Perkozek australijski
| Tachybaptus novaehollandiae[1] | |||
| (Stephens, 1826) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
perkozek australijski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Liniami zaznaczono granice występowania podgatunków | |||
Perkozek australijski[4] (Tachybaptus novaehollandiae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae), zamieszkujący jeziora i rzeki Australazji oraz południowej i wschodniej Indonezji. Nie jest zagrożony.
Podgatunki i zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]IOC wyróżnia 6 podgatunków T. novaehollandiae[5]:
- T. n. javanicus (Mayr, 1943) – Jawa
- T. n. fumosus (Mayr, 1943) – wyspy Talaud i Sangihe (na północny wschód od Celebesu)
- T. n. incola (Mayr, 1943) – północna Nowa Gwinea
- T. n. novaehollandiae (Stephens, 1826) – południowa Nowa Gwinea do Australii, Tasmania i Nowa Zelandia
- T. n. leucosternos (Mayr, 1931) – Vanuatu i Nowa Kaledonia
- T. n. rennellianus (Mayr, 1943) – atol Rennell (Wyspy Salomona)
Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżnili jeszcze jeden podgatunek, uznając go jednak za takson wątpliwy[6]:
- T. n. timorensis (Mayr, 1943) – Timor
Perkozek australijski Nową Zelandię skolonizował niedawno – pierwszy lęg odnotowano tam w 1977 roku[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Należy do najmniejszych przedstawicieli swojej rodziny. Mierzy od 23 do 27 cm długości, waży 100–230 g[7].
Obie płcie są do siebie podobne. W szacie godowej upierzenie jest ciemnobrązowe z połyskliwą głową i karkiem oraz wyróżniającym się kasztanowym paskiem odchodzącym od oka w kierunku karku. Oko ma barwę żółtą. Pod okiem, w okolicach dzioba, znajduje się wyraźna żółta plama.
W szacie spoczynkowej barwy są bardziej matowe, plama pod okiem bielsza, a gardło i przód głowy biało-szare. W okresie tym podobny jest do perkoza sędziwego (Poliocephalus poliocephalus), których obszary występowania w dużym stopniu pokrywają się.
Zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Jest doskonałym pływakiem oraz nurkiem. W momencie zagrożenia natychmiast nurkuje, przepływając spore odległości pod powierzchnią wody.
Żywi się głównie małymi rybami, ślimakami i owadami wodnymi, które łapie podczas nurkowań, a także roślinnością i małymi żabami[7].
Może wyprowadzić do trzech lęgów w sezonie[8]. Gniazduje samotnie[7]. Gniazdo to pływający kopiec roślinności, zwykle zakotwiczony do zanurzonej gałęzi lub trzcin. W zniesieniu 4–5 bladoniebieskich jaj[8]. Inkubacja trwa około 23 dni i zajmują się nią oboje rodzice. Pisklęta potrafią pływać wkrótce po wykluciu. Opiekują się nimi oboje rodzice, często wożąc je na grzbiecie. Po około 8 tygodniach od wyklucia młode stają się niezależne[7].
Status
[edytuj | edytuj kod]IUCN uznaje perkozka australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tachybaptus novaehollandiae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.F. Stephens: New Holland Grebe. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 13: Aves. Cz. 1. London: Printed for G. Kearsley, 1826, s. 18. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Tachybaptus novaehollandiae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2018-1 [dostęp 2018-09-16] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-26].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grebes, flamingos. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
- ↑ Australasian Grebe (Tachybaptus novaehollandiae). IBC The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Szabo, M.J.: Australasian Little Grebe. [w:] Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online [on-line]. 2013 [updated 2015]. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
- ↑ a b Australasian Grebe. [w:] Birds in Backyards [on-line]. BirdLife Australia. [dostęp 2021-03-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).