Pamuła
Pamuła – regionalna słodko-kwaśna zupa owocowa, gotowana przede wszystkim z suszonych owoców, zagęszczana mąką i zabielana słodką śmietaną, podawana zwykle do picia[1][2].
Pamuła z suszu wywodzi się z kuchni chłopskiej, z obszaru Galicji[2]. Nazwa „pamuła” pochodzi od łacińskiego słowa „famulus” co oznaczało parobka, pomocnika, biedaka[2]. Początkowo wytwarzana była tylko z dzikich gruszek, które zbierano i suszono jesienią[2]. Zupy z owoców gotowanych (a więc i z suszonych) spożywa się głównie w okresie zimowym[1].
W szerszym znaczeniu „pamuła” może oznaczać każdą zupę owocową[1]. W sezonie letnim na Podkarpaciu gotuje się zupy ze świeżych owoców takich jak wiśnie, czereśnie, jagody i jabłka, podawane z ziemniakami lub z chlebem ze śmietaną, twarogiem i cukrem[3][4]. Zobacz też: garus.
Pamuła glinicka[edytuj | edytuj kod]
„Pamuła glinicka” wytwarzana jest w okolicach Glinika Zaborowskiego w powiecie strzyżowskim w województwie podkarpackim[1]. 31 lipca 2009 została wpisana na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[1].
Jest to słodko-kwaśna zupa o konsystencji gęstej śmietany, sporządzana przede wszystkim z owoców suszonych (śliwki, gruszki, jabłka), ale też ze świeżych lub gotowanych[1]. Zagęszczana jest mąką i słodką śmietaną oraz dosładzana cukrem[1]. Przed zabieleniem śmietaną ma barwę przypominającą suszone śliwki[1]. Tradycyjnie wykorzystywane odmiany jabłoni to „twardo słodzie”, „krążka”, „bukówka” oraz szara i złota reneta[1].
Zupę z suszonych owoców zwaną „pamułą” gotowano w okolicach Strzyżowa w czasie II wojny światowej i zaraz po niej[1]. W okresie jesienno-zimowym była jednym z głównych dań miejscowej ludności[1]. Podawano ją osobno w kubkach, do popijania zapiekanych ubitych ziemniaków, podanych we wspólnej misce[1].
Pamuła weryńska[edytuj | edytuj kod]
„Pamuła weryńska” wytwarzana jest w okolicach Weryni w powiecie kolbuszowskim w województwie podkarpackim[2]. 14 marca 2018 została wpisana na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[2].
Jest to słodko-kwaśna, średnio gęsta zupa, sporządzana przede wszystkim z owoców suszonych (śliwki, gruszki, jabłka), ale też ze świeżych lub z przetworów[2]. Zagęszczana jest mąką pszenną i słodką śmietaną oraz dosładzana miodem i cukrem[2]. Kwaśny akcent smakowy uzyskiwano dzięki niewielkiemu dodatkowi soku z porzeczki lub wiśni[2]. Zależnie od użytych owoców, gotowa zupa ma barwę czerwoną, bladoróżową lub bladobrązową[2].
Zupę z suszonych owoców zwaną „pamułą” gotowano w okolicach Weryni w czasie II wojny światowej i zaraz po niej[1]. Podawana była najczęściej do picia, w kubkach[2]. Często serwowano ją do popijania chleba z masłem i twarożkiem[2]. Była to potrawa codzienna, ale spożywano ją też w Wigilię Bożego Narodzenia[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Pamuła glinicka, [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. podkarpackie) [online], Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi [dostęp 2023-10-02].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Pamuła weryńska, [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. podkarpackie) [online], Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi [dostęp 2023-10-02].
- ↑ Trzeci Talerz-Podkarpacki Blog Kulinarny, Trzeci Talerz - podkarpacki blog kulinarny: Pamuła z jeżyn – kuchnia podkarpacka [online], Trzeci Talerz - podkarpacki blog kulinarny, 20 sierpnia 2022 [dostęp 2023-10-11]. [niewiarygodne źródło?]
- ↑ Jakub Kuroń, Tradycyjne smaki województwa podkarpackiego [online], Jakub Kuroń, 18 września 2020 [dostęp 2023-10-11].