Peziza arvernensis
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Peziza arvernensis |
| Nazwa systematyczna | |
| Peziza arvernensis Roze & Boud. Bull. Soc. bot. Fr. 26(Suppl.): LXXVI (1880) [1879] | |
_3.jpg)
_2.jpg)
Peziza arvernensis Roze & Boud. – gatunek grzybów z rodziny kustrzebkowatych (Pezizaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peziza, Pezizaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1880 r. Ernest Roze i Jean Louis Émile Boudier[1]. synonimy nazwy naukowej:
- Aleuria arvernensis (Roze & Boud.) Gillet 1886
- Aleuria sylvestris Boud. 1906
- Galactinia sylvestris (Boud.) Svrček 1962
- Peziza silvestris (Boud.) Sacc. & Traverso 1911[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Typu apotecjum bez trzonu, początkowo półkulisty, potem wypłaszczający się, często z zawiniętym falistym brzegiem, zwykle pękający w okresie dojrzałości. Średnica od 3 do 7 cm (wyjątkowo do 10 cm). Wewnętrzna powierzchnia jest często lekko pomarszczona, najbardziej zauważalnie w części środkowej. Miąższ dość delikatny, różowawy o grubości 0,5–2 mm, bez wyraźnego zapachu i smaku. Powierzchnia hymenialna (górna) gładka i woskowata, żółtawo-brązowa do różowawo-brązowej, z wiekiem i wystawieniem na światło dzienne staje się średnio brązowa. Niepłodna dolna powierzchnia jest ziarnisto-oprószona, blado płowożółta w pobliżu brzegu, stopniowo przechodząca w bardziej brązowy odcień w kierunku podstawy[3].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki eliptyczne bez gutuli, 15–20 × 9–10 µm, w okresie niedojrzałym gładkie, czasami w miarę dojrzewania stają się drobno brodawkowate[4]. Worki cylindryczne, w odczynniku Melzera amyloidalne, średnio 300 × 15 µm, unitunikowe z ośmioma zarodnikami. Wstawki gładkie, cylindryczne, zwykle o średnicy 4 µm z lekko główkowatymi końcówkami, zwykle o średnicy 5–7 µm[3].
- Gatunki podobne
Jest wiele podobnych gatunków kustrzebek i rozróżnienie ich tylko na podstawie cech makroskopowych jest niemożliwe. Konieczne są badania mikroskopowe[3].
Zasięg występowania i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Australii, Azji i na Nowej Zelandii[5]. M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 3 stanowiska w Polsce[6], w późniejszych latach podano następne[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].
Saprotrof rozwijający się na spróchniałym drewnie[6]. Zwykle występuje na ziemi w miejscach, w których nagromadziły się resztki drzewne, co pomaga odróżnić ją od kilku podobnych gatunków kustrzebek, które rosną na łajnie lub bezpośrednio na gnijącym drewnie[4].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Zwykle grzyby workowe o miseczkowatych owocnikach uważa się za grzyby niejadalne. Najprawdopodobniej w stanie surowym lub niedostatecznie ugotowanym jest lekko trującym, mogącym powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-11-09] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-11-09] (ang.).
- ↑ a b c d Peziza arvernensis Roze & Boud. [online], First Nature [dostęp 2023-11-09] (ang.).
- ↑ a b Michael Kuo, Peziza arvernensis [online], Mushroom Expert [dostęp 2023-11-09] (ang.).
- ↑ Występowanie Peziza arvernensis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-11-09].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 92, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-11-09] (pol.).
- ↑ Aktualne stanowiska Peziza arvernensis w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2023-11-09] (pol.).