Passiflora ampullacea

*Passiflora ampullacea*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	męczennicowate
Rodzaj	męczennica
Gatunek	Passiflora ampullacea
	Nazwa systematyczna
	Passiflora ampullacea (Mast.) Harms; Nat. Pflanzenfam. 3(6a): 91 1893
Synonimy
	Passiflora hieronymi Harms; Tacsonia ampullacea Mast.;
	Passiflora hieronymi Harms; Tacsonia ampullacea Mast.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies

Passiflora ampullacea (Mast.) Harms – gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych (Passifloraceae Juss. ex Kunth in Humb.). Występuje endemicznie w Ekwadorze^[4].

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Rośnie endemicznie w Ekwadorze w prowincjach Azuay, Cañar oraz Chimborazo^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Pnącze lub liany^[4].
Owoce: Jadalne i smaczne. Mają jajowaty kształt. Mają 6 cm długości i 3,5 cm średnicy^[5]. Są większe niż u kuruby. Mają też grubszą skórkę^[6].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Występuje w wilgotnych miejscach w Andach na wysokości 2600–3300 m n.p.m. Gatunek jest znany z trzech subpopulacji^[a]. Siedliska, które znajdowały się w pobliżu miast Chunchi, Cuenca i Cumbe, zostały zamienione na pola uprawne. Mimo to gatunek utrzymuje się w niewielkich lasach i wśród krzewiastej roślinności wzdłuż dróg^[4]. Kwiaty są zapylane przez kolibrowate, a także prawdopodobnie przez nietoperze^[7]. Często tworzy hybrydy z męczennicą miękką^[6].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina bywa uprawiana ze względu na owoce, które są lokalnie sprzedawane w kwietniu i maju^[4].

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii VU – gatunków narażonych na wyginięcie. Jedynym zagrożeniem jest niszczenie naturalnych siedlisk. Mimo że żadna z trzech subpopulacji nie znajduje się na obszarach chronionych, to nie wydaje się, żeby gatunek był poważnie zagrożony wyginięciem^[4].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Passiflora ampullacea (Mast.) Harms. The Plant List. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g P.P. Jørgensen P.P., N.N. Pitman N.N., Passiflora ampullacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-11-10] (ang.).
↑ Passiflora ampullacea. Useful Tropical Plants Database. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Ad Hoc Panel of the Advisory Committee on Technology Innovation, Board on Science and Technology for International Development, Policy and Global Affairs, National Research Council: Lost Crops of the Incas: Little-Known Plants of the Andes with Promise for Worldwide Cultivation. National Academies Press, 1989, s. 294. ISBN 978-0-309-54691-1. (ang.).
↑ Passiflora ampullacea. Passiflora Online. [dostęp 2014-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 grudnia 2010)]. (ang.).

[7] Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).

[tpl-3] Passiflora ampullacea (Mast.) Harms. The Plant List. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).

[iucn-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g P.P. Jørgensen P.P., N.N. Pitman N.N., Passiflora ampullacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-11-10] (ang.).

[5] Passiflora ampullacea. Useful Tropical Plants Database. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).

[lc-6] Ad Hoc Panel of the Advisory Committee on Technology Innovation, Board on Science and Technology for International Development, Policy and Global Affairs, National Research Council: Lost Crops of the Incas: Little-Known Plants of the Andes with Promise for Worldwide Cultivation. National Academies Press, 1989, s. 294. ISBN 978-0-309-54691-1. (ang.).

[8] Passiflora ampullacea. Passiflora Online. [dostęp 2014-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 grudnia 2010)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[7]