności wyższej niż 40 cm.

Opis

Osiąga do 48 cm długości całkowitej. Ciało bardzo długie, wężowate o malutkich do 1 cm długości trójpalczastych nogach. Głowa mała, nieoddzielona od tułowia. Oczy małe, dobrze widoczne otwory uszne. Ogon długi, zakończony szpicem.

Ubarwienie grzbietu oliwkowoszare, szare, brązowe lub piaskowe. Przeważnie pokryte 9–13 podłużnymi smugami ciemniejszymi od barwy podstawowej, czasami jednak pozbawione tego deseniu. Brzuch jaśniejszy od grzbietu.

Tryb życia

W okresie wiosennym aktywna przez cały dzień, natomiast latem tylko w godzinach przedpołudniowych. Porusza się ruchem wężowatym, uwstecznione nogi nie odgrywają w ruchu żadnej roli.

Odżywianie

Odżywia się motylami, szarańczą, skorkami, pająkami, stonogami i mrówkami.

Rozród

Żyworodna, kopulacja odbywa się zwykle w kwietniu, ale dopiero w sierpniu przychodzi na świat od 3–13 młodych mających od 9,5 do 11 cm długości. Są one zdolne do samodzielnego życia.

Przypisy

↑ Chalcides chalcides, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ P.P. Uetz P.P., J.J. Hallermann J.J., Chalcides chalcides, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2023-12-28] (ang.).
↑ ^a ^b Chalcides chalcides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Nazwa ustalona w książce Atlas Państwa Zwierzęcego Część III Gady, Płazy, Ryby i Zwierzęta bezkręgowe prof. dr. Kurta Lamperta w opr. B. Dyakowskiego, wydanej w 1926, s. 8 tabl. IV.
↑ W książce K. Lamperta Atlas świata zwierzęcego jako miejsce występowania podano także południową Francję, Grecję i Hiszpanię (dotyczy to jednak gatunku Chalcides striatus uznawanego kiedyś za podgatunek ostajnicy trójpalczastej), a w książce G. Diesenera J. Reichholfa Płazy i Gady podano jeszcze Maroko.

Bibliografia

Günter Diesener, Josef Reichholf: Płazy i gady. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 186–187. ISBN 83-7129-440-9.
Kurt Lampert, B. Dyskowski: Atlas świata zwierzęcego cz. III Gady, płazy, ryby i zwierzęta bezkręgowe. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta, 1926, s. 8, tabl. IV.

[itis-1] Chalcides chalcides, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[rd-2] P.P. Uetz P.P., J.J. Hallermann J.J., Chalcides chalcides, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2023-12-28] (ang.).

[iucn-3] Chalcides chalcides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Nazwa ustalona w książce Atlas Państwa Zwierzęcego Część III Gady, Płazy, Ryby i Zwierzęta bezkręgowe prof. dr. Kurta Lamperta w opr. B. Dyakowskiego, wydanej w 1926, s. 8 tabl. IV.

[5] W książce K. Lamperta Atlas świata zwierzęcego jako miejsce występowania podano także południową Francję, Grecję i Hiszpanię (dotyczy to jednak gatunku Chalcides striatus uznawanego kiedyś za podgatunek ostajnicy trójpalczastej), a w książce G. Diesenera J. Reichholfa Płazy i Gady podano jeszcze Maroko.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]