Ostnica

Ostnica
	; Ostnica piaskowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	ostnica
	Nazwa systematyczna
	Stipa L.; Sp. Pl. 78. 1 Mai 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stipa tenuifolia

Ostnica (Stipa L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). W zależności od ujęcia systematycznego liczy od ok. 100^[3] do blisko 400 gatunków^[4], z których w Polsce dziko rosną cztery. Wszystkie gatunki są kserofitami występującymi na suchych siedliskach w formacjach trawiastych, w strefach klimatu umiarkowanego i zwrotnikowego obu półkul. W strefie klimatu podzwrotnikowego i równikowego trawy te występują w wyższych partiach gór. Gatunkiem typowym jest ostnica piórkowata S. pennata L.^[5]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Rośliny rosnące w zbitych, zwartych kępach, bez rozłogów. Liście szczeciniaste, z otwartymi pochwami liściowymi. Kwiatostan typu wiechy z kłoskami jednokwiatowymi.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)^[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny wiechlinowych (Pooideae), plemienia Stipeae^[6].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.), podrodzina ostnicowe (Stipoideae Burmeist.), plemię Stipeae Dumort., podplemię Stipinae Griseb., rodzaj ostnica (Stipa L.)^[7].

Gatunki flory Polski^[8]

ostnica Jana (Stipa joannis Čelak. s.str., syn. Stipa pennata subsp. joannis)
ostnica piaskowa (Stipa borysthenica Klokov, syn. Stipa sabulosa (Pacz.) Sljuss.)
ostnica powabna (Stipa pulcherrima K. Koch)
ostnica włosowata (Stipa capillata L.)

Gatunki uprawiane^[9]

ostnica kirgiska (Stipa kirghisorum P.Smirn.)
ostnica Lessinga (Stipa lessingiana Trin. et Rupr.)
ostnica mocna (Stipa tenacissima L.)
ostnica olbrzymia (Stipa gigantea Lag.)
ostnica rozpierzchła (Stipa effusa Nakai)
ostnica stokłosowata (Stipa bromoides (L.) Brand)
ostnica Szowitsa (Stipa szowitsiana Trin.)
ostnica włosista (Stipa trichoides P. Smirn.)

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie cztery gatunki z rodzaju ostnica występujące dziko w Polsce objęte są na stanowiskach naturalnych ochroną gatunkową.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Są to trawy o niskiej wartości pokarmowej. Skarmiane mogą być ewentualnie tylko za młodu. Niektóre gatunki wykorzystywane są w niektórych krajach do produkcji papieru i wykorzystywane są do celów dekoracyjnych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
↑ Stipa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).
↑ Stipa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).
↑ Smithsonian Institution: Index Nominum Genericorum. [dostęp 2008-12-22]. (ang.).
↑ Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Stipa. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-09]. (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).

[china-3] Stipa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).

[4] Stipa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).

[5] Smithsonian Institution: Index Nominum Genericorum. [dostęp 2008-12-22]. (ang.).

[6] Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-26]. (ang.).

[7] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Stipa. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-03-09]. (ang.).

[checklist2002-8] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[autonazwa1-9] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]