Parasola
 Parasola conopilus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Parasola |
| Nazwa systematyczna | |
| Parasola Redhead, Vilgalys & Hopple Taxon 50(1): 235 (2001) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Parasola plicatilis (Curtis) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 | |
.JPG)
Parasola Redhead, Vilgalys & Hopple – rodzaj grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Małe grzyby saprotroficzne, często grzyby koprofilne, o kolorach od ochrowopomarańczowego do liliowego, w większości brązowawe. Pospolicie występują w zbiorowiskach trawiastych, m.in. na szlakach leśnych, niektóre gatunki np. Parasola misera, Parasola cuniculorum, okazjonalnie Parasola conopilus rosną na łajnie. Gatunki Parasola mają małe i głęboko rowkowane kapelusze. Różnią się od blisko spokrewnionych Coprinellus i Psathyrella całkowitym brakiem osłony, pileocystyd i kaulocystyd, chociaż P. conopilus, P. auricoma, P. setulosa oraz P. malakandensis mają szkieletocystydy. Owocniki Parasola nie rozpływają się po dojrzeniu, jak np. u Coprinus, ale jednak następuje częściowa destrukcja ich ciała. Bazydiospory są ciemne, zazwyczaj zaokrąglone, trójkątne, w kształcie serca lub jajowate z przeważnie ekscentrycznymi porami rostkowymi, czym różnią się od zwykle elipsoidalnych bazydiospor Coprinellus i Psathyrella. Badania filogenetyczne wykazały, że Parasola jest taksonem monofiletycznym[2].
Rodzaj Parasola podzielono na dwie sekcje różniące się obecnością szkieletocystyd i szczecinek. Sekcja Auricomi ma takie szczecinki, a sekcja Parasola nie[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota[1].
Jest to niedawno utworzony rodzaj, do którego włączono wiele gatunków grzybów dawniej zaliczanych do rodzaju Psathyrella (kruchaweczka) i Coprinus (czernidłak)[1]. Parasola charakteryzuje się brakiem resztek osłony[3].
- Parasola auricoma (Pat.) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak złotawy
- Parasola conopilus (Fr.) Örstadius & E. Larss. 2008 – tzw. kruchaweczka twardotrzonowa
- Parasola cuniculorum D.J. Schaf. 2014[4]
- Parasola galericuliformis (Losa ex Watling) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001
- Parasola hemerobia (Fr.) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak rdzawy
- Parasola kuehneri (Uljé & Bas) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak drobnozarodnikowy
- Parasola leiocephala (P.D. Orton) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak cieniolubny
- Parasola lilatincta (Bender & Uljé) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001
- Parasola megasperma (P.D. Orton) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001
- Parasola misera (P. Karst.) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak delikatny
- Parasola plicatilis (Curtis) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak fałdowany
- Parasola schroeteri (P. Karst.) Redhead, Vilgalys & Hopple 2001 – tzw. czernidłak bruzdkowany
Nazwy naukowe według Index Fungorum[5]. Wykaz gatunków według W. Wojewody[6] i innych[7][4]. Nazwy polskie według W. Wojewody. Są już niespójne z aktualnym nazewnictwem naukowym (odnoszą się do rodzajów Coprinus lub Psathyrella)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-25] (ang.).
- ↑ a b János Gergő Szarkándi i inni, The genus Parasola. Phylogeny and the description of three new species, „Mycologia”, 109 (4), s. 1–10, DOI: 10.1080/00275514.2017.1386526 [dostęp 2023-10-26] (ang.).
- ↑ Parasola plicatilis [online], Mushroom Expert [dostęp 2021-01-25] (ang.).
- ↑ a b Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-17] (pol.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2021-01-25] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 144–156, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ B. Gierczyk i inni, Rare species of Lepiota and related genera, „Acta Mycologica”, 46, 2011, s. 137–178 (ang.).