Przejdź do zawartości

Psathyrella

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kruchaweczka
Ilustracja
Kruchaweczka najdelikatniejsza
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

kruchaweczkowate

Rodzaj

kruchaweczka

Nazwa systematyczna
Psathyrella (Fr.) Quél.
Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 152 (1872)
Typ nomenklatoryczny

Psathyrella gracilis (Fr.) Quél. (1872)

Kruchaweczka wąskoblaszkowa
Kruchaweczka kołpaczkowata
Kruchaweczka namakająca
Kruchaweczka wysmukła

Psathyrella (Fr.) Quél. (kruchaweczka) – rodzaj grzybów z rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Grzyby saprotroficzne rosnące na ziemi, drewnie i nawozie. Kapelusze przeważnie łamliwe, suche, przeważnie higrofaniczne, łuskowate, kosmkowate lub nagie, niebruzdowane i nierozpływające się. Trzony nagie do kosmkowatych, czasem korzeniaste. Przeważnie bez pierścienia. Blaszki przyrośnięte, nierozpływające się. Miąższ przeważnie bardzo kruchy. Wysyp zarodników ciemnobrązowy, czarnobrązowy (rzadko czerwonawobrązowy lub czarny). Zarodniki eliptyczne, gładkie, przeważnie z porą rostkową, trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle)[2].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy naukowe: Agaricus subsect. Homophron Britzelm., Agaricus trib. Psathyra Fr., Agaricus trib. Psathyrella Fr., Astylospora Fayod, Drosophila Quél., Gymnochilus Clem., Homophron (Britzelm.) W.B. Cooke, Hypholomopsis Earle, Pannucia P. Karst., Pluteopsis Fayod, Psalliotina Velen., Psammocoparius Delile ex De Seynes, Psathyra (Fr.) P. Kumm., Psilocybe Fayod[3].

Polską nazwę nadał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane był też pod nazwami: kołpaczek, łączak, kruszak, łysak, kruchawka, maślanka[4].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[14]. Nazwy polskie i wykaz gatunków według Władysława Wojewody[4] i innych[15][5][6]. Pominięto gatunki wątpliwe.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-22].
  2. E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15].
  4. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 551–561, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-22] (pol.).
  6. a b c Psathyrella (kruchaweczka) [online], grzyby.pldata dostępu = 2024-01-23.
  7. Nazwy polskie podane przez W. Wojewodę dla synonimów Psathyrella gracilis (Fr.) Quél. i Psathyrella atrolaminata Kits van Wav.
  8. Takson niepewny.
  9. A. Ronikier, Rare and interesting species of Psathyrella found in the Tatra National Park, „Acta Mycologica”, 42, 2007, s. 85–92 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-13].
  10. W. Wojewoda podaje polską nazwę dla synonimu Psathyrella chondroderma.
  11. Nazwa polska podana przez W. Wojewodę dla synonimu Psathyrella albidula Romagn. ex M.M. Moser.
  12. Nazwa polska podana przez W. Wojewodę dla synonimu Psathyrella infida Quél. 1877.
  13. Nazwa polska podana przez W. Wojewodę dla synonimu Psathyrella ocellata (Romagn.) M.M. Moser 1877.
  14. Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20].
  15. Komisja do spraw polskiego nazewnictwa grzybów [online] [dostęp 2017-08-28].