Paul Troger
 Autoportret (1728–30) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Paul Troger (ur. przed 30 października 1698[a] w Zell w Welsbergu w Tyrolu Południowym, zm. 20 lipca 1762 w Wiedniu) – austriacki malarz, freskant i grafik późnego baroku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 30 października 1698 roku jako piąty syn w rodzinie krawca i zakrystiana Andreasa Trogera i jego żony Marii Pracher[2][3]. Wcześnie zdradził talent plastyczny i został zauważony przez mecenasów sztuki[3]. Według jednych źródeł Troger miał służyć rodzinie von Firmian w Mezzocoronie, która miała opłacać mu naukę[3]. Troger kształcił się najpierw u Matthiasa Durchnera w Niederdorfie koło Welsbergu, a następnie u Giuseppe'go Albertiego (1664–1716) w Cavalese[4]. Według innych źródeł, głównym mecenasem Trogera był biskup Gurk Jakoba Maximiliana von Thun und Hohenstein (1681–1741)[4]. Dzięki pomocy finansowej brata a później Jakoba Maximiliana von Thun und Hohenstein[5][6], w latach 1717–23 studiował we Włoszech w Wenecji u Giovanniego Battisty Piazzetty (1682–1754)[4], a w latach 1723–1725 przebywał w Neapolu, Bolonii i Rzymie[4]. Do Austrii powrócił w 1726 a od 1728 roku aż do śmierci mieszkał w Wiedniu[3].
Po śmierci Jacoba van Schuppena został w latach 1754–57 rektorem Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, gdzie pracował jako wykładowca[3]. Wykształcił wielu malarzy, m.in. jego uczniem był Martin Knoller (1725–1804)[3].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Troger tworzył głównie w Austrii i na Słowacji. Malował obrazy ołtarzowe oraz iluzjonistyczne malowidła sklepienne w klasztorach i kościołach. Wiele prac Trogera znajduje się w budowlach wzniesionych w Dolnej Austrii przez Josepha Munggenasta[7].
Freski[edytuj | edytuj kod]
Troger stworzył freski m.in. w kościele w St. Pölten (1729–30), opactwie Benedyktynów w Melku (1731), opactwie Benedyktynów w Altenburgu(1732–1733), opactwie Cystersów w Zwettl (1733), opactwie Benedyktynów w Seitenstetten (1735) i bazylice Maria Dreieichen (1752)[7].
-
Biblioteka opactwa w Melku (1731–32) -
Sala Kolomanisaal w opactwie w Melku (1745) -
Kościół opactwa w Altenburgu (1733) -
Biblioteka opactwa w Zwettl (1733) -
Sala Marmurowa opactwa w Geras (1738) -
Fresk sufitowy nad cesarską klatką schodową w opactwie w Altenburgu (1739) -
Fresk sufitowy nad cesarską klatką schodową w Göttweig (1739) -
Biblioteka opactwa w Altenburgu (1742) -
Plafon Anbetung des Lammes w katedrze w Brixen (1748–50) -
Plafon w bazylice Maria Dreieichen, fragment (1750–1752)
Obrazy olejne – wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Autoportret w wieku 30 lat (1728–30) – Innsbruck, Tiroler Landesmuseum
- Chrystus na Górze Oliwmej (ok. 1750) – Wiedeń, Österreichische Galerie Belvedere
- Powrót syna marnotrawnego (1735) – Paryż, Luwr
- Św. Piotr uzdrawia chromego – Sibiu, Muzeum Brukenthala
- Św. Sebastian i niewiasty (ok. 1746) – Wiedeń, Österreichische Galerie Belvedere
- Święta Rodzina – Cleveland, Museum of Art
- Uzdrowienie starego Tobiasza – Salzburg, Residenzgalerie
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- W 1894 roku imieniem Trogera nazwano ulicę w czternastej dzielnicy Wiednia – Penzing – Trogerstrasse[8]
- W 1998 roku przy Paul-Troger-Strasse w Welsbergu stanęło brązowe popiersie malarza autorstwa Hans Planggera, które od 1962 roku stało przed lokalną szkołą podstawową[9][2]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 30 października 1698 to data chrztu, patrz Gandlau (1997).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Harriet Brinkmöller-Gandlau: Troger, Paul. W: Verlag Traugott Bautz: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). T. 12. Herzberg: 1997, s. 563–567. ISBN 3-88309-068-9. [dostęp 2015-05-11].
- ↑ a b Klaus Steinmair. Nemo propheta in patria? Welsberg und Paul Troger. „Der Schlern – Zeitschrift für Südtiroler Landeskunde”. Heft 7/8, 2012. 86. (niem.).
- ↑ a b c d e f Hermann Arthur Lier: Troger, Paul. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 38. 1894, s. 633-634. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
- ↑ a b c d Erich Egg: Paul Troger. Ferdinandeum, s. 13–14. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
- ↑ Maja Schrenzel: Paul Troger: Maler der Apokalypse. Wien: Össterreichischer Bundesverlag, 1985, s. 25. ISBN 3-215-05247-4. [dostęp 2015-05-11].
- ↑ Maja Schrenzel: Paul Troger: Maler der Apokalypse. Wien: Össterreichischer Bundesverlag, 1985, s. 29. ISBN 3-215-05247-4. [dostęp 2015-05-11].
- ↑ a b Erich Egg: Paul Troger. Ferdinandeum, s. 19. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
- ↑ Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Wien: Kremayr & Scheriau / Orac, 2004. [dostęp 2015-05-11].
- ↑ Initiativen für Welsberg: Der Barockmaler aus Welsberg: Paul Troger. [w:] Paultroger.it [on-line]. [dostęp 2015-05-11]. (niem.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa: WAiF ; Wydaw. Nauk. PWN, 2002. ISBN 83-01-13637-5.