Pęczerzyno
53°41′03″N 15°44′36″E/53,684167 15,743333| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
346 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-316[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZSD |
| SIMC |
0304600 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdwińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Brzeżno  | |
| 53°41′03″N 15°44′36″E/53,684167 15,743333[1]
| |
Pęczerzyno (dawniej Pęcerzyno, niem. Panzerin) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Brzeżno.
We wsi znajduje się zabytkowy[3] późnogotycki kościół św. Antoniego Padewskiego z XVI wieku[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Badania archeologiczne wykazały obecność człowieka na tych terenach już w epoce paleolitu[5].
Pierwszy raz wieś pojawia się w źródłach w roku 1337 pod nazwą Pantzerin, jako siedziba kościoła uważanego za jedną z najstarszych świątyń na Pomorzu. Niemieccy badacze datują jego powstanie na okolice roku 1280. W 1337 roku miejscowość liczyła 44 łany ziemi, z czego 4 wchodziły w skład majątku kościelnego, a 16 stanowiło własność na prawie rycerskim[5].
W XV wieku wieś była własnością rodu von Krankelfitz.
W 1545 roku funkcje sołtysa i niższego sędziego pełnił Jakub Kurt. Był on odpowiedzialny za płacenie rocznej dzierżawy na rzecz zamku w Świdwinie w wysokości 9 marek niemieckich. Wtedy też nastąpił rozwój protestantyzmu na tych terenach[5].
W latach 1550, 1554 oraz 1618 mieszkańcy wsi zostali dotknięci epidemią dżumy[5].
W okresie wojny trzydziestoletniej przez wieś szły przemarsze wojsk szwedzkich oraz cesarskich[5].
W 1690 roku właścicielem wsi był Christian Dopke, w tym czasie znajdowały się w niej także dobra rycerskie oraz majątek rodziny Billerbeck, który zajmował 301 hektarów. W 1909 roku Pruska Komisja Osiedleńcza rozparcelowała tę posiadłość na mniejsze części pod drobne osadnictwo[5].
W 1938 roku miejscowość zamieszkiwało 380 osób, z czego większość stanowili niemieccy protestanci[5].
W czasie II wojny światowej w okolicznych lasach toczono walki w ramach likwidacji tzw. kotła świdwińskiego. Między Pęczerzynem a Brzeżnem, w odległości około 800 metrów od drogi, spadł niemiecki samolot Heinkel, który został zestrzelony przez sowietów. W okolicach wsi SS porzuciło czołgi oraz działa samobieżne. Wyzwolenie wsi miało miejsce 6 marca 1945 roku, jesienią tego roku wysiedlono ludność niemiecką[6].
W 1962 roku we wsi powstał uniwersytet ludowy, a w 1965 roku w czynie społecznym wybudowano świetlicę wiejską[6].
Dawniej wieś nazywała się Pęcerzyno, obecnie jest to Pęczerzyno[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99011
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 925 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 140.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 274, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ a b c d e f g Herb gminy Brzeżno (zarys historyczny i podstawa prawna), s. 8.
- ↑ a b c Herb gminy Brzeżno (zarys historyczny i podstawa prawna), s. 9.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Gerard Kucharski, Herb gminy Brzeżno (zarys historyczny i podstawa prawna), Poznań: Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, 2014.
